Wajda i Samsonowicz honorowymi obywatelami Warszawy

Uroczystość nadania tytułów odbyła się podczas dorocznej sesji Rady Warszawy na Zamku Królewskim, w przeddzień głównych obchodów 71 rocznicy wybuchu powstania warszawskiego. Podczas uroczystej sesji wręczono też nagrody m.st. Warszawy.

W piątkowej uroczystości wzięli udział m.in. marszałek Sejmu Małgorzata Kidawa-Błońska, prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz, metropolita warszawski kardynał Kazimierz Nycz, wojewoda mazowiecki Jacek Kozłowski oraz powstańcy.

Prezydent stolicy przypomniała, że Rada Warszawy zbiera się już od lat w wigilię 1 sierpnia. "Dla nas jest to wydarzenie niezwykle podniosłe, ponieważ jest to moment, w którym wspominamy tragiczne dzieje stolicy, ale też staramy się docenić naszą teraźniejszość, która jest tworzona przez wielu wybitnych warszawiaków. A dzisiaj gościmy ich na tej sali" - zaznaczyła Gronkiewicz-Waltz.

Prof. Henryk Samsonowicz po odebraniu tytułu honorowego obywatela stolicy powiedział, że przyznane wyróżnienie jest dla niego wyjątkowe. "Nie ma historii Polski bez historii Warszawy, podobnie jak nie ma historii powszechnej bez historii Polski, stąd ten dyplom, który dostałem dzisiaj jest dla mnie wyróżnieniem szczególnym, nie tylko osobistym, ale także zawodowym" - podkreślił.

Podkreśliła, że nowi honorowi obywatele Warszawy pokazują swoimi czynami, co oznacza współczesny patriotyzm. "71 lat temu był bohaterstwem w walce na barykadach, był gotowością do zapłaty za wolność ceny najwyższej. Dziś, jak pokazują następni honorowi obywatele Warszawy, patriotyzm to służba człowiekowi, społeczności, tym samym - Ojczyźnie" - mówiła Gronkiewicz-Waltz.

"To pojęcie służby jest wspólną cechą dziś wyróżnionych. To ona kształtowała ich działania, pozwalała dostrzec potrzeby innych. Laureaci doskonale rozumieją, że człowiek nie żyje tylko dla siebie, że pozostawia po sobie ślad, kiedy żyje także dla innych, kiedy żyje społecznie" - powiedziała prezydent dziękując nowym obywatelom Warszawy, za ich działalność na rzecz stolicy.

Prof. Samsonowicz po odebraniu tytułu honorowego obywatela stolicy powiedział, że przyznane wyróżnienie jest dla niego wyjątkowe.

"Nie ma historii Polski bez historii Warszawy, podobnie jak nie ma historii powszechnej bez historii Polski, stąd ten dyplom, który dostałem dzisiaj jest dla mnie wyróżnieniem szczególnym, nie tylko osobistym, ale także zawodowym" - podkreślił Samsonowicz.

W rozmowie z dziennikarzami, żartował, że w Warszawie mieszka niedługo - 85 lat, ale zdążył się przyzwyczaić do tego miasta.

Wajda podkreślił swoje związki z Warszawą. "Tytuł honorowego obywatela Warszawy to fantastyczne wyróżnienie. Z całą pewnością Warszawa dała mi więcej, niż ja byłem w stanie dać Warszawie. Tutaj ukształtowała się idea polskiej szkoły filmowej, tu walczyliśmy o nasze najważniejsze filmy, tu miały miejsce najważniejsze wydarzenia polityczne, które później znalazły swój obraz także w kinie" - powiedział Wajda PAP.

W przemówieniu po odebraniu wyróżnienia reżyser przypomniał dwa swoje filmy związane z Warszawą - "Kanał", w którym opowiedział "jak dalece mieszkańcy tego miasta nie odstąpią od swoich przekonań" i późniejszych "Niewinnych czarodziei", w którym, mówił, "nasza młodzież, również warszawska, udając, że jest niewinna i trochę czarując, próbowała w jakiś sposób rozmiękczyć ten system, który był dookoła".

