Wycieczki i marsz "rewolucjonistów" - to główne wydarzenia w Łodzi upamiętniające 111. rocznicę wybuchu Rewolucji 1905 roku, które zaplanowano na sobotę 18 czerwca.
Jak poinformowano we wtorek na spotkaniu z mediami marsz "rewolucjonistów" - przygotowany przez Klub Krytyki Politycznej w Łodzi - rozpocznie się o godz. 19:05 na skrzyżowanie ulic Rewolucji 1905 i Wschodniej - w miejscu, gdzie 111 lat temu stała barykada. Obecnie znajduje się tam tablica upamiętniająca 50. rocznicę Rewolucji 1905 roku.
Uczestnicy marszu otrzymają śpiewniki z tekstami rewolucyjnych pieśni. Przejdą do ul. Piotrkowskiej i przemaszerują nią w pobliże budynku magistratu, gdzie znajduje się pomnik "Ławeczka Tuwima". Tam na zakończenie pochodu mają być m.in. wyrecytowane "Kwiaty Polskie" Tuwima.
Po drodze odgrywane będą krótkie scenki wprowadzające w wydarzenia z tamtych lat w wykonaniu Teatru Chorea z Łodzi.
Scenki "Farbiarnia" i "Tkalnia" mają przypomnieć warunki pracy i życia robotników, zaprezentowana zostanie narada fabrykantów, z której będzie się można dowiedzieć, jaki mieli stosunek do rewolucji. Odegrana zostanie scena, która ma pokazać jak mieszkańcy Łodzi odnosili się do prowokatorów, którzy próbowali wywołać pogrom Żydów. Spotkać też będzie można chłopca o imieniu Julek, późniejszego poetę Juliana Tuwima, naocznego świadka walk na barykadach.
Rozdawana ma być też specjalna, jednodniowa gazeta "Łodzianka".
Udział w obchodach, oprócz Teatru Chorea, zapowiedziały dwa chóry - Krakowski Chór Rewolucyjny i Warszawski Chór Rewolucyjny "Warszawianka".
Urząd Miasta przygotował wycieczki "Łódzkim Szlakiem Rewolucji 1905 roku". Trasa prowadzi najważniejszymi punktami miasta, w których miały miejsce rewolucyjne wydarzenia, m.in. ulicami Rewolucji 1905 roku i Wschodnią, ul. Ogrodową przy Starym Cmentarzu, gdzie pochowani są uczestnicy walk.
Obchody 111. rocznicy Rewolucji 1905 roku są elementem szerszego projektu "Szlakami walki i buntu", którego tytuł nawiązuje do wspomnień Aleksego Rżewskiego, pierwszego prezydenta Łodzi w II RP. W ramach projektu powstanie też gra karciana o Rewolucji 1905 roku, której wydanie planowane jest jesienią tego roku.
Rewolucja 1905 roku w Łodzi zwana jest również powstaniem łódzkim bądź powstaniem czerwcowym. Było to pierwsze w historii ówczesnego Imperium Rosyjskiego zbrojne wystąpienie robotników. Stało się także pierwszym aktem powstańczym w trakcie Rewolucji 1905 roku. Obok społecznych pobudek miało także charakter niepodległościowy.
Preludium rewolucji w Łodzi były strajki robotników w styczniu 1905 r. Pracę w fabrykach m.in. Steinerta, Geyera i Silbersteina porzuciło ok. 10 tys. osób. Domagali się 8-godzinnego dnia pracy, ustalenia minimalnej płacy i powołania kas chorych. Do strajkujących robotników dołączyli uczniowie, którzy domagali się zaprzestania rusyfikacji.
Protesty trwały przez całą zimę i wiosnę 1905 roku. Na przełomie maja i czerwca strajkowało już około 32 tys. robotników. 18 czerwca rosyjscy kozacy zaatakowali manifestantów, wracających z demonstracji w Lesie Łagiewnickim. Doszło do starć i ofiar. Pogrzeby, które odbyły się 20 i 21 czerwca przerodziły się w kolejną manifestację, w trakcie której również byli zabici, co stało się bezpośrednią przyczyną wybuchu zbrojnego powstania.
22 czerwca 1905 r. na ul. Wschodniej powstańcy zaatakowali kompanię piechoty i pół sotni kozaków. Nocą z 22 na 23 czerwca na ulicach Łodzi wzniesiono ponad 100 barykad. Do pacyfikacji skierowano wojsko oraz kozaków. Najbardziej krwawe walki miały miejsce w rejonie ulic Wschodniej i Południowej, ul. Północnej, w okolicach szosy rokicińskiej oraz w parku Źródliska. 24 czerwca padły ostatnie barykady. Dzień później władze carskie ogłosiły stan wojenny w Łodzi i powiecie łódzkim. Akcje strajkowe wybuchały aż do 1907 roku. (PAP)
jaw/ agz/
