Teresa i Andrzej Starmachowie na Zamku Królewskim w Warszawie przed galą Nagrody im. prof. Aleksandra Gieysztora. PAP/Radek Pietruszka
Po raz 26. wręczono Nagrodę im. prof. Aleksandra Gieysztora, przyznawaną za wybitne osiągnięcia mające na celu ochronę polskiego dziedzictwa kulturowego. Laureatami tegorocznej edycji są Teresa i Andrzej Starmachowie.
Nagroda im. prof. Aleksandra Gieysztora przyznawana jest od 26 lat, przez Fundację Citi Handlowy im. Leopolda Kronenberga, za szczególne osiągnięcia w ochronie polskiego dziedzictwa kulturowego. Celem przedsięwzięcia jest promocja oraz wsparcie osobowości, których działalność może inspirować przyszłe pokolenia. Instytucje i osoby uhonorowane tą nagrodą zajmują się rozwojem, promocją i edukacją w obszarze ochrony dziedzictwa kulturowego.
Uroczystość wręczenia 26. Nagrody im. prof. Aleksandra Gieysztora, nad którą honorowy patronat objął prezydent RP Andrzej Duda, odbyła się we wtorek w Zamku Królewskim w Warszawie. Laureatami tegorocznej edycji są historycy sztuki Teresa i Andrzej Starmachowie.
List do laureatów nagrody i uczestników gali wystosował Prezydent RP Andrzej Duda. "Wręczone wyróżnienie stanowi wyraz podziwu i uznania dla konsekwentniej i wytrwałej pracy na rzecz sztuki polskiej. Dziękuje za wyjątkowy wkład w pielęgnowanie i propagowanie dorobku Grupy Krakowskiej i wielu innych współczesnych artystów. Galeria Starmach od powstania przed 36 laty, jest ważnym punktem na mapie polskiego rynku sztuki a zarazem ośrodkiem jej promocji, przestrzenią inspiracji i form debaty o miejscu twórczości w naszym życiu zbiorowym. Wielkie znaczenie ma też państwa zaangażowanie w projekty międzynarodowe, w ramach których zbiory galerii prezentowane są na wystawach w prestiżowych ośrodkach poza granicami kraju. Wszystko to stawia państwa laureatów w gronie osób najbardziej zasłużonych dla rozwoju polskiej sztuki w naszej epoce" - napisał prezydent.
Kapituła pod przewodnictwem prof. Jacka Purchli przyznała nagrodę Teresie i Andrzejowi Starmachom za "konsekwentny, liczący 35 lat prywatny mecenat nad dziedzictwem artystycznym krakowskiego środowiska artystycznego". Doceniono szczególną opiekę nad dorobkiem artystycznym Jerzego Nowosielskiego oraz odbudowę na własny koszt zabytkowej, XIX-wiecznej synagogi Zuckera przy ul. Węgierskiej na krakowskim Podgórzu. Szczególnie doceniono dokonanie w roku 2024 bezprecedensowej w powojennej Polsce darowizny prywatnej kolekcji dzieł sztuki o muzealnych walorach, zaliczanych do polskiego dziedzictwa artystycznego i wycenionych łącznie na 50 mln. zł, na rzecz instytucji publicznych miasta Krakowa: Muzeum Sztuki Współczesnej (MOCAK) i Muzeum Fotografii (MUFO).
"Czujemy się niezmiernie docenieni i wręcz onieśmieleni tym, co nas spotkało. Wyróżnienie to zobowiązuje nas, abyśmy nie spoczęli na laurach, ale dalej starali się wnosić wartość do naszej szeroko pojętej kultury. Sztuka była dla nas priorytetem, przedkładaliśmy ją ponad inne dobra. Nasze życie jest krótkie, sztuka zostaje dla pokoleń" – powiedzieli odbierając nagrodę Teresa i Andrzej Starmachowie.
"Teresa i Andrzej Starmachowie od lat prowadzą jedną z kluczowych krakowskich galerii, której autorski profil i program jest skoncentrowany przede wszystkim na najwybitniejszych współczesnych artystach polskich, ale też klasykach sztuki powojennej. Działalność Starmachów przyczyniła się do rozwoju i profesjonalizacji rynku sztuki w Polsce. Dzięki ich zaangażowaniu polscy artyści zyskali platformę do prezentacji swojej twórczości" – napisał o tegorocznych laureatach organizator nagrody. "Imponująca część kolekcji przekazanej do krakowskich muzeów – wyceniona łącznie na 50 milionów złotych, obejmuje prace o fundamentalnym znaczeniu dla kultury polskiej. Dzięki darowi Teresy i Andrzeja Starmachów w zbiorach Muzeum Sztuki Współczesnej (MOCAK) znalazły się prace m.in. Magdaleny Abakanowicz, Władysława Hasiora, Tadeusza Kantora, Edwarda Krasińskiego i Jerzego Nowosielskiego. Muzeum Fotografii (MUFO) zaś zostały przekazane dzieła m.in. Tomasza Ciecierskiego, Marty Deskur i Jadwigi Sawickiej" – dodano w prezentacji laureatów.
W ubiegłym roku kapituła Nagrody im. prof. Aleksandra Gieysztora doceniła zaangażowanie prof. Andrzeja Rottermunda w pracę i starania o zachowanie i rewitalizację zabytków Warszawy. We wcześniejszych latach nagrodę otrzymali m.in.: prof. Jerzy Hausner, prof. Jerzy Limon, państwo Pendereccy, Anda Rottenberg, Norman Davies, Krystyna Zachwatowicz, Andrzej Wajda, Społeczny Komitet Opieki nad Starą Rossą, ks. bp Waldemar Pytel, prof. Jacek Purchla, Leon Tarasewicz, Lwowska Galeria Sztuki im. Borysa Woźnickiego. (PAP)
szt/ aszw/
