Prezydent Bronisław Komorowski - inscenizacja żywego obrazu "Konstytucja 3 Maja 1791 roku" Jana Matejki. Fot. PAP/R. Guz
Msza w stołecznej archikatedrze, ordery na Zamku Królewskim i majówka na Placu Zamkowym - tak obchodzono 223. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Dziękujmy twórcom III RP, tak jak twórcom tamtej konstytucji - mówił prezydent Bronisław Komorowski.
"Konstytucja 3 maja wciąż pokazuje, jak ważna w porządku prawnym jest sprawiedliwość" – mówił metropolita warszawski kard. Kazimierz Nycz w homilii mszy w intencji ojczyzny odprawionej w warszawskiej archikatedrze. W liturgii wzięli udział prezydent Komorowski z małżonką, przedstawiciele MON, najwyżsi dowódcy wojska, kombatanci, żołnierze, przedstawiciele policji i innych służb mundurowych, parlamentarzyści i harcerze. O rocznicy 3 maja w Krakowie przypominał rozkołysany z tej okazji dzwon "Zygmunt".
Rocznica 3 maja to coroczny dzień uhonorowania zasłużonych odznaczeniami państwowymi. W tym roku prezydent wręczył je na Zamku Królewskim w Warszawie. Order Orła Białego otrzymał światowej sławy kosmolog i filozof ks. prof. Michał Heller; Krzyż Wielki Orderu Zasługi RP - niemiecki historyk prof. Hans Henning Hahn. Wręczono też krzyże Orderu Odrodzenia Polski zasłużonym naukowcom różnych dziedzin oraz prawnikom.
"Nam wszystkim przypadł w udziale dobry los; 25 lat wolnej Polski jest czasem dobrym i powinniśmy za niego dziękować Opatrzności Bożej, historii, losowi" - mówił prezydent w czasie tej uroczystości. Jak podkreślił, korzysta z przywileju, by w imieniu całego kraju dziękować odznaczonym, którzy "pracują, działają i mają zasługi z tytułu budowy dobrego, uczciwego, sprawiedliwego, mądrego, a czasami pięknego kraju, jakim jest Polska".
Prezydent Komorowski przypomniał, że konstytucja z 1791 r. została obalona przez interwencję rosyjską, wspartą przez "obóz narodowej głupoty, zdrady i anachroniczności, zwany Targowicą". Mówił, że dziś okazujemy wdzięczność twórcom Konstytucji 3 maja. "Wiemy jednak, że konstytucja trzeciomajowa nie była wtedy zwieńczeniem dzieła modernizacji Polski, ale raczej postulatem głębokiej reformy, była zapowiedzią działań zmierzających do przełamania słabości ustrojowej, militarnej, politycznej i gospodarczej" - powiedział.
Później na Placu Zamkowym rozpoczęła się "Majówka z Polską". "Pogoda nas nie rozpieszcza, ale wiadomo: taki mamy klimat. Cieszmy się z tego, że jest dobry klimat i dobra pogoda dla Polski w sensie politycznym, przez całe 25 lat naszej wolności" - mówił do zebranych prezydent.
W deszczową pogodę zebrani oficjele i warszawiacy byli świadkami odtworzenia przed Archikatedrą Warszawską sceny uwiecznionej przez Jana Matejkę na obrazie "Uchwalenie Konstytucji 3 Maja", czego dokonali aktorzy i statyści w historycznych strojach. Dalsza część obchodów miała pełny ceremoniał wojskowy przewidziany na najważniejsze święta państwowe: odegrano i odśpiewano hymn narodowy z czterema zwrotkami, na maszt podniesiono flagę państwową, prezydent odebrał meldunek szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego gen. Mieczysława Gocuła, dokonał przeglądu pododdziałów reprezentacyjnych i wygłosił najważniejsze tego dnia przemówienie.
