Obraz "Schody pałacowe" Francesco Guardiego. Źródło: MKiDN
Minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski odbierze w poniedziałek w Berlinie z rąk ministra spraw zagranicznych Niemiec Franka-Waltera Steinmeiera wywieziony podczas drugiej wojny światowej z Muzeum Narodowego w Warszawie obraz „Schody pałacowe” Francesco Guardiego.
Minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski odbierze w poniedziałek w Berlinie z rąk ministra spraw zagranicznych Niemiec Franka-Waltera Steinmeiera wywieziony podczas drugiej wojny światowej z Muzeum Narodowego w Warszawie obraz "Schody pałacowe" Francesco Guardiego.
MSZ poinformowało PAP w piątek, że w przekazaniu obrazu będzie uczestniczył również sekretarz stanu w Ministerstwie Nauki, Badań Naukowych i Sztuki Badenii-Wirtembergii Juergen Walter. „Dzięki zaangażowaniu ministrów Radosława Sikorskiego i Franka-Waltera Steinmeiera strona niemiecka podjęła decyzję o zwrocie Polsce obrazu” – napisano w komunikacie MSZ.
O zwrot obrazu od lat starało się także Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W 2010 roku Departament Dziedzictwa Kulturowego w resorcie kultury przygotował wniosek restytucyjny, który złożono za pośrednictwem Muzeum Narodowego w Warszawie – przedwojennego właściciela obrazu.
MSZ poinformowało PAP w piątek, że w przekazaniu obrazu będzie uczestniczył również sekretarz stanu w Ministerstwie Nauki, Badań Naukowych i Sztuki Badenii-Wirtembergii Juergen Walter. „Dzięki zaangażowaniu ministrów Radosława Sikorskiego i Franka-Waltera Steinmeiera strona niemiecka podjęła decyzję o zwrocie Polsce obrazu” – napisano w komunikacie MSZ.
Obraz Francesco Guardiego od 1949 r. wymieniany był w kolejnych publikacjach prezentujących dobra kultury wywiezione z Polski w latach 1939-45. Zarejestrowany został też w bazie danych obiektów utraconych w wyniku II wojny światowej prowadzonej przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Obraz przedstawia schody prowadzące do Pałacu Dożów w Wenecji, którego detale architektoniczne Guardi uchwycił ze szczegółami. Po schodach wspinają się tragarze, a w cieniu arkad weneckiego pałacu stoją panowie w wytwornych strojach. Obraz olejny ma wymiary 32,8 na 25,8 cm.
Guardi tworzył w XVIII w. Był przedstawicielem nurtu rokokowego, malował architekturę i pejzaże Wenecji. Wraz z bratem Gian Antonio Guardim wykonywał weduty - rozległe panoramy miejskie.
Dzieło "Schody pałacowe" zostało kupione 13 marca 1925 r. przez Muzeum Narodowe w Warszawie od kolekcjonera Leona Kranca. Do wybuchu II wojny światowej dzieło było eksponowane w budynku Muzeum przy ul. Podwale 15 w Warszawie.
Latem 1939 r., w obliczu zbliżającej się wojny, obraz umieszczono w piwnicy muzeum. Wkrótce po zajęciu Warszawy przez wojska niemieckie rozpoczęło się systematyczne rekwirowanie i wywóz dóbr kultury. Na przełomie listopada i grudnia 1939 r. obraz Guardiego przewieziony został do składnicy Urzędu Specjalnego Pełnomocnika ds. Zabezpieczania Sztuki i Dóbr Kultury mieszczącej się w Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie, a stamtąd został przeniesiony w 1943 r. do siedziby Hansa Franka na Wawelu. Rok później podczas ewakuacji Urzędu Generalnego Gubernatora przewieziono go wraz z najcenniejszymi dziełami, m.in. nadal zaginionym „Portretem Młodzieńca” Rafaela oraz „Damą z Gronostajem” Leonarda da Vinci, do zamku hrabiego Manfreda v. Richthofena w Sichowie na Dolnym Śląsku.
Od tego czasu losy obrazu pozostawały dla strony polskiej nieznane. Na podstawie dokumentów odnalezionych w niemieckich archiwach ustalono, że 24 grudnia 1945 r. obraz przekazano do składnicy dóbr kultury w Wiesbaden, a następnie do Central Collecting Point w Monachium. Płótno, zamiast wrócić do swojego prawowitego właściciela, trafiło na Uniwersytet w Heidelbergu jako obiekt o nieznanym pochodzeniu. W 1980 r. „Schody pałacowe” przekazano jako depozyt do Kurpfalzische Museum w Heidelbergu, a następnie do Staatsgalerie w Stuttgarcie, gdzie znajdował się do chwili obecnej. (PAP)
agz/ mce/ ls/
