Księżna Maria Krystyna Habsburg. Źródło: Wikimedia Commons
Setne urodziny obchodziłaby w piątek księżna Maria Krystyna Habsburg, żywczanka, społeczniczka, córka ostatniego właściciela dóbr żywieckich Karola Olbrachta Habsburga, spowinowacona z domem panującym niegdyś w Wiedniu. Rocznicę upamiętni jej rodzinne miasto.
Arystokratka była w Żywcu powszechnie szanowana i lubiana. „Wszyscy kochaliśmy naszą księżną Marię Krystynę Habsburg. Chociaż nie ma jej z nami już 11 lat, to cały czas o niej pamiętamy” – powiedział PAP burmistrz miasta Antoni Szlagor.
Samorządowiec poinformował, że w piątek żywczanie będą świętowali setne urodziny księżnej. Wieczorem w sali koncertowej szkoły muzycznej odbędzie się widowisko w całości poświęcone Marii Krystynie Habsburg.
„Dla każdego przygotowaliśmy kawałek urodzinowego tortu. Na scenie wystąpią wspaniali aktorzy bielskiego Teatru Lalek Banialuka, Asysta Żywiecka, jukace z Zabłocia, szkoła tańca Swing i nasi najmłodsi z przedszkola nr 8, które nosi imię Marii Krystyny Habsburg” – powiedział burmistrz.
Żywieccy Habsburgowie byli blisko spokrewnieni z domem panującym niegdyś w Wiedniu, w tym z cesarzem Franciszkiem Józefem I. Mają wspólnego przodka, cesarza Leopolda II. Dobra żywieckie trafiły w ich ręce w 1838 r. Od Wielopolskich odkupił je arcyksiążę Karol Ludwik. W 1895 r. odziedziczył je arcyksiążę Karol Stefan Habsburg, który zapoczątkował żywiecką linię rodu. To oni wybudowali w mieście m. in. browar, współcześnie jeden z największych w Polsce, a także pałac.
Maria Krystyna Immaculata Elżbieta Renata Alicja Gabriela Habsburg-Lotaryńska, księżniczka von Altenburg urodziła się 8 grudnia 1923 r. w Żywcu jako córka arcyksięcia Karola Olbrachta Habsburga i szwedzkiej arystokratki Alicji Ankarcrona. Oboje rodzice silnie przywiązani byli do Polski i polskości. Finansowali wiele przedsięwzięć kulturalnych i naukowych, towarzystw i organizacji społecznych. Arcyksiążę był oficerem Wojska Polskiego. Po 1939 r. nie podpisał volkslisty, za co został uwięziony przez Niemców. Podczas wojny hitlerowcy nie mogli darować Habsburgom postawy i stosowali wobec nich represje. Zabrano im majątek. Księżna Alicja złożyła przysięgę w AK. Za działalność w konspiracji została uhonorowana Krzyżem Walecznych.
Po wojnie żywieccy Habsburgowie zostali zmuszeni przez władze komunistyczne do emigracji. Odebrano im polskie obywatelstwo. Maria Krystyna mieszkała w Szwecji, a później w Szwajcarii. Nigdy nie przyjęła innego obywatelstwa. W marcu 1993 r. otrzymała paszport Rzeczypospolitej Polskiej. Do Polski powróciła na stałe we wrześniu 2001 r. Zamieszkała w żywieckim pałacu Habsburgów, w niewielkim mieszkaniu w miejscu, gdzie przed wojną była kręgielnia.
Księżna Maria Krystyna Habsburg została odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.
Zmarła 2 października 2012 r. w wieku 88 lat. Spoczęła w rodzinnej kaplicy grobowej w konkatedrze w Żywcu. (PAP)
Autor: Marek Szafrański
szf/ joz/
