Bronowickie Archiwum Społeczne dokumentujące historię życia codziennego w Bronowicach Małych, dawnej podkrakowskiej wsi rozsławionej przez Wyspiańskiego w "Weselu", przygotowuje kolejne wspomnienia najstarszych mieszkańców. Powstanie też słuchowisko.
Bronowickie Archiwum Społeczne powstało jesienią zeszłego roku z inicjatywy Towarzystwa Przyjaciół Bronowic. W jego zbiorach znajduje się blisko 200 świadectw przeszłości zgromadzonych, opracowanych i udostępnionych w internecie dzięki zaangażowaniu mieszkańców. Wśród archiwaliów są m.in. relacje świadków historii, dokumenty osobiste i fotografie ukazujące Bronowice Małe sprzed kilkudziesięciu lat.
Jak poinformowała koordynatorka BAS Natalia Martini, dzięki dotacji z Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej przyznanej w ramach Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich możliwy stał się rozwój bronowickiego zasobu archiwalnego.
W lipcu zorganizowana zostanie akcja nagrywania wspomnień bronowian w wieku powyżej 65 lat, którzy opowiedzą i miejscowości z czasów ich młodości, oraz skanowania archiwalnych fotografii. Powstanie również słuchowisko poświęcone historii życia codziennego w dawnej podkrakowskiej wiosce w oparciu o wspomnienia zarejestrowane w ramach projektu. „Bronowickie Archiwum Społeczne angażuje mieszkańców w oddolną dokumentację historii lokalnej i ocalanie jej obrazu dla przyszłych pokoleń” - zaznaczyła koordynatorka.
W zasobach archiwum dostępnych w internecie znajdują się unikatowe świadectwa minionych czasów. O tamtejszych zwyczajach, wierzeniach, opowiadaniach i pieśniach, o tańcach, zabawach i strojach, o chatach, ogrodach i polach, a nawet o stawach, które dziś już nie istnieją, opowiadają bronowiccy seniorzy i seniorki, w tym m.in. Maria Rydlowa z rodziny Lucjana Rydla, pierwowzoru Pana Młodego z "Wesela" oraz Józefa Baczyńska z domu Czepiec, wnuczka Błażeja Czepca, pierwowzoru Czepca z tego samego dramatu. Oprócz ich relacji w archiwum można znaleźć pokaźną kolekcję około 150 starych fotografii i archiwalnych dokumentów osobistych.
Bronowice Małe to stara podkrakowska wieś, która została przyłączona do tego miasta w 1941 r. Obecnie leży w granicach krakowskiej dzielnicy Bronowice. Została rozsławiona przez młodopolskich artystów, a szczególnie przez Stanisława Wyspiańskiego w "Weselu".
Jak czytamy na stronie muzeum "Rydlówka", wioska zyskała sławę pod koniec XIX wieku jako prawdopodobnie najważniejszy plener ówczesnego polskiego malarstwa. Była to wówczas urocza wieś z niebiesko malowanymi chatami na pagórkach, w sadach. Przez wieś płynęła malownicza struga łącząca dwa duże stawy.
Naprzeciwko stawu na środku wsi stała karczma Hirsza Singera. Po drugiej wojnie światowej, w czasach PRL, stawy zasypano, karczmę rozebrano, a wieś straciła wiele z dawnego uroku, przeobrażając się w willowe przedmieście Krakowa.
Na jej terenie znajdują się dwa bronowickie dworki: "Tetmajerówka" i "Rydlówka", w której od 1969 r. mieści się Muzeum Młodej Polski. Dworek zbudował artysta malarz Włodzimierz Tetmajer, w 1894 r., cztery lata po ślubie z córką bronowickiego chłopa, Anną Mikołajczykówną.
W tym domu 21 listopada 1900 r. odbyła się zabawa weselna oraz obrzęd czepin po ślubie Lucjana Rydla z Jadwigą Mikołajczykówną, najmłodszą siostrą Anny. Wśród weselnych gości przybyłych z miasta obecny był Stanisław Wyspiański, świadek na ślubie przyjaciela. To tu zrodziła się inspiracja do napisania dramatu "Wesele", z wydarzeń tamtego wieczoru powstała jego kanwa.
W 1903 r. Włodzimierz Tetmajer wyprowadził się do pobliskiego dworku, który zaczęto nazywać "Tetmajerówką". W 1908 r. Lucjan Rydel odkupił od Tetmajera jego dawny dom i rozbudowawszy, osiadł w nim. Dworek ten nazwano "Rydlówką" i jest on do dziś własnością rodziny Rydlów. (PAP)
rgr/ akw/