"Warszawa jest miejscem, gdzie wszystko widać wyraźniej, gdzie w tej szarej i obojętnej codzienności PRL wszystko nabierało jakichś rumieńców, jakiegoś życia. I najważniejsze - to tu miałem najwspanialszych przyjaciół" - dodał reżyser.

Andrzej Wajda podkreślił swoje związki ze stolicą. "Tytuł honorowego obywatela Warszawy to fantastyczne wyróżnienie. Z całą pewnością Warszawa dała mi więcej, niż ja byłem w stanie dać Warszawie. Tutaj ukształtowała się idea polskiej szkoły filmowej, tu walczyliśmy o nasze najważniejsze filmy, tu miały miejsce najważniejsze wydarzenia polityczne, które później znalazły swój obraz także w kinie" - mówił PAP reżyser.

Tradycja nadawania godności honorowego obywatela sięga w Warszawie 1918 r. Jako pierwszego uhonorowano Józefa Piłsudskiego. Rada miasta nadawała tytuł w latach 1918-1929 osobom szczególnie zasłużonym dla stolicy. Tradycję wznowiono w 1992 r. Przyznanie tytułu jest wyrazem najwyższego wyróżnienia i uznania dla zasług lub wybitnych osiągnięć obywateli polskich i cudzoziemców. Wyróżniona w ten sposób osoba otrzymuje akt nadania, odznakę i legitymację.

Tegoroczne tytuły honorowego obywatela zostały przyznane uchwałą rady Warszawy w czerwcu. Radni odrzucili kandydaturę pisarza i publicysty Bronisława Wildsteina zgłoszoną przez radnych PiS.

Andrzej Wajda to reżyser m.in. "Katynia", "Kanału", "Człowieka z marmuru", "Człowieka z żelaza", "Wałęsy. Człowieka z nadziei", jest współtwórcą polskiej szkoły filmowej. Urodził się 6 marca 1926 r. w Suwałkach.

Studencki okres w życiu Wajdy rozpoczął się w 1946 r. Najpierw zdecydował się na studia malarskie w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Po trzech latach zrezygnował z malarstwa i wybrał film, podjął studia w szkole w Łodzi.

Jako reżyser zadebiutował w 1955 r. filmem "Pokolenie", opowieścią o grupie młodych ludzi zaangażowanych w konspiracyjną walkę z hitlerowskim okupantem.

Międzynarodowy sukces przyniósł Wajdzie obraz "Kanał" (1956), opowieść o ostatnich godzinach życia powstańców warszawskich z kompanii, która przechodziła kanałami z Mokotowa do Śródmieścia. Kolejnym sukcesem Wajdy był "Popiół i diament" (1958) z niezapomnianą kreacją Zbigniewa Cybulskiego, uhonorowany na festiwalu w Wenecji.

W 2000 r. Andrzej Wajda otrzymał honorowego Oscara od amerykańskiej Akademii Filmowej za osiągnięcia życia i wkład w rozwój światowej kinematografii. We wrześniu 2013 r. premierę miał film opowiadający o przywódcy Solidarności "Wałęsa. Człowiek z nadziei".

Prof. Samsonowicz urodził się 23 stycznia 1930 r. w Warszawie. To historyk, mediewista, profesor i były rektor Uniwersytetu Warszawskiego, w latach 1989–1991 minister edukacji narodowej w rządzie Tadeusza Mazowieckiego. Kawaler Orderu Orła Białego.

Od 1980 r. działał w Solidarności. W 1989 r. brał udział w obradach plenarnych Okrągłego Stołu. Po wyborach do Sejmu kontraktowego został ministrem edukacji narodowej w rządzie Tadeusza Mazowieckiego. W 2010 r. prezydent Bronisław Komorowski odznaczył go Orderem Orła Białego, a 25 lutego 2011 r. powołał go w skład kapituły tego orderu.

Honorowy obywatel Warszawy ma prawo do bezpłatnych przejazdów środkami komunikacji miejskiej. Może też uczestniczyć na prawach honorowego gościa w sesjach rady miasta czy organizowanych przez miasto imprezach kulturalnych i sportowych. (PAP)

kos/ aszw/ par/