Portret Stefana Czarnieckiego pędzla Leona Kaplińskiego (1863). Fot. Wikimedia Commons
Zakończyły się główne prace budowlane przy Centrum Edukacyjno-Kulturalnym w Czarncy (Świętokrzyskie). Ośrodek będzie poświęcony przede wszystkim pochodzącemu z tej miejscowości hetmanowi Stefanowi Czarnieckiemu, którego 350. rocznica śmierci przypada za rok.
Centrum Edukacyjno-Kulturalne zlokalizowane będzie w murach przedwojennego budynku Szkoły Podstawowej w Czarncy, gdzie dotąd mieściła się niewielka Izba Pamięci im. Czarnieckiego. Będą to eksponaty nawiązujące do epoki, w której żył Czarniecki, a także zbiory pamiątek po uroczystościach państwowych jakie odbywały się w Czarncy z udziałem najwyższych władz, m.in. w latach 30. XX wieku.
Eksponaty zbierane były przez dziesięciolecia przez szkołę oraz Towarzystwo Pamięci im. Stefana Czarnieckiego. Część z nich podarował ród Czarnieckich, wojskowi oraz osoby, które przyjeżdżały do Czarncy.
Stefan Czarniecki urodził się w 1599 roku w Czarncy w ówczesnym województwie sandomierskim. Był jednym z najwybitniejszych polskich dowódców wojskowych. Wsławił się działaniami w okresie potopu szwedzkiego - przeciw wojskom króla Szwecji Karola X Gustawa. Znany jest także z okresu wojny polsko-rosyjskiej w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XVII w.
W zbiorach znajdą się także manekiny przedstawiające postaci z epoki oraz repliki uzbrojenia, m.in. zbroi husarskiej z XVII w. W centrum znajdzie się także multimedialna sala konferencyjna pozwalająca na prowadzenie lekcji czy sympozjów.
„Zasadnicze prace budowlane już się zakończyły, obiekt jest po odbiorze, ale planujemy zwiększyć jeszcze zakres budowy tak aby całe piętro przedwojennej szkoły w Czarncy było oddane dla centrum” – poinformowała PAP rzeczniczka Urzędu Gminy Włoszczowa Iwona Boratyn. W ramach dodatkowej inwestycji przygotowane zostaną trzy kolejne pomieszczenia.
Obecnie trwa kompletowanie i przygotowanie ekspozycji, która powinna być gotowa do końca sierpnia.
Oprócz tego gmina, z udziałem środków zewnętrznych przymierza się do rewitalizacji parku „Arboretum” znajdującego się w miejscu, gdzie przed laty znajdowały się zabudowania dworskie i dwór rodu Czarnieckich. „Nie ma już tych budynków, zachowało się jakieś założenie architektoniczne z częścią piwnic ale odtworzenie tego dworu nie jest teraz możliwe” – wyjaśniła Boratyn.
Już w latach 60. ubiegłego wieku w tym miejscu założono park „Arboretum”, który obecnie jest objęty ochroną konserwatorską. Rośnie tu ok. 70 gatunków drzew i krzewów ozdobnych.
W założeniach, miało być to park naukowo-dydaktyczny z rzadkim odmianami roślin. „Ta idea w ciągu lat została zaprzepaszczona, chcemy aby to miejsce ożyło na nowo, aby było to miejsce gdzie można się zatrzymać i dowiedzieć coś więcej o historii rodu Czarnieckich i ich dworu w Czarncy” – wyjaśniła rzeczniczka.
Gmina ma już zgodę konserwatora na uporządkowanie parku, montaż tablic informacyjnych, ławek, stolików i alejek.
W 2006 roku podczas badań archeologicznych przeprowadzonych w „Arboretum” udało się odsłonić dobrze zachowany mur fundamentowy o szerokości prawie półtora metra, a także fragmenty glinianych naczyń.
Czarnca jest położona w gminie Włoszczowa (Świętokrzyskie) przy drodze wojewódzkiej nr 786 Kielce-Częstochowa. Znajduje się tam m.in. barokowy kościół parafialny ufundowany przez Stefana Czarnieckiego, wzniesiony w latach 1640-1659. W jego podziemiach znajduje się krypta, w której został pochowany hetman.
W świątyni znajdują się liczne pamiątki po Stefanie Czarnieckim, m.in. ikona z ołtarza polowego, przed którym modlił się hetman oraz ornat - szata kościelna wykonana ze zdobytej w czasie potopu szwedzkiego zdobionej kapy na konia króla szwedzkiego Karola X Gustawa.
Stefan Czarniecki urodził się w 1599 roku w Czarncy w ówczesnym województwie sandomierskim. Był jednym z najwybitniejszych polskich dowódców wojskowych. Wsławił się działaniami w okresie potopu szwedzkiego - przeciw wojskom króla Szwecji Karola X Gustawa. Znany jest także z okresu wojny polsko-rosyjskiej w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XVII w.
Zmarł w 1665 roku w Sokołówce koło Brodów (dzisiejsza Ukraina). Został pochowany w kościele parafialnym w Czarncy. (PAP)
mjk/ ls/
