Wystawę poświęconą historii polskiego złotego otwarto we wtorek w Muzeum Narodowym w Lublinie. Ekspozycja została przygotowana w setną rocznicę reformy walutowej Władysława Grabskiego. Najstarsze prezentowane monety pochodzą z XV wieku.
„Wystawa pokazuje, jaką rolę w historii Polski odgrywał pieniądz, nie tylko w dawnych czasach, ale i obecnie. Postacią, którą szczególnie honorujemy jest Władysław Grabski, który w 1924 r. objął tekę premiera, ministra skarbu i on to właśnie zreformował nasz cały system skarbowy, ponieważ panowała inflacja, hiperinflacja. Dzięki niemu Skarb Państwa został ocalony” – mówiła we wtorek podczas otwarcia wystawy zastępca dyrektora Muzeum Narodowego w Lublinie ds. wystaw i edukacji Barbara Oratowska.
Kurator wystawy Tomasz Markiewicz podkreślił, że impulsem do przygotowania ekspozycji jest przypadająca w tym roku setna rocznica reformy walutowej Grabskiego. Zwrócił uwagę, że wprowadzenie złotego w 1924 r. było świadomym odwołaniem się do tradycji przedrozbiorowej Rzeczpospolitej oraz manifestacją odrodzonego państwa.
„Na wystawie prezentujemy właśnie tradycję złotego, która sięga XV wieku, kiedy złoty polski narodził się jako jednostka obrachunkowa służąca do wyrażania za pomocą krajowych monet wartości złotego florena” – wyjaśnił kurator.
Na ekspozycji można prześledzić ponad 500-letnią historię polskiego złotego, która przybliża go nie tylko w odniesieniu do dwudziestolecia międzywojennego, ale także ukazuje jego początki oraz miejsce w systemie monetarnym Rzeczypospolitej szlacheckiej i w czasach zaborów. Dzieje złotego ilustrują monety oraz pieniądze papierowe, uzupełnione o ryciny z wizerunkami władców Polski, reprodukcje map z epoki, fotografie, rachunki i opakowania po towarach.
Odnosząc się do siły nabywczej polskiego złotego na przestrzeni lat kurator wskazał, że u progu swego istnienia pozwalał zapewnić wyżywienie człowieka przez około 130 dni. „W połowie XVI wieku pozwalał na pokrycie około 50 racji żywnościowych. Na początku XVII w. – tylko 10, w połowie wieku ok. 5, na początku XVIII wieku – 3 racji żywnościowych i w takiej postaci przetrwał do swego kresu w latach 40. XIX wieku” – przekazał kurator.
Przed 100 laty w niepoległej Polsce, 28 kwietnia 1924 roku, premier i minister skarbu Władysław Grabski dokonał reformy polskiego systemu pieniężnego. Miejsce zlikwidowanej Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej i emitowanej przez nią marki polskiej przejął Bank Polski wraz ze złotym jako walutą narodową. Ustanowienie w 1924 roku złotego, poprzez odwołanie do tradycji systemu pieniężnego przedrozbiorowej Rzeczypospolitej, było kolejną manifestacją odrodzenia Polski oraz zwieńczeniem procesu jej odbudowy i ekonomicznej integracji terytoriów funkcjonujących wcześniej w strukturach państw zaborczych.
Wystawę pn. „Złoty polski. W 100. rocznicę reformy walutowej Władysława Grabskiego” można oglądać do 5 maja w Muzeum Narodowym w Lublinie.(PAP)
autorka: Gabriela Bogaczyk
gab/ pat/