60-lecie istnienia świętuje od środy liceum ogólnokształcące w Puńsku (Podlaskie) - jedyna w kraju szkoła średnia z litewskim językiem nauczania. Do tej pory ukończyło ją ok. 1,5 tys. osób. Dla mniejszości litewskiej w Polsce jest też ważnym ośrodkiem życia społecznego i kulturalnego.
Liceum nosi imię 11 Marca - od 1990 roku przypada wtedy rocznica odzyskania przez Litwę niepodległości. W szkole jest jedna z kopii deklaracji niepodległości Litwy, podpisana przez wszystkich ówczesnych litewskich posłów, podarowana Litwinom w Polsce.
Szkoła daje możliwość kontynuowania nauki i zdania matury (także z języka litewskiego) młodzieży, która ukończyła szkoły podstawowe i gimnazja z nauką litewskiego na Suwalszczyźnie, gdzie są największe w kraju skupiska tej mniejszości.
Oprócz języka polskiego, historii i geografii Polski, pozostałe przedmioty wykładane są w liceum po litewsku. Także nauka języków obcych, choć nauczyciele korzystają z polskich podręczników.
Liczba uczniów jednak maleje - w tym roku szkolnym uczyło się w tej szkole blisko 90 osób. Dyrektor placówki Irena Marcinkiewicz podkreśla, że główną przyczyną jest demografia. "Co możemy, to robimy, żeby temu spadkowi zapobiegać. Staramy się pokazywać wyjątkowość tej szkoły, to, jak ważna jest dla społeczności litewskiej w Polsce" - powiedziała PAP.
Zwróciła uwagę, że szkoła nie ma możliwości stworzenia tak szerokiej oferty tzw. przedmiotów rozszerzonych, jak inne, większe placówki. Wcześniej miała po dwie równoległe klasy, teraz będą tylko pojedyncze w każdym roczniku (w tym roku szkolnym była jedna pierwsza klasa, jedna druga i dwie maturalne - PAP).
W ocenie dyrektor Marcinkiewicz, podstawowa korzyść dla uczniów ze środowiska mniejszości litewskiej, to nauka w języku ojczystym. "Nabywają umiejętności tłumacza, doskonale czują i rozumieją dwie kultury" - powiedziała. Szacuje, że średnio połowa absolwentów puńskiego liceum kontynuuje potem naukę na studiach na Litwie.
Przez 60 lat liceum ukończyło ok. 1,5 tys. osób. Od września 2010 roku, po kilku latach budowy, szkoła ma własny budynek, wcześniej korzystała z gościnności miejscowej podstawówki.
"Nasi uczniowie opuszczają szkołę z jasno określoną tożsamością, dostrzegają wartości w tych odziedziczonych elementach kultury i starają się je pielęgnować, jednocześnie doskonale znając i czując również kulturę polską" - podkreśliła dyrektor puńskiego liceum.
Rozpoczęte w środę obchody 60-lecia szkoły potrwają do soboty. Z tej okazji zaplanowano m.in. wystawy, konferencje, zawody sportowe i koncerty. Część obchodów odbędzie się w Domu Kultury Litewskiej w Puńsku.
Według szacunków organizacji litewskich, w Polsce mieszka kilkanaście tysięcy osób pochodzenia litewskiego, najwięcej w gminach Puńsk i Sejny w województwie podlaskim. Gmina Puńska nazywana jest nawet "najbardziej litewską w Polsce", bo 80 proc. jej mieszkańców deklaruje taką narodowość.
W narodowym spisie powszechnym z 2011 roku narodowość litewską zadeklarowało ok. 8 tys. osób. (PAP)
rof/ malk/