Elektrociepłownia Fortum w Zabrzu. Fot. PAP/Andrzej Grygiel
Górny Śląsk to region wyjątkowy. Wierzymy w jego potencjał turystyczny i chcemy go wykorzystać – powiedział w rozmowie z PAP główny architekt Grupy Arche, Piotr Grochowski. Firma wygrała przetarg na zakup zabytkowej Elektrociepłowni Zabrze.
Elektrociepłownia Zabrze to kolejny zabytek na Górnym Śląsku, obok m.in. Elektrociepłowni Szombierki, który Grupa Arche zamierza zrewitalizować.
"Górny Śląsk to region wyjątkowy i wciąż odkrywany. Wierzymy w jego potencjał turystyczny i chcemy go wykorzystać. Udział w przetargu na nabycie praw do wieczystego użytkowania Elektrociepłowni Zabrze był ruchem również emocjonalnym – zależy nam na zachowaniu tego postindustrialnego dziedzictwa" – powiedział PAP Piotr Grochowski.
Zapowiedział, że Grupa Arche w najbliższym czasie przedstawi swoje plany dotyczące Elektrociepłowni Zabrze.
Natomiast p.o. prezydenta Zabrza, Ewa Weber poinformowała w mediach społecznościowych, że w zrewitalizowanej Elektrociepłowni Zabrze mają powstać przestrzenie muzealne i edukacyjne, kulturalne, gastronomiczne i hotelowe.
"Wyjątkową wartością Elektrociepłowni Zabrze jest fakt, że wewnątrz zachowane zostały praktycznie wszystkie elementy produkcyjne. Chcemy je wyeksponować, żeby móc pokazywać, jak dawniej działały" – wyjaśnił Piotr Grochowski.
Podkreślił, że Elektrociepłownia Zabrze ma wpisać się w turystyczną mapę regionu oraz miasta. W Zabrzu działa bowiem Muzeum Górnictwa Węglowego z jednymi z najpopularniejszych postindustrialnych atrakcji województwa śląskiego – Kopalnią Guido i Sztolnią Królowa Luiza. Oba te obiekty znajdują się w pobliżu Elektrociepłowni Zabrze.
"Zarówno Elektrociepłownia Zabrze jak i Elektrociepłownia Szombierki są silnie wpisane w historię lokalnych społeczności. Z jednej strony to dla nas dodatkowe zobowiązanie, z drugiej strony - bardzo zależy nam na relacjach z okolicznymi mieszkańcami. Liczymy m.in. na kontakt z byłymi pracownikami Elektrociepłowni Zabrze, aby jak najwięcej dowiedzieć się o tym obiekcie i tę wiedzę wykorzystać" – powiedział Piotr Grochowski.
Wskazał, że Elektrociepłownia Zabrze jest w dość dobrym stanie technicznym, jednak remontów wymagają m.in. fragmenty dachów. Zapowiedział, że Grupa Arche nie zamierza silnie ingerować w tkankę zabytkową. Z jednej strony, żeby zachować autentyczność obiektu, z drugiej - żeby ograniczyć koszty związane z jego rewitalizacją.
Oferta złożona w przetargu przez Grupę Arche to 7,4 mln złotych.
Historia Elektrociepłowni Zabrze sięga 1896 r. Wówczas rozpoczęto budowę elektrowni. Rok później instalacja zaczęła produkować prąd. Był to impuls do rozwoju energetyki na Górnym Śląsku oraz rozwoju Zabrza, które nie posiadało jeszcze praw miejskich.
W wyniku modernizacji i rozbudowy w okresie międzywojennym elektrownia stała się jedną z największych w regionie. Mimo zniszczeń i grabieży po II wojnie światowej utrzymano funkcjonowanie zakładu. W latach 70. XX wieku przekształcono go w elektrociepłownię.
Od 2011 r. Elektrociepłownia Zabrze należała do prywatnego przedsiębiorstwa, które wybudowało nową elektrociepłownię dla Bytomia i Zabrza, a zabytkowy zakład w 2022 r. przekazało lokalnemu samorządowi.
Od 2022 r. Grupa Arche jest właścicielem jednego z najważniejszych zabytków na Górnym Śląsku – Elektrociepłowni Szombierki. Firma dotąd prowadziła tam prace związane z jej uporządkowaniem i zabezpieczeniem m.in. dachów oraz murów. Wiosną 2025 r. prezes Grupy Arche Władysław Grochowski zasygnalizował w rozmowie z PAP, że pierwszy etap rewitalizacji powinien zostać zakończony w ciągu około dwóch lat.
Grupa Arche działa w branży hotelarskiej i deweloperskiej. Zajmuje się rewitalizacją zabytków.(PAP)
pato/ aszw/
