Sztolnia Królowa Luiza. Fot. PAP/A. Grygiel
Pierwsza część podziemnej trasy Sztolni Królowa Luiza w Zabrzu, w Parku 12C, zostanie otwarta w sobotnie Święto Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego – Industriadę. Park 12C to podziemny park maszyn górniczych i strefa naziemna z atrakcjami edukacyjnymi.
Industriada to koordynowana przez samorząd województwa coroczna jednodniowa impreza, promująca industrialne dziedzictwo regionu - wypełniona koncertami, wystawami, konkursami, prezentacjami i warsztatami. W tym roku wydarzenia siódmej już Industriady - pod hasłem „Przemysłowe legendy" - będą odbywały się 11 czerwca w 44 obiektach w 27 miastach regionu.
Jednym z głównych wydarzeń Industriady będzie otwarcie Parku 12C, mieszczącego m.in. część przygotowywanej dla turystów podziemnej trasy turystycznej, opartej o adaptowaną sztolnię odwadniającą z XIX w. Teraz zwiedzający nie zobaczą jeszcze tej atrakcji, pierwszy jej odcinek powinien być dostępny przed końcem roku. Otwarcie całej udrażnianej sztolni – wraz z odcinkiem wodnym do wylotu w centrum Zabrza - przewidywane jest na wiosnę 2017 r.
Główna Kluczowa Sztolnia Dziedziczna była zbudowanym w latach 1799-1863 chodnikiem wodnym ciągnącym się kilkadziesiąt metrów pod ziemią przez 14 km - od Zabrza do Chorzowa. Sztolnia była kręgosłupem rozwoju górnośląskiego przemysłu w I poł. XIX w. Wokół wydrążonego ręcznie podziemnego kanału koncentrowały się odwadniane nim kopalnie (spławiano nim też łodzie z węglem).
Jedną z takich kopalni była zabrzańska kopalnia Królowa Luiza, w oparciu o obiekty której utworzono przed laty skansen górniczy (z częścią powierzchniową przy ul. Wolności i podziemną, m.in. z wyrobiskami szkoleniowymi, kilkaset metrów dalej, przy ul. Sienkiewicza). W 2008 r. rozpoczęto prace przystosowujące zabrzański odcinek sztolni i dotychczasową infrastrukturę skansenu do obsługi ruchu turystycznego na dużą skalę.
Docelowo cały kompleks utworzą obie części skansenu i liczący ok. 2,5 km odcinek sztolni wraz z jej ujściem w centrum miasta. Jako pierwsze zakończyły się prace w podziemnej części skansenu przy ul. Sienkiewicza i to on zostanie wraz z nową częścią powierzchniową udostępniony w sobotę do zwiedzania – jako Park 12 C Sztolni Królowa Luiza.
Znajdujące się tam atrakcje to przede wszystkim podziemny park maszyn górniczych (w dawnych, stosunkowo płytkich wyrobiskach kopalni Królowa Luiza) oraz rozbudowana strefa naziemna, w której dzieci i młodzież mogą przez zabawę poznawać zagadnienia związane z żywiołami ziemskimi, technikami wydobywania węgla i energią w przyrodzie.
Część podziemna prezentuje górnictwo z lat 70. ub. wieku przy pomocy multimediów oraz działających maszyn górniczych: struga ścianowego, wrębiarki, ładowarki zasięrzutnej, kombajnu ścianowego i chodnikowego. Częścią zwiedzania jest tam przejazd górniczą kolejką szynową typu Karlik trasą poprowadzoną przekopami kopalni Królowa Luiza.
Specjalną atrakcją dla dzieci (po śląsku – bajtli) będzie praca w zabawkowej mini-kopalni (kopalnia - gruba), czyli BajtelGrubie. To podziemno-naziemna instalacja z ruchomymi urządzeniami obsługiwanymi przez dzieci. Odtwarza ona proces wydobycia - od ładowania urobku do wózków łopatami, przez transportowanie go przenośnikami do szybu, gdzie dzięki napędzanemu siłą mięśni urządzeniu wyciągowemu wyjedzie na powierzchnię i zostanie przejęty przez brygadę naziemną, komunikującą się z poziomem wydobywczym telefonami akustycznymi.
Inne urządzenia na powierzchni to m.in. camera obscura (gigantyczny aparat fotograficzny z możliwością wejścia do środka i sfotografowania np. panoramy okolicy), słoneczna fontanna (sterując ogniwem słonecznym reguluje się strumień wody), źródła i wodospady (z możliwością sterowania kołami wodnymi), słoneczna zapalniczka (z 30-centymetrową soczewką), śruba Archimedesa (najprostsza pompa wodna), stara pompa ręczna, wiatrak amerykański, maszt meteo (ze stacją meteorologiczną), labirynt oraz – tuż obok Parku 12C - Park Techniki Wojskowej.
W samą Industriadę Park 12C będzie otwarty już od godz. 8 rano. Wtedy pierwsze grupy zejdą lub zjadą z przewodnikiem zwiedzać podziemne park maszyn lub dostępne wyrobiska. Godzinę później otwarte zostaną naziemne atrakcje Parku 12C. Wieczorem w otoczeniu obiektu planowane są m.in. nocne loty balonem, spektakl muzyczno-taneczny w wykonaniu Marcina Wyrostka i znanych tancerzy oraz próba bicia rekordu Polski w największej liczbie akordeonistów wykonujących jeden utwór równocześnie. W kolejnych dniach Park 12 C ma być otwarty we wszystkie dni tygodnia.
Docelowo wszystkie udostępniane turystom wyrobiska Sztolni Królowa Luiza będą miały ok. 5 km długości. Sam odkopany fragment Sztolni liczy ok. 2,5 km, jednak na długości ok. kilometra tworzą ją dwie równoległe odnogi. Pozostała część to chodnik w pokładzie 510 i wyrobiska podziemnego skansenu. Koszt wszystkich prac związanych z udostępnieniem kompleksu szacowany jest na ok. 200 mln zł.(PAP)
mtb/ gma/
