Rola mniejszości polskiej na Ukrainie i ukraińskiej w Polsce, doświadczenia współpracy organizacji tych mniejszości były tematami konferencji zorganizowanej w czwartek na Uniwersytecie Opolskim.
Doświadczenia współpracy Związku Ukraińców w Polsce z Federacją Organizacji Polskich na Ukrainie omawiał prezes Związku Piotr Tyma. Mówił, że gdy powstały obie organizacje ich kierownictwa podjęły decyzję o nawiązaniu obopólnej współpracy, która - jak dodał - "w wielu krytycznych momentach pozwoliła reagować w obronie własnych społeczności". "Dzięki temu współdziałaniu udawało się wielokrotnie uwrażliwić drugą stronę na to, że nie można np. w ogólnych deklaracjach o strategicznym partnerstwie i współpracy polsko-ukraińskiej pomijać kwestii mniejszości narodowych” - zaznaczył.
Tyma w rozmowie z PAP dodał, że kierowany przez niego Związek organizował konferencje poświęcone np. najtrudniejszym momentom w historii Polski i Ukrainy czy inicjował współpracę na poziomie regionów. „W pierwszym etapie były to zazwyczaj projekty kulturalne: dni kultury, współpraca zespołów artystycznych, teatrów, artystów. W następnym - współpraca samorządowców w kwestiach bardziej specjalistycznych, takich jak ekologia, zarządzanie miastem” - opisywał.
Powiedział również, że często np. umowy pomiędzy poszczególnymi miastami podpisywane są z inicjatywy mniejszości narodowych. „W naszym przypadku ważne to jest zwłaszcza teraz, gdy Ukraina potrzebuje reform na różnych szczeblach. Przenoszenie doświadczenia polskiego powinno się odbywać właśnie na poziomie praktycznym regionu” – zaznaczył.
B. wiceszef MSZ Paweł Kowal, który podczas czwartkowej konferencji w Opolu wygłosił odczyt o roli mniejszości polskiej na Ukrainie i ukraińskiej w Polsce, w rozmowie z PAP uznał, że na działania takie, jak te odbywające się w ramach współpracy mniejszości polskiej z Ukrainy i ukraińskiej z Polski „powinna być specjalna linia budżetowa”. Zaznaczył, że bliska współpraca tych dwóch mniejszości to „unikatowa historia wzajemnego wsparcia".
„Głównym celem ich działalności powinny być dziś projekty ukierunkowane na współpracę młodzieży, szczególnie pod różnym kątem profesjonalnym. Np. w zakresie prawa, ochrony praw mniejszości, regulacji prawnych związanych z mniejszościami, ochrony dóbr kultury” – mówił. Dodał, że powinno być to uzupełnienie podstawowej współpracy młodzieżowej, koordynowanej na poziomie międzyrządowym, "na której powstanie ma nadzieję".
W jego opinii, szczególnie w przypadku polskiej mniejszości na Ukrainie, „dochodzi już do głosu nowe pokolenie”, które - jak tłumaczył - „wychodzi z upośledzenia historycznego, w jakim znajdowali się Polacy na Ukrainie przez brak dostępu do edukacji czy realnego wpływu na życie społeczno-polityczne”. Zaznaczył, że to pokolenie jest już lepiej osadzone w rzeczywistości ukraińskiej, ale potrzebuje jak najwięcej wzorców. "Szczególnie jeśli chodzi o tych, którzy zamierzają się angażować w sprawy polskie na Ukrainie. Te wzorce mogą czerpać np. od Związku Ukraińców w Polsce, bo jest on relatywnie lepiej uplasowany i relatywnie bardziej doświadczony, niż Polacy na Wschodzie" - przekonywał Kowal.
B. ambasador Ukrainy w RP prof. Markijan Malski podał, że Ukraina to kraj bardzo zróżnicowany narodowo i etnicznie. "Powszechnie uważa się, że co czwarty mieszkaniec Ukrainy nie jest narodowości ukraińskiej. Według narodowego spisu ludności tereny Ukrainy są zamieszkane przez 130 różnych narodowości" - powiedział dodając, że Ukraińcy stanowią tam ok. 80 proc. ludności, a największą mniejszością jest mniejszość rosyjska.
Prezes zarządu krajowego Stowarzyszenia Współpracy Polska – Wschód Józef Bryll mówił, że konferencja w Opolu odbywa się w czasie, gdy w Europie "tysiące emigrantów szuka swojego miejsca”. „Szukają miejsca, w którym być może będą tworzyli mniejszości (…). Doświadczenia mniejszości niemieckiej, ukraińskiej, polskiej – Polaków na Wschodzie – mogą przydać się również w rozwiązywaniu problemów, które są przed nami” – ocenił.
Konferencję zorganizowały Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej, Instytut Politologii Uniwersytetu Opolskiego oraz opolski oddział Stowarzyszenia Współpracy Polska – Wschód. (PAP)
kat/ pz/
