Jan Ekier. Fot. PAP/M. Kłoś
Wybitny chopinolog Jan Ekier w czwartek kończy 100 lat. Jego dziełem życia jest Wydanie Narodowe Dzieł Fryderyka Chopina, którego redaktorem naczelnym jest od 1959 r. Z okazji urodzin Ekiera w czwartek w Warszawie odbędzie się maraton chopinowski.
Maraton rozpocznie się o godz. 14 w Muzeum Fryderyka Chopina. W ciągu ponadsześciogodzinnego koncertu kilkunastu artystów wykona m.in. mazurki, polonezy, walce, pieśni i nokturny Chopina. Wśród wykonawców znaleźli się Yuko Kawai, Łukasz Krupiński, Paweł Wakarecy, Marek Bracha, Joanna Ławrynowicz (niektórzy z wykonawców są uczniami Ekiera).
Z okazji jubileuszu prof. Ekiera w muzeum można oglądać także wystawę "Chopin bardzo bliski. 100 lat profesora Jana Ekiera" poświęconą osobistemu podejściu profesora do życia i twórczości Chopina.
Prof. Ekier jest pianistą i kompozytorem, pedagogiem i muzykologiem, a najbardziej znaczącego osiągnięcia dokonał jako redaktor naczelny Wydania Narodowego Dzieł Fryderyka Chopina. Według Ekiera tą publikacją spłacony został dług wobec kompozytora. "Mamy dług wobec Chopina. Jego muzyka pozwalała nam przetrwać najgorsze chwile, a w okresach nadziei rozsławia kulturę polską w świecie. Jesteśmy winni twórcy to, by przedstawić jego dzieło w zamierzonej przez niego postaci" - tak profesor przekonywał ponad 55 lat temu do rozpoczęcia prac nad Wydaniem Narodowym.
"Mamy dług wobec Chopina. Jego muzyka pozwalała nam przetrwać najgorsze chwile, a w okresach nadziei rozsławia kulturę polską w świecie. Jesteśmy winni twórcy to, by przedstawić jego dzieło w zamierzonej przez niego postaci" - tak Jan Ekier przekonywał ponad 55 lat temu do rozpoczęcia prac nad Wydaniem Narodowym.
Celem tego pierwszego krytycznego wydania kompletu dzieł kompozytora była publikacja oczyszczonych z historycznych naleciałości tekstów muzycznych Chopina. Prace rozpoczęto po uchwaleniu 4 lutego 1959 r. przez Radę Państwa uchwały o powołaniu zespołu do spraw wydania dzieł Chopina. Jak przypomniał na łamach "Ruchu Muzycznego" muzykolog Krzysztof Bilica, impulsem do podjęcia uchwały była zbliżająca się wówczas 150. rocznica urodzin kompozytora i VI Międzynarodowy Konkurs Chopinowski w Warszawie. "Władze PRL doceniały wagę tych wydarzeń i gotowe były wyzyskać je propagandowo. Pomoc państwa przy tak ważnym i gigantycznym przedsięwzięciu, jak opracowanie pełnej edycji dzieł narodowego kompozytora, była zresztą nieodzowna" - podkreślił.
Redaktorzy wydania korzystali wyłącznie z autografów kompozytora, również z tych, o których zniszczenie Chopin prosił przed śmiercią. 36 tomów Wydania Narodowego z kompletem dzieł Chopina ukazało się w 2010 r. w Roku Chopinowskim w związku z 200. rocznicą urodzin kompozytora.
Jan Ekier urodził się 29 sierpnia 1913 r. w Krakowie. Jego ojcem był kompozytor muzyki tanecznej i wodewilów Stanisław Ekier. Jan i jego siostra Halina od najmłodszych lat pobierali lekcje fortepianu u znanej pianistki Olgi Stolfowej. Potem rodzeństwo czasem występowało wspólnie, wykonując utwory na fortepian na cztery ręce.
W 1934 r. Ekier ukończył studia muzykologiczne na Uniwersytecie Jagiellońskim, w 1937 r. został absolwentem Konserwatorium Warszawskiego (dziś Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina). Studiował fortepian i kompozycję.
W tym samym roku został laureatem ósmej nagrody III Międzynarodowego Konkursu Chopinowskiego i odbył pierwsze tournee artystyczne po Polsce. Brał udział w koncertach Organizacji Ruchu Muzycznego upowszechniającej muzykę na prowincji.
W czasie okupacji niemieckiej występował w stolicy na tajnych koncertach i brał udział w zakonspirowanych imprezach patriotycznych, za co Niemcy karali surowo, włącznie z rozstrzelaniem. Podobnie jak Witold Lutosławski i Andrzej Panufnik, Ekier współpracował z komisją repertuaru muzycznego komponując muzykę dla partyzantów. Podczas powstania warszawskiego wystąpił przed bojownikami ponad 30 razy.
Po zakończeniu wojny, a przed rozpoczęciem edytorskich prac nad Wydaniem Narodowym był aktywny jako pianista i kompozytor.
W 1949 r. zasiadł w jury pierwszego po wojnie Konkursu Chopinowskiego, którego jurorem pozostaje do dziś.
Ekier działał także jako pedagog. W latach 1953–2000 prowadził klasę fortepianu w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie (drugi z poprzednich tytułów Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina). Był również wykładowcą w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie. Jego uczniami są m.in. Bronisława Kawalla, Piotr Paleczny, Alicja Paleta-Bugaj, Yuko Kawai. (PAP)
mce/ mrt/
