Samarkanda, 1890 r. /Źródło: en.wikipedia
Deputowani ludowi obwodu samarkandzkiego na południu Uzbekistanu oficjalnie zatwierdzili na podstawie ostatnich badań archeologicznych wiek historycznego miasta Samarkanda na 3 tys. lat; wcześniej datowano je na „zaledwie” 2750 lat – poinformowała państwowa agencja UZA.
Deputowani wilajetu (obwodu) samarkandzkiego zatwierdzili w piątek, 25 lipca, uchwałę, w której uznali, że Samarkanda ma 3 tysiące lat. Stało się tak na podstawie ostatnich badań archeologicznych, przeprowadzonych w kilku miejscach w historycznym mieście i w jego najbliższej okolicy – na stanowiskach archeologicznych Afrosijob i Kuktepa oraz w okolicy dawnej fortecy Tamerlana na placu Kok-Saraj w centrum Samarkandy. Szczególne znaczenie miały wykopaliska na Kuktepa — wykazały one, że miasto zaczęło się kształtować jako duże centrum już na początku pierwszego tysiąclecia przed naszą erą.
Samarkanda jest jednym z najdłużej zamieszkanych miast świata. Znana była pod nazwą Marakanda już w VI wieku p.n.e. W 329 r. p.n.e. miasto zostało zdobyte przez Aleksandra Wielkiego. Okres największego rozwoju nastąpił dzięki powstaniu Jedwabnego Szlaku, łączącego Europę i Chiny. Samarkanda była wówczas największym miastem Azji Środkowej.
W VIII w. podbili ją Arabowie, którzy wprowadzili tam religię islamską. W XIII wieku została zburzona przez Czyngis-chana, jednak odbudował ją Timur Chromy (w Europie znany jako Tamerlan, bohater narodowy współczesnego Uzbekistanu), który uczynił ją stolicą swojego imperium, rozciągającego się od Indii po Turcję. Miasto rozkwitło jeszcze bardziej za czasów Uług Bega – wnuka Tamerlana.
Od XVI wieku jej znaczenie malało, ponieważ wchodziła w skład chanatu bucharskiego. Po upadku tego podmiotu państwowego w XIX wieku została podbita przez Imperium Rosyjskie, a w 1925 roku władze ZSRR włączyły miasto w skład Uzbeckiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej, choć etnicznie przeważali w niej niespokrewnieni z Uzbekami Tadżycy. Po upadku ZSRR Samarkanda znalazła się w granicach niepodległego Uzbekistanu. Na początku XXI wieku zabudowa miasta została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Wcześniej wiek Samarkandy datowano znacznie skromniej: początkowo uważano, że miasto ma około 1500 lat, następnie – 2000, w 1970 r. radzieccy naukowcy orzekli, że miasto liczy 2500 lat, a na początku XXI wieku wspólne uzbecko-francuskie badania archeologiczne pozwoliły na stwierdzenie, że Samarkanda ma 2750 lat, co z pompą świętowano w roku 2008. Ostatnie odkrycia pozwoliły na dodanie Samarkandzie kolejnej ćwierci tysiąclecia. Według dyrektora Instytutu Archeologii w Samarkandzie, Muminchona Saidowa, urbanizacja w regionie rozpoczęła się pod koniec drugiego lub na początku pierwszego tysiąclecia p.n.e., co potwierdza nową ocenę. (PAP)
bop/ szm/
