Obraz Jana Matejki „Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem” w Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Fot. PAP/Reprodukcja
Obraz Jana Matejki „Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem” będzie prezentowany w Toruniu w listopadzie podczas wystawy towarzyszącej Festiwalowi Filmowemu Energa Camerimage. Dyrektor Festiwalu Marek Żydowicz wskazuje, że Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego zdecydowało się wypożyczyć to dzieło.
Obraz prezentowany będzie w Ratuszu Staromiejskim, gdyż od tego roku wystawy towarzyszące festiwalowi nie będą się już odbywały w Centrum Sztuki Współczesnej. Festiwal zorganizuje dwutygodniową wystawę obrazu Matejki dzięki współpracy z Muzeum Okręgowym w Toruniu. Dzieło "Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem" trafi do Torunia po raz pierwszy — dokładnie w 550. rocznicę urodzin wybitnego naukowca.
"Mam nadzieje, że ta nasza współpraca będzie kontynuowana i będzie szła w jak najlepszą stronę. Z naszego muzealniczego punktu widzenia jest to wyjątkowe przedsięwzięcie. (...) Obraz, o którym mowa to obraz wielkości średniej ściany. Jest to olbrzymie dzieło, w bardzo ciężkiej ramie. (...) To skomplikowane przedsięwzięcie logistyczne, ale dzięki współpracy w zasadzie możemy powiedzieć, że nam się to udało, bo dopinamy ostatnie umowy, ostatnie formalności i procedury" – powiedziała w czwartek dyrektor Muzeum Okręgowego w Toruniu Aleksandra Mierzejewska.
Podkreśliła, że Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego, które jest właściciel obrazu, z różnych powodów, logistycznych i konserwatorskich, bardzo niechętnie ten obraz gdziekolwiek poza mury swojego muzeum wyprowadza. "Tym bardziej się cieszymy, że znaleźliśmy się na króciutkiej liście tych miast, które ten obraz będą mogły zaprezentować" – powiedziała Mierzejewska.
Dyrektor Żydowicz podkreślił, że to wyjątkowa sytuacja, w której Muzeum UJ decyduje się wypożyczyć dzieło, które jest "dobrem narodowym".
"Ten obraz był w związku z tegoroczną rocznicą prezentowany w dwóch miejscach. W ubiegłym roku był w Londynie i zgromadził ogromne rzesze widzów, właściwie przywrócił kulturze europejskiej pamięć o Janie Matejce, ale też o szeregu innych nazwiskach związanych z Krakowem, Polską, z Akademią w Monachium i ASP w Wiedniu. Ten obraz został też zaprezentowany na Zamku Królewskim. Do ostatniej chwili nie wiedzieliśmy, czy uda nam się go pozyskać do Torunia, aby w ramach festiwalu zaprezentować to dzieło państwu – tutaj, w miejscu narodzin Kopernika" – mówił Żydowicz.
Dyrektor i twórca festiwalu podkreślił, że o wypożyczenie obrazu zabiegała kuria rzymska, która przygotowała ogromną wystawę poświęconą Galileuszowi.
"Te wystawy zachodziły na siebie terminem, ale okazało się, że Rzym nie jest w stanie spełnić oczekiwań, które nakłada na ewentualnego wypożyczającego Muzeum UJ. (...) Obraz został nam udostępniony. Porwaliśmy się na rzecz niezwykłą, bo taki zawsze był i będzie cel Fundacji Tumult, aby organizować wydarzenia nietuzinkowe, wyjątkowe" – podkreślił Żydowicz.
Pochodzący z 1873 r., mający rozmiary 225 cm na 315 cm obraz "Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem" Matejko namalował, aby uczcić 400. rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika.
Dyrektor Mierzejewska podkreśliła, że "Matejko to artysta specjalny w sercach Polaków, nie do końca zrozumiany i doceniany na świecie". Wyraziła nadzieję, że sensacja, jaką wywołała wystawa jego dzieł w Londynie, być może zapoczątkuje poza Polską nowe patrzenie na jego twórczość.
"Dwa lata temu pokazywaliśmy malarstwo flamandzkie, niderlandzkie. W ubiegłym roku prezentowaliśmy arcydzieła Lucasa Cranacha. Nasze muzeum dąży do tego, aby zostać Muzeum Narodowym. Mamy znakomitą galerię m.in. malarstwa polskiego. Dzieło Matejki jest znakomite na wielu polach. (...) Jeżeli spojrzymy na to z kilku stron, to uniknęłabym odpowiedzi, czy to najcenniejsze dzieło, które do nas trafiło w ostatnich latach, bo pewnie nie, ale jedno z najcenniejszych" – wskazała Mierzejewska.
Tegoroczna edycja Energa Camerimage odbędzie się 11-18 listopada. Obraz trafi do Muzeum Okręgowego w Toruniu na dwa tygodnie. (PAP)
Autor: Tomasz Więcławski
twi/ joz/