Komorowski przypomniał, że konstytucja z 1791 r. została obalona przez interwencję rosyjską, wspartą przez "obóz narodowej głupoty, zdrady i anachroniczności, zwany Targowicą". Mówił, że dziś okazujemy wdzięczność twórcom Konstytucji 3 maja. "Wiemy jednak, że konstytucja trzeciomajowa nie była wtedy zwieńczeniem dzieła modernizacji Polski, ale raczej postulatem głębokiej reformy, była zapowiedzią działań zmierzających do przełamania słabości ustrojowej, militarnej, politycznej i gospodarczej" - powiedział, dodając: nie ma wolności bez nowoczesności.
Zarazem podkreślił, że ukoronowaniem zrywania związków ze Wschodem była konstytucja III RP z 1997 r. Apelował, by - doceniając wielkość myśli twórców konstytucji sprzed 223 lat - docenić i własne dzieło: bezpieczną, europejską i rozwijającą się III Rzeczpospolitą.
Rocznica 3 Maja była też okazją do deklaracji politycznych opozycji. Prezes PiS Jarosław Kaczyński uważa, że polska konstytucja powinna być uzupełniona o przepisy, które będą służyły naszej wolności i będą chronić Polskę od narzucania nam z zewnątrz różnego rodzaju kulturowych czy obyczajowych rozwiązań. "Dziś powinniśmy uzupełnić naszą konstytucję o takie przepisy, których w niej nie ma, a które będą służyły naszej wolności i które będą nas chroniły od narzucania nam z zewnątrz rożnego rodzaju kulturowych czy obyczajowych rozwiązań" - podkreślił Kaczyński w Lublinie. Polacy nie muszą się wzorować na tym, co akurat dziś modne w Paryżu, w Brukseli, czy w Berlinie. Mamy własną kulturę, pamięć, tożsamość - mówił. PiS przygotował też swe obchody 3 Maja w Krakowie.
Europa Plus - Twój Ruch postuluje wykreślenie z polskiego prawa artykułów o konkordacie i nauce religii w szkołach, uzależnienie liczby posłów od frekwencji oraz zapisy, umożliwiające przyjęcie euro. Janusz Palikot, Jan Hartman i Krzysztof Iszkowski z tego komitetu mówili o tym na konferencji prasowej na Placu Zamkowym w Warszawie, krótko przed państwowymi uroczystościami.
Za nową konstytucją dla RP opowiada się Solidarna Polska. Grupy interesów osłabiają Polskę - przekonywał w sobotę rzecznik SP Patryk Jaki. Deklaruje on, że jego partia ma projekt nowej ustawy zasadniczej zakładający m.in. wzmocnienie władzy prezydenta. W ocenie posła SP, Polska jest dziś "skolonizowana" przez grupy interesów i koterie dokładnie tak samo, jak 223 lata temu.
W ramach oficjalnych obchodów w Krakowie złożono kwiaty pod pomnikiem współtwórcy Konstytucji 3 Maja Hugona Kołłątaja, a po mszy władze miasta, województwa i marszałek Województwa Małopolskiego zaprosili krakowian na piknik i liczne imprezy towarzyszące, ponieważ intencją tegorocznych obchodów był "powrót do tradycji radosnego świętowania". Na Błoniach przygotowano pokazy sprzętu ratowniczego straży pożarnej i pogotowia ratunkowego oraz sprzętu policyjnego i wojskowego. W programie obchodów znalazły się także pokaz tańców polskich i musztry paradnej na Rynku Gł., oraz 52. Lekcja Śpiewania "Majowa Jutrzenka" na Małym Rynku. 12 osób odebrało z rąk wojewody Jerzego Millera akty nadania obywatelstwa polskiego.
Rocznicę 3 Maja obchodzono też w innych miastach Polski, gdzie organizowano uroczystości przed pomnikami, a także majówki. Pogoda dopisała szczególnie na północy kraju.(PAP)
wkt/ hp/ jaw/ mow/
