Źródło: www.gov.pl
20 lutego w wieku 99 lat, w Montelimar we Francji, zmarł Leon Piesowocki – polski malarz tworzący na emigracji w Wielkiej Brytanii i Francji, ostatni artysta plastyk 2. Korpusu generała Władysława Andersa – poinformowano w środę na stronie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Leon Piesowocki urodził się 9 grudnia w 1925 r. w Poznaniu, jako drugie dziecko Juliusza Piesowockiego i Łucji z domu Kurowskiej. Z siostrą Wandą i bratem Kazimierzem wychowywali się na poznańskich Jerzycach, poza rocznym pobytem w Berlinie.
"W 1943 r., tak jak wielu młodych mieszkańców Wielkopolski wcielonej do Rzeczy Niemieckiej jako Wartheland, został powołany do Wermachtu. Początkowo przebywał w Bourg en Bresse we Francji, skąd został przeniesiony w okolice Livorno we Włoszech. Po dezercji z szeregów armii niemieckiej dostał się do aliantów, skąd został skierowany do polskiego obozu przejściowego w bazie 2 Korpusu w Motolla koło Taranto. Stamtąd został przydzielony do II Oddziału Kontrwywiadu w Trzeciej Brygadzie Strzelców Karpackich" - czytamy w informacji opublikowanej na stronie resortu kultury.
Armia Andersa
Przypomniano, że po zakończeniu II wojny światowej, wraz z żołnierzami 2 Korpusu gen. Władysława Andersa, przebywał w Cecchignoli pod Rzymem. "W 1945 r. został przyjęty na studia akademickie do rzymskiej Accademia delle Belle Arti, w której ukończył rok studiów w zakresie malarstwa i rysunku. W listopadzie 1946 r., wraz z żołnierzami 2 Korpusu, został przeniesiony na Wyspy Brytyjskie. Przerwane rzymskie studia kontynuował w Wielkiej Brytanii, w założonym przez Mariana Bohusza-Szyszkę polskim Studium Malarstwa Sztalugowego i Grafiki Użytkowej w Waldingfield k. Sudbury, a następnie w Kiongwood Common" - napisano w biogramie opracowanym przez prof. Jana Wiktora Sienkiewicza.
"W czerwcu 1947 r. L. Piesowocki został zatrudniony w Biurze Projektowania Miast w Portsmouth. Dzięki stypendium Komitetu ds. Oświaty Polaków rozpoczął również studia artystyczne w londyńskiej Sir John Cass College of Art" - wyjaśniono.
Jak przypomniano, w 1949 r., wspólnie z Aleksandrem Wernerem, Tadeuszem Beutlichem, Ryszardem Demelem, Januszem Eichlerem i Kazimierzem Dźwigiem, był współzałożycielem awangardowej Grupy 49, zrzeszającej polskich artystów plastyków w Wielkiej Brytanii. "Jej członkowie prezentowali swoje prace malarskie, graficzne i rzeźbiarskie najpierw w Kingley Gallery, a następnie w Grabowski Gallery, prowadzonej przez farmaceutę i filantropa Mateusza Grabowskiego" - napisano.
"W 1949 i 1950 r. Piesowocki wystawiał swoje prace w Young Contemporaries w Londynie. Źródłem jego utrzymania stała się, założona w 1952 r. i prowadzona przez kolejnych dziesięć lat wraz z Zygmuntem Kowalewskim, firma, poprzez którą artyści projektowali i wykonywali wiele dekoracji londyńskich witryn: biur turystycznych, firm transportowych i sklepów, korzystając ze zdobytych podczas studiów doświadczeń i umiejętności, szczególnie w zakresie papieroplastyki i metaloplastyki" - czytamy w na stronie MKiDN.
"W 1960 r. przeprowadził się z Londynu do Steyning, gdzie urządził swoją pracownię artystyczną i warsztat drukarski. Do 1969 r. wystawiał swoje prace trzykrotnie w A.L.A Prints Show. W 1968 r. zdobył nagrodę na British International Print Biennale, na którym wystawiał również w latach: 1970, 1972 i 1974" - napisano.
Władysław Anders (1892-1970)
Przypomniano, że "w 1970 r. Piesowocki prezentował swoje dzieła na wystawie Five London Printmakers w Stedelijk Museum w Holandii; w 1971 i w 1973 r. na Premio Internationale per L'Incisione w Biella we Włoszech; w 1972 i 1974 r. na Norwegian International Print Biennale w Fredrikstad; w 1974 r. na International Graphic Biennale we Frechen w Niemczech Zachodnich". "W 1969 r. jego prace prezentowane były również w USA i Japonii na British Contemporary Graphics w Tokio oraz na PMC Show w Portland Museum w stanie Oregon" - dodano.
"Artysta prezentował swoje prace w latach 70. XX w. w Polsce (1970, 1972 i 1974) na International Print Biennale w Krakowie, gdzie w 1972 r. zdobył jedną z nagród" - napisano w biogramie.
