Stare Powązki w Warszawie. Fot. PAP/P. Supernak
Renowację ponad 100 nagrobków z Alei Zasłużonych na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, a także bramy św. Honoraty z rzeźbą legionisty rzymskiego oraz wielu innych zabytków najpiękniejszej stołecznej nekropolii zapowiada Komitet Opieki nad Starymi Powązkami. Tegoroczna 39. kwesta "Ratujmy Zabytki Powązek" odbędzie się w dniach od 1 do 3 listopada. Pieniądze z kwesty, podczas której każdego roku udaje się zebrać od ok. 200 do 250 tys. zł, przeznaczone będą na odnowienie kolejnych powązkowskich zabytków.
"W przyszłym roku mamy wielkie plany ze względu na jubileusz 40-lecia utworzenia komitetu przez Jerzego Waldorffa. Planujemy odrestaurować w ciągu dwóch lat całą Aleję Zasłużonych, w sumie 109 zabytkowych nagrobków. Planujemy również odnowienie wspaniałej bramy św. Honoraty z jej pomnikiem rycerza - rzymskiego legionisty w todze i hełmie z pióropuszem, a ponadto kilkanaście innych obiektów, w tym nagrobek pisarza i reportażysty Melchiora Wańkowicza" - zapowiedział we wtorek Marcin Święcicki, przewodniczący Społecznego Komitetu Opieki nad Starymi Powązkami im. Jerzego Waldorffa.
Społeczny Komitet Opieki nad Starymi Powązkami organizuje kwesty od 1974 r. Jego założycielem i wieloletnim przewodniczącym był pisarz i krytyk muzyczny Jerzy Waldorff. Ten zasłużony nie tylko dla Starych Powązek, lecz również nekropolii na wileńskiej Rossie i lwowskiego Cmentarza Łyczakowskiego działacz zmarł w 1999 r. Został pochowany na Starych Powązkach.
Podkreślił, że rangę przypadającego w 2014 r. 40-lecia komitetu podniósł prezydent Bronisław Komorowski, który objął jubileusz honorowym patronatem.
W tym roku wśród kwestujących tradycyjnie będzie można zobaczyć wiele wybitnych postaci teatru i filmu, m.in. Maję Komorowską, Daniela Olbrychskiego, a także Alinę Janowską, Irenę Santor, Krzysztofa Kowalewskiego, Jerzego Karwowskiego i Mariana Opanię. Udział w kweście zapowiedzieli także prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz oraz prezes Trybunału Konstytucyjnego prof. Andrzej Rzepliński. Kwestować będą również artyści z zespołu "Mazowsze", a także członkowie Towarzystwa Miłośników Kolei i - po raz pierwszy w tym roku - członkowie Bractwa Kurkowego.
Przed grobem Jerzego Waldorffa w Alei Katakumbowej wystawiona zostanie skarbonka, do której zazwyczaj trafia najwięcej pieniędzy od odwiedzających nekropolię warszawiaków.
Aleja Zasłużonych ma charakter narodowego panteonu, głównie wybitnych polskich twórców: pisarzy i poetów, malarzy i muzyków, a także ludzi teatru. Pochowani są tu m.in. Maria Dąbrowska, Henryk Grunwald, Jan Kiepura, Hanka Ordonówna, Leopold Staff, Władysław Reymont, Kazimierz Wierzyński. Znajduje się tam również symboliczny pomnik przywódców Polskiego Państwa Podziemnego, m.in. gen. dyw. Michała Karaszewicza-Tokarzewskiego, gen. dyw. Stefana Roweckiego "Grota", gen. dyw. Tadeusza "Bora" Komorowskiego.
Deklarację sfinansowania konserwacji nagrobków w Alei Zasłużonych złożyło Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo.
W ostatnich pięciu kwestach jej uczestnikom udało się zebrać: w 2008 r. - 257,7 tys. zł, w 2009 r. - 197,5 tys. zł, w 2010 r. - 243,1 tys. zł, w 2011 r. - 257,8 tys. zł. W ubiegłym 2012 r. podczas czterodniowej kwesty zebrano 214,9 tys. zł. Pod adresem www.komitetpowazkowski.home.pl można zapoznać się z opisem wyglądu i prac renowacyjnych.
W bieżącym roku dzięki kweście, ale również dotacjom z warszawskiego magistratu oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, odnowionych zostało 16 kaplic i nagrobków. Wśród nich znalazły się m.in. pochodząca z początku XIX w., klasycystyczna kaplica Zdrojewskich, nagrobek rodziny Norblinów - stella o formie sarkofagu z lat 20. XX w., a także powstały w II połowie XIX w. grobowiec rodziny jednego z największych polskich poetów Cypriana Kamila Norwida.
Społeczny Komitet Opieki nad Starymi Powązkami organizuje kwesty od 1974 r. Jego założycielem i wieloletnim przewodniczącym był pisarz i krytyk muzyczny Jerzy Waldorff. Ten zasłużony nie tylko dla Starych Powązek, lecz również nekropolii na wileńskiej Rossie i lwowskiego Cmentarza Łyczakowskiego działacz zmarł w 1999 r. Został pochowany na Starych Powązkach.
Cmentarz Powązkowski powstał dzięki Melchiorowi Szymanowskiemu, który w 1750 r. ofiarował 2,4 ha gruntu (obecnie to już ok. 43 ha) z przeznaczeniem na cmentarz katolicki. Pierwszym pochowanym na Powązkach był ksiądz Wincenty Bartłomiej Skrzetuski, którego pogrzeb odbył się w 1791 r. Na cmentarzu pochowano wielu wybitnych Polaków, poza wybitnymi twórcami z Alei Zasłużonych, pochowani na nim są także m.in. Henryk Wieniawski i Krzysztof Kieślowski. (PAP)
nno/ mrt/ jra/
