Unikatowe opony wielkopostne, czyli malowane w motywy biblijne kotary, przysłaniające ołtarze w czasie Wielkiego Postu można od niedzieli przez dziesięć kolejnych dni podziwiać w zabytkowym XVII-wiecznym kościele w Orawce.
Jak wyjaśniła PAP przewodniczka kościoła w Orawce Lucyna Borczuch, w świątyni zachowały się cztery zabytkowe lniane tkaniny malowane temperą. Najstarsza z nich została wykonana w 1676 r., a trzy pozostałe pochodzą z początku XIX wieku. „W Polsce podobna tkanina, pochodząca z wieku zachowała się jeszcze tylko w kościele w Jasienicy na Podkarpaciu – dodała.
W prezbiterium prezentowane są malowidła „Pieta pod krzyżem” i „Biczowanie Chrystusa”. Malowidło „Pokutująca Maria Magdalena” wyeksponowano w prawym bocznym ołtarzu, a lewy ołtarz przysłania przedstawienie „Matka Boża Siedmiobolesna”.
Malowane tkaniny z kościoła w Orawce zostały poddane gruntownej renowacji na początku XXI wieku. „Orawczańskie opony wielkopostne były zniszczone w znacznym stopniu, z powodu niewłaściwego przechowywania i upływu czasu. Zostały odrestaurowane i naszyte na czarne cienkie płótno lniane” – wyjaśniła Borczuch.
Renowacja tkanin polegała na oczyszczeniu przy pomocy specjalnie przygotowanych odczynników roślinnych, a następnie punktowym nanoszeniu uzupełnień temperą. Przed renowacją kotar, w latach 90 tych XX w. w okresie Wielkiego Postu wieszana była tylko najlepiej zachowana zasłona „Biczowanie Chrystusa”, która przesłaniała ołtarz główny. Od zakończenia renowacji, można znów podziwiać wszystkie cztery tkaniny.
„Kościół sprawia niesamowite wrażenie, kiedy nastawy ołtarzy są przysłonięte. Nie widzimy wtedy przepychu złoceń ołtarzy ani wizerunków świętych, nasza uwaga skupiona jest na Męce Pańskiej. Dawniej płótna były oświetlone tylko blaskiem świec, dlatego ich widok musiał sprawiać jeszcze większe wrażenie” – powiedziała przewodniczka.
Tradycja zasłaniania kościelnych ołtarzy w okresie Wielkiego Postu sięga średniowiecza. Pierwotnie jednokolorowe, później malowane w motywy biblijne, zasłony oddzielały wiernych od czynności liturgicznych przy ołtarzu. Obecnie w kościołach powszechne zasłania się fioletowym płótnem tylko krzyże.
Unikatowe tkaniny w kościele w Orawce będzie można podziwiać do 16 kwietnia w soboty od 10.30 do 16.00 i niedziele od 11.30 do 16.00, a dodatkowo codziennie pół godziny przed mszą świętą tj. w poniedziałki, środy, piątki i soboty od 17.30.
Według przewodniczki z kościoła w Orawce, w świecie zachowało się tylko 30 zabytkowych opon wielkopostnych. Opony wielkopostne były dekorowane scenami Męki Pańskiej, a niekiedy jedynie atrybutami takimi jak młotek i gwoździe, kości do gry, ptak, korona cierniowa, pika z gąbką, tablica z napisem INRI, chusta św. Weroniki oraz szata Jezusa. Najbardziej znaną jest Wielka Zasłona Żytawska w Niemczech z 1472.
Szymon Bafia (PAP)
szb/ abe/
