Wpisałem do rejestru zabytków nieruchomych województwa mazowieckiego dom przy ul. Telefonicznej 18 na Osiedlu Boernerowo (I Osiedle Łączności) w Warszawie - poinformował mazowiecki wojewódzki konserwator zabytków prof. Jakub Lewicki. W tym domu mieszkał gen. Michał Tokarzewski - Karaszewicz, który w czasie II wojny światowej stał na czele pierwszej konspiracyjnej organizacji wojskowej - Służby Zwycięstwu Polsce.
Dom mieszkalny przy ulicy Telefonicznej 18 został zbudowany, pomiędzy wiosną 1932 a zimą 1933. Jego właścicielką została małoletnia wówczas Irena Tokarzewska-Karaszewiczówna, córka generała Michała Tokarzewskiego - Karaszewicza, występującego w jej imieniu. Dom po wojnie został zajęty przez wojsko. 7 lutego 1953 r, został sprzedany. Obecnie jest własnością Skarbu Państwa, a jego zarządcą jest miasto Stołeczne Warszawa.
Konserwator wyjaśnił, że wartości historyczne budynku wiążą się z postacią inwestora – generała Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza. W czasie II wojny światowej stał na czele pierwszej konspiracyjnej organizacji wojskowej - Służby Zwycięstwu Polsce, następnie został komendantem lwowskiego okręgu Związku Walki Zbrojnej. W okresie powojennym pełnił funkcję Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych i Ministra Obrony Narodowej w Rządzie Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie.
Było to też miejsce związane z okupacyjną historią Boernerowa. "W piwnicy budynku działała konspiracyjna radiostacja ukryta w skrytce, do której wejście znajdowało się pod ruchomym, przesuwanym piecem, znajdującym się w pokoju na parterze. Została przypadkowo odkryta podczas remontu domu w 1978 r. Wydobyta aparatura była prezentowana na wystawie w Muzeum Techniki. Ponadto pod werandą prawdopodobnie znajdowała się (lub nadal znajduje) skrytka na broń, związana z działalnością konspiracyjną mieszkańców" - przekazał prof. Lewicki.
"Budynek przy ul, Telefonicznej 18 jest wartościowym przykładem dawnej podwarszawskiej architektury okresu międzywojennego oraz dokumentem rozwoju przestrzennego tego rejonu z jej typową drewnianą zabudową. Budynek wyróżnia się wysokim stopniem i dobrym stanem oryginalnej substancji, w tym konstrukcji i formy architektonicznej wraz z pierwotnym w większości układem pomieszczeń, częścią stolarki drzwiowej, drewnianymi podłogami i schodami. Przedmiotowy budynek stanowi świadectwo rozwoju osiedla Boernerowo, które po przemianach administracyjnych stała się także częścią układu przestrzennego oraz tożsamości obecnej warszawskiej dzielnicy Bemowa" - powiedział prof. Jakub Lewicki.(PAP)
autorka: Marta Stańczyk
mas/ maak/
