Ludwik Zamenhof. Fot. NAC
Złożeniem kwiatów pod pomnikiem Ludwika Zamenhofa w Białymstoku uczczono w piątek 164. rocznicę urodzin twórcy języka esperanto. Jak podkreślano, był on twórcą międzynarodowego języka, który miał łączyć, a nie dzielić ludzi.
Ludwik Zamenhof, lekarz żydowskiego pochodzenia i twórca języka esperanto, urodził się w Białymstoku 15 grudnia 1859 r.
Uroczystość odbyła się przy pomniku Zamenhofa, na skwerze im. Pawła Adamowicza, w centrum Białegostoku. Wzięły w niej udział władze miasta, przedstawiciele instytucji kultury i esperantyści.
"Zawsze wspominamy to, że gdyby nie wieloetniczny, wielojęzyczny, wieloreligijny Białystok połowy XIX w., ten tygiel kultur, w którym przyszło urodzić się przyszłemu twórcy języka międzynarodowego, to język esperanto nigdy by nie powstał" – podkreślił prezes Białostockiego Towarzystwa Esperantystów Przemysław Wierzbowski.
Zaznaczył, że język esperanto miał być rozwiązaniem problemu nieporozumienia pomiędzy tymi wszystkimi ludźmi, których Zamenhof widywał na co dzień na swojej ulicy czy w swojej dzielnicy żydowskiej. Ocenił, że dzisiaj język używany jest przez tysiące esperantystów na całym świecie, a rocznica urodzin Zamenhofa jest obchodzona w wielu miastach w kraju i za granicą.
Wskazał też, że 15 grudnia jest też dniem książki esperanckiej, a słowo pisane – jak mówił Wierzbowski – "jest najważniejszym przekaźnikiem kultury esperanckiej".
"Ludwik Zamenhof to jedna z najbardziej charakterystycznych osób związanych z Białymstokiem, twórca języka, który miał łączyć ludzi, a nie dzielić" – mówił zastępca prezydenta Białegostoku Rafał Rudnicki. Podkreślił, że to ważne szczególnie dzisiaj, by odwoływać się do idei języka esperanto.
Przewodniczący Rady Miasta Białegostoku Łukasz Prokorym odniósł się w swojej wypowiedzi do ostatnich wydarzeń w Sejmie, gdy poseł Konfederacji Grzegorz Braun, używając gaśnicy proszkowej, zgasił zapalone w Sejmie świece chanukowe.
"Dzisiaj nasza obecność i pamięć o twórcy języka esperanto jest naszym wołaniem o to, że nie wyrażamy zgody na niezrozumienie i ignorancję dla innego sposobu myślenia, dla innych religii i innego sposobu działania" – zaznaczył.
Uroczystość odbyła się w ramach trwających w Białymstoku od czwartku 24. Dni Zamenhofa, które organizowane są przez Białostockie Towarzystwo Esperantystów we współpracy z Białostockim Ośrodkiem Kultury/Centrum im. Ludwika Zamenhofa w Białymstoku oraz Książnicą Podlaską im. Łukasza Górnickiego w Białymstoku.
Dni Zamenhofa rozpoczęły się w czwartek wieczorem od prezentacji dwujęzycznego, polsko-esperanckiego wydania książki "Walka i zagłada białostockiego getta" Szymona Datnera. W kolejne dni odbędą się liczne prezentacje dotyczące języka esperanto, a także koncerty, podczas których artyści śpiewają w języku esperanto. Zaplanowano też m.in. mszę św. w języku esperanto i tort urodzinowy. Impreza zakończy się w niedzielę.
Ludwik Zamenhof urodził się 15 grudnia 1859 r. w Białymstoku i tam spędził dzieciństwo. Wówczas było to 30-tysięczne miasto, zróżnicowane kulturowo i narodowościowo. Żyjąc w takim środowisku, młody Zamenhof postanowił stworzyć podstawy języka międzynarodowego. Ideą było szukanie rozwiązania na unikanie konfliktów między ludźmi różnych narodowości i wyznań. Po przeniesieniu się do Warszawy nadal pracował nad językiem. Posługując się pseudonimem dr Esperanto (mający nadzieję), wydał podręcznik do nauki języka międzynarodowego. Zmarł 14 kwietnia 1917 r.
Białystok wciąż jest ważnym miejscem dla miłośników esperanto. Kiedy przypadała 100. rocznica śmierci Zamenhofa, światowym obchodom patronowało UNESCO, w Białymstoku zorganizowano społeczne obchody tej rocznicy, odbył się m.in. Polski Kongres Esperanto i specjalny koncert w Operze i Filharmonii Podlaskiej.
W Białymstoku od 2009 r., kiedy odbył się tam 94. Światowy Kongres Esperanto, zaczęło działać Centrum im. Ludwika Zamenhofa (włączone do Białostockiego Ośrodka Kultury), które m.in. realizuje przedsięwzięcia ukazujące zróżnicowanie kulturowe, narodowościowe i religijne regionu. Działa w nim biblioteka esperancka "Esperanto-Libro" (jako filia Książnicy Podlaskiej), licząca ponad 3 tys. książek i czasopism.
Esperantyści szacują, że dziś na świecie jest ponad tysiąc miejsc noszących imię Zamenhofa lub nazwę esperanto. Dokładnie nie wiadomo, ilu jest samych esperantystów. Najczęściej podawana jest liczba kilkuset tysięcy osób znających ten język. (PAP)
Autorka: Sylwia Wieczeryńska
swi/ joz/