Jak wyjaśniono, w latach 1976-1981 Piesowocki przeprowadził się do miejscowości Pont Barret k. Montelimar w Prowansji. "W latach 1981-1984 mieszkał we Frankfurcie w Niemczech, pracując dla miejscowego Figuren Theater, projektując scenografie teatralne, plakaty oraz ilustrując książki dla dzieci. Po powrocie z Niemiec do Francji, od 1984 r. zamieszkał na stałe w miejscowości Manas koło Montelimar, gdzie do dzisiaj miał własne studio malarskie i wciąż był czynny artystycznie. Regularnie wystawiał na Salon des Independants w Paryżu. W 1995 r. otrzymał 31. Grand Prix International de la Peinture de la Cote d'Azur" - czytamy w opublikowanej informacji.
"Dwa okresy edukacyjne: rzymski i londyński, zadecydowały o karierze artystycznej i dorobku twórczym Piesowockiego, który dla polskiej historii sztuki nadal pozostaje +cały do odkrycia+. Malarstwo Piesowockiego nosi znamiona silnej artystycznej osobowości malarza. Od akademickiego warsztatu, charakteryzującego się realizmem przedstawień – tak w zakresie pejzażu jak i portretu - malarz w latach 60. XX wieku eksperymentował z kompozycjami abstrakcyjnymi, pełnymi ciekawych i mocnych w wyrazie zestawień kolorystycznych – od czerwieni i brązów, do coraz jaśniejszej i w uspokojonej tonacji – dochodząc ostatecznie do fascynacji zielenią i błękitem" - napisano na stronie MKiDN.
Jak wyjaśniono, "francuskie doświadczenia z kolorytem i przyrodą Prowansji, wyzwoliły u polskiego malarza nowe zainteresowania – w których widoczna jest szczególnie fascynacja ludzką figurą, a szczególnie aktem kobiecym". "Pod względem stylistycznym, dzieła Piesowockiego powstające od lat 70. XX w., charakteryzują się ściszonymi tonacjami błękitów i zieleni, żywiołem zaś dominującym w kompozycjach staje się woda i jej +udział+ w deformacji ludzkiej postaci (kąpiące się, plaże, baseny). Noszą one w sobie znamiona fascynacji malarstwem postimpresjonistycznym i doświadczeniami z zakresu sztuki abstrakcyjnej o rodowodzie geometrycznym" - napisano.
Zwrócono uwagę, że "oddzielnym nurtem w malarstwie Piesowockiego są szczególnie chętnie realizowane przez artystę w drugiej dekadzie XXI w. kompozycje abstrakcyjne". "Ich główną inspiracją są fotografie przyrody wykonywane przez malarza zwykłym analogowym aparatem fotograficznym. Przetwarzane, m.in. poprzez lustrzane odbicie, a następnie przeskalowywane i przenoszone na płótno malarskie stają się głównym źródłem symetrycznych kompozycji, o silnym ładunku emocjonalnym i ostrej kolorystycznej palecie" - wyjaśniono.
Dzieła Piesowockiego znajdują się w kolekcjach prywatnych, muzeach i galeriach, m.in. City and Art Museum w Oldham (Wielka Brytania), Victoria and Albert Museum w Londynie, Museum and Art Gallery w Bradford, Stedelijk Museum w Amsterdamie, Museum Boymans van Beuningen w Rotterdamie (Holandia), University of Pitsburg (USA), Muzeum Narodowym w Warszawie i Poznaniu oraz w zbiorach Archiwum Emigracji Biblioteki Uniwersyteckiej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
"Najważniejsze wystawy indywidualne to: Galeria Pryzmat, Kraków (1970); Gorner and Millard Gallery, Londyn (1971), Compedium Galleries, Birmingham (1974), Langson Galleries, Melbourne (1975); Asset Gallery, Londyn (1976); Freie Kunstlergruppe, Freiburg/Breisgau (1976); Galerie Nenciarini, Orange (1977, 1979); Nahdavi Antik, Frankfurt (1982); Espace Liberte, Crest (1992, 1994)" - czytamy na stronie MKiDN.
Podkreślono, że największą w artystycznej karierze artysty, przekrojową wystawę twórczości malarza pt. +Leon Piesowocki. Artysta generała Władysława Andersa+, zorganizowało w 2022 r. kierowane przez dr. Wacława Kuczmę Muzeum Okręgowe w Bydgoszczy. Kuratorem wystawy był prof. Jan Wiktor Sienkiewicz, kierownik Katedry Historii Sztuki XX wieku w Europie Środkowej i na Emigracji UMK.
"Trzy lata wcześniej, w listopadzie 2019 r., dzięki środkom Narodowego Instytutu Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą +Polonika+ zrealizowany został projekt – złożony z autorskiego raportu wraz z dokumentacją fotograficzną in situ – dotyczący życia i dorobku artystycznego Leona Piesowockiego w jego francuskiej pracowni oraz nagranie sześciogodzinnego filmu wywiadu-rzeki przeprowadzonego przez prof. Jana Wiktora Sienkiewicza z wówczas 94-letnim artystą" - napisano na stronie MKiDN.(PAP)
autor: Grzegorz Janikowski
gj/ aszw/
