Sztuka "Psota” (Bieda) w wykonaniu niezależnej sceny Poton ze Słowacji zainaugurowała w Cieszynie i Czeskim Cieszynie jubileuszowy XXIV Międzynarodowy Festiwal Teatralny "Bez granic". Trzy z dziewięciu prezentacji festiwalowych odbędzie się w Bielsku-Białej.
Dyrektor festiwalu Janusz Legoń poinformował, że „Psota” to „brutalna historia społecznego, emocjonalnego i moralnego upadku zwykłej słowackiej rodziny, która budzi lęk, ale także nadzieję i nagłą potrzebę wzajemności i człowieczeństwa”. Kanwą opowieści jest słowacka codzienność. Oparta jest ona o autentyczne zdarzenia i dokumenty z niedawnej przeszłości. Przedstawienie było nominowane do prestiżowej słowackiej nagrody „Dosky 2012” w kategoriach - najlepszy spektakl sezonu i najlepsza scenografia.
Powódź w Czechach uniemożliwiła natomiast przyjazd czesko-francuskiego teatru ruchu Decalages z Pragi, który miał wystąpić już w środę. W zamian publiczność zobaczyła prezentacje zespołu Cirkus Jinak z Ostrawy.
Festiwal potrwa do soboty. Podczas niego wystąpią teatry z Republiki Czeskiej, Słowacji oraz Polski, między innymi praskie sceny „Na zabradli” i „Bez zabradli”, teatry - Modrzejewskiej z Legnicy i Śląski z Katowic, a także scena polska teatru z Czeskiego Cieszyna. Główną nagrodą, która zostanie wręczona w sobotę, jest statuetka "Złamanego Szlabanu". Przyzna ją festiwalowa publiczność.
Podczas festiwalu odbędzie się dyskusja o doświadczeniach roku 1968. „W 2013 roku mija 45. rocznica +Praskiej Wiosny+ zdławionej przez interwencję wojsk Układu Warszawskiego, ale też rocznica polskiego Marca, demonstracji studenckich w Paryżu, czy antywojennych i kontrkulturowych działań w Stanach Zjednoczonych. Pamiętając o tych rozlicznych kontekstach chcemy porozmawiać o tym, co pozostało dzisiaj w teatrze, kulturze i życiu społecznym z doświadczeń 1968 roku” – powiedział Legoń.
Festiwalowi towarzyszy też ekspozycja „Razem/przeciwko sobie?” przybliżająca dramatyczne wydarzenia 1968 roku w Czechosłowacji i w Polsce.
Festiwal jest sztandarową imprezą stowarzyszenia Solidarność Polsko-Czesko-Słowacka (SPCzS), wywodzącego się z demokratycznej opozycji, które organizuje go wspólnie z czeskocieszyńskim Domem Dzieci i Młodzieży oraz stowarzyszeniem obywatelskim „Edukacja, Talent, Kultura”.
SPCzS powstała w połowie lat 80. Jej twórcy organizowali m.in. spotkania opozycjonistów z Polski i Czechosłowacji. W 1990 roku działacze SPCzS – Jerzy Kronhold z Cieszyna i nieżyjący już Jakub Matl z Czeskiego Cieszyna zorganizowali pierwszą edycja festiwalu, która była poświęcona twórczości Vaclava Havla. Impreza pierwotnie nosiła nazwę "Na granicy", ale została ona zmieniona po wejściu Polski, Czech i Słowacji do UE. (PAP)
szf/ ls/
