21 budynków tworzących zespół sanatoryjno-uzdrowiskowy w Ustroniu, w tym charakterystyczne dla pejzażu beskidzkiego kurortu „piramidy”, zostały wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego – podają śląskie służby konserwacji zabytków.
Rzecznik prasowy Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Katowicach Mirosław Rymer poinformował PAP, że wśród obiektów wpisanych na listę jako zespół, są między innymi: ustrońskie „piramidy”, sanatorium Równica, budynek dawnego domu zdrojowego i szpital reumatologiczny.
W uzasadnieniu decyzji służby konserwatorskie przypomniały, że dzielnica leczniczo—rehabilitacyjna na Zawodziu w Ustroniu powstała w latach 1968—1988 jako zaplecze wypoczynkowe dla mieszkańców Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego.
„Stanowi ikoniczny przykład wczasowej architektury socmodernistycznej. Należy wskazać, że wartość całego założenia została wykreowana przy wykorzystaniu walorów malowniczego usytuowania, w miejscu stanowiącym atrakcję turystyczną regionu, po wschodniej stronie rzeki Wisły, w dzielnicy Zawodzie, położonej u stóp gór Równicy i Polanicy” – wskazały służby konserwatorskie.
W uzasadnieniu przywołano też słowa z opracowania badawczego „Studium ochrony wartości kulturowych i krajobrazowych dzielnicy uzdrowiskowej Ustroń-Zawodzie”. Jego autorzy wskazali na „krajobrazowo-regionalne podejście architektów dzielnicy, którzy zastosowali autorską metodę +wiązania formy zabudowy z podłożem+, polegającą na +upodabnianiu+ zabudowy do środowiska naturalnego i kulturowego".
Najbardziej rozpoznawalne w Ustroniu są domy leczniczo—wczasowe zwane popularnie „piramidami”. Kojarzą się one z luźno porozrzucanymi skałami, leżącymi wśród lasów na zboczach gór. „Takie kształtowanie zapewniło im dobrą korespondencję z otaczającym krajobrazem. Zastosowano materiały współgrające z chłodną kolorystyką gór - szary beton, stal, drewno, szkło” – brzmi uzasadnienie decyzji.
Śląski konserwator zabytków podkreślił, iż „obecnie niektóre z zabytkowych budynków położonych na terenie zespołu wymagają przeprowadzenia robót remontowych i prac konserwatorskich zmierzających do przywrócenia im właściwego stanu technicznego i estetyki”. „Niektóre, naruszone wtórnymi przekształceniami, wymagają również uporządkowania architektonicznego” – podkreślono.
Ustroń leży w Beskidzie Śląskim. Jest uzdrowiskiem. (PAP)
Autor: Marek Szafrański
szf/ pad/
