Nieznane dotąd fotografie Polki Krystyny Skarbek-Granville (1908-52), o której Winston Churchill mawiał, że jest jego ulubioną agentką, znaleziono podczas remontu w brytyjskim Imperialnym Muzeum Wojny.
Zdjęcia znajdowały się w archiwum muzeum od dziesiątków lat, ale nie były dotychczas publikowane. Niektóre z nich zamieszcza wtorkowy "Daily Mail". Pokazują uśmiechniętą Granville w wojskowym mundurze z odznaką SOE (Special Operations Executive) – organizacji ds. dywersji w krajach okupowanych przez Niemcy.
W pełnym superlatywów artykule "Daily Mail" pisze o niej m.in. jako o "królowej piękności", "morderczej agentce wykorzystywanej do operacji specjalnych" i "kobiecie, której niezwykła odwaga utorowała drogę do wyzwolenia Francji".
W ubiegłym roku wydawnictwo Macmillan opublikowało jej wysoko ocenioną przez krytyków biografię "Spy Who Loved: The Secrets and Lives of Christine Granville" napisaną przez Clare Mulley. Amerykańskim wydawcą jest St Martin’s Press.
Po klęsce wrześniowej Skarbek wraz z Andrzejem Kowerskim organizowała w Budapeszcie przerzut polskich żołnierzy na Węgry, zakładała siatkę wywiadowczą i zbierała informacje. Skarbek kilka razy przedostawała się do okupowanej Polski jako kurierka. Po wstąpieniu na ochotnika do tzw. sekcji "D" przekształconej następnie na SOE zmieniła nazwisko na Christine Granville.
Pod pseudonimem Pauline Armand została zrzucona ze spadochronem we Francji, w rejonie Vercors, gdzie działała jako pomocniczka i łączniczka innego agenta SOE Francisa Cammaertsa, organizującego grupy oporu. Jednym z jej brawurowych wyczynów było wykupienie Cammaertsa z rąk gestapo. W Imperial War Museum znajduje się spisana przez nią relacja tego wyczynu.
Po wojnie nie przystosowała się do cywilnego życia. Nie odpowiadała jej praca biurowa. Przez pewien czas pracowała jako stewardessa na dalekich rejsach morskich. Podczas jednego z nich spotkała schizofrenika nazwiskiem George Muldowney, który zakochał się w niej bez wzajemności i zabił ją nożem.
W maju br. na katolickim cmentarzu Kensal Green w płn. Londynie poświęcono i zabezpieczono odrestaurowany grób bohaterki. Znajdują się w nim także prochy towarzysza jej wojennych eskapad Andrzeja Kowerskiego-Kennedy’ego (1912-88), w kampanii wrześniowej oficera 10. Brygady Kawalerii Zmotoryzowanej generała Stanisława Maczka. (PAP)
asw/ az/ mc/ jra/
