Renata Bogdańska-Anders. Fotos z filmu "Wielka droga". Źródło: Filmoteka Narodowa/z kolekcji Anny Marii Anders
16 września o godz. 19.00 w kinie „Iluzjon” w Warszawie odbędzie się na uroczysty pokaz filmu fabularnego „Wielka droga” (1946, prod. Włochy/Polska) w reż. Michała Waszyńskiego.
Po pokazie odbędzie się spotkanie z Anną Marią Anders, córką generała Władysława Andersa, bohatera filmu, oraz Ireny Renaty Bogdańskiej, głównej aktorki. Spotkanie poprowadzi Roman Dziewoński.
„Wielka droga” to film, który ze względów cenzuralnych przez wiele lat w okresie PRL-u właściwie nie istniał: nie był pokazywany, nie było też o nim wiedzy. Jedyny publiczny pokaz tego filmu odbył się w 1991 roku na antenie Telewizji Polskiej. Dzisiaj historycy filmu uznają go za pierwszy polski film fabularny zrealizowany po wojnie, choć nakręcony poza granicami kraju. „Wielka droga” ukazuje losy Polaków deportowanych w głąb Związku Radzieckiego, a następnie formujących armię gen. Andersa. Został w nim wykorzystany bogaty materiał dokumentalny, zarejestrowany uprzednio przez autorów podążających szlakiem bojowym II Korpusu.
Ramę kompozycyjną stanowi wątek melodramatyczny narzeczonych, którzy zostali rozdzieleni przez historię i spotykają się dopiero pod koniec wojny w szpitalu polowym we Włoszech. Ich dramatyczne losy, będące ilustracją przejść setek tysięcy rodaków, ukazane są w retrospektywach. Wśród pokazanych w filmie wydarzeń znalazły się m.in. atak Związku Sowieckiego na Polskę 17 września 1939, wywózki na Sybir i do łagrów, podpisanie paktu Majski-Sikorski, wyjście żołnierzy Andersa do Persji, Palestyny i Iraku, walki we Włoszech oraz bitwa pod Monte Cassino. Obok Jadwigi Andrzejewskiej i Albina Ossowskiego w jednej z głównych ról wystąpiła żona generała Andersa Renata Bogdańska-Anders. (FN)
Pani Anna Maria Anders przekazała Filmotece Narodowej fotosy z filmu „Wielka droga”, które można obejrzeć na stronie Fototeki Filmoteki Narodowej www.fototeka.fn.org.pl.
Projekcji towarzyszy promocja albumu„ Irena Renata Anders w prasie i na scenie” pod redakcją. Matthew Kielanowski. Autor podjął się zarysowania sylwetki Ireny Renaty Anders przy pomocy wycinków prasowych z podróżnych występów, recenzji, opinii, drukowanych w gazetach i przeróżnych emigracyjnych czasopismach. Całość uzupełniają programy przedstawień teatralnych, kopie oryginalnych nut i legitymacji Związku Artystów Scen Polskich, a także fotografie klasztoru na Monte Cassino i grobowca Generała Andersa, który jest także miejscem spoczynku jego żony.
Więcej informacji na: www.iluzjon.fn.org.pl (FN)
