Reżyser Krzysztof Krauze. Fot. PAP/P. Polak
Krzysztof Krauze, twórca filmów "Dług", "Mój Nikifor", "Plac Zbawiciela", mąż cenionej reżyserki i scenarzystki Joanny Kos-Krauze, skończy we wtorek 60 lat. W tym roku premierę będzie miał nowy film reżyserskiej pary - "Papusza", opowieść o cygańskiej poetce.
Krzysztof Krauze to absolwent łódzkiej "filmówki" - studia na wydziale operatorskim szkoły ukończył w 1976 r. Jest synem aktorki Krystyny Karkowskiej. Urodził się w Warszawie, 2 kwietnia 1953 r.
Pierwszy pełnometrażowy film fabularny zrealizował w 1988 r, "Nowy Jork, czwarta rano" z Anną Wojton i Januszem Józefowiczem w rolach głównych, z akcją osadzoną w prowincjonalnym miasteczku. Bohaterowie tej historii, atrakcyjna bufetowa z baru "Błysk" i zakochany w niej chłopak z kryminalną przeszłością, marzą o lepszym życiu i podróży do Nowego Jorku.
W następnych latach Krauze wyreżyserował kilka filmów dokumentalnych, m.in. "Kontrwywiad" (1994). W 1996 r. nakręcił fabularne "Gry uliczne" z Redbadem Klijnstrą i Robertem Gonerą, za które dostał Nagrodę Specjalną Jury na festiwalu w Gdyni.
Krauze wyreżyserował kilka filmów dokumentalnych, m.in. "Kontrwywiad" (1994). W 1996 r. nakręcił fabularne "Gry uliczne" z Redbadem Klijnstrą i Robertem Gonerą, za które dostał Nagrodę Specjalną Jury na festiwalu w Gdyni.
Znakomite przyjęcie miał zrealizowany trzy lata później thriller "Dług" z pamiętną rolą Andrzeja Chyry - inspirowana faktami historia dwóch młodych biznesmenów, szantażowanych przez gangstera, który zmusza ich do zwrotu pieniędzy. Film zdobył wiele nagród, m.in. Złote Lwy i Nagrodę Dziennikarzy w Gdyni.
"Począwszy od ogromnego sukcesu zrealizowanego w roku 1999 +Długu+, Krzysztof Krauze stał się jednym z najbardziej cenionych reżyserów średniego pokolenia. (...) +Dług+ zaowocował lawiną artykułów, dyskusji prasowych i internetowych. Jeden z ważniejszych filmów współczesnych stał się pretekstem do szerszej dyskusji o polskiej rzeczywistości po przemianach roku 1989" - podkreślono na portalu internetowym Instytutu Adama Mickiewicza Culture.pl.
Krytyk i historyk filmu Tadeusz Lubelski pisał o "Długu": "Zmusza nas najpierw, swoją stosującą suspense konstrukcją, byśmy - bojąc się o bohatera jak o siebie - solidaryzowali się z jego zbrodnią, a potem każe nam się cofnąć o krok i spytać, czy rzeczywiście zdolni bylibyśmy dojść aż tam". ("Kino", nr 9/2002)
Kolejne nagrody przyniosły Krauzemu nakręcone w latach 2004 i 2006 filmy "Mój Nikifor" i "Plac Zbawiciela". "Mojego Nikifora" uhonorowano nagrodą dla najlepszego filmu i za reżyserię na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Karlowych Warach. W rolę malarza Nikifora wcieliła się Krystyna Feldman.
"Plac Zbawiciela", poruszający dramat o młodych małżonkach, których życie rozpada się stopniowo po tym, jak zaciągają kredyt w banku i wpadają w kłopoty finansowe, krytycy uznali za jeden z najlepszych polskich filmów ostatnich lat.
Film, z Jowitą Budnik, Arkadiuszem Janiczkiem i Ewą Wencel w obsadzie, zdobył m.in. Złote Lwy i Nagrodę Dziennikarzy w Gdyni, Złotą Taśmę przyznaną przez polskich krytyków oraz nagrody na festiwalach w Trieście i Seattle. Krzysztof Krauze wyreżyserował "Plac Zbawiciela" wspólnie z Joanną Kos-Krauze.
Jesienią do kin trafi nowy film tej pary, "Papusza", czyli opowieść o życiu cygańskiej poetki Bronisławy Wajs-Papuszy (ur. 1908 lub 1910, zm. 1987). Papusza przez około 40 lat żyła ona w taborze. W 1949 r. do taboru dotarł poeta Jerzy Ficowski, zainteresowany poetyckimi improwizacjami Cyganki, pisanymi w języku romskim. Za jego namową Cyganka zaczęła spisywać swoje wiersze. Ficowski tłumaczył je z języka romskiego na polski.
Papusza zaniechała koczowniczego trybu życia i poświęciła się literaturze. Opisywała m.in. dzieje i obyczaje Cyganów. W efekcie, oskarżona o zdradę tajemnic, została wykluczona ze społeczności cygańskiej.
Zdjęcia do filmu "Papusza" realizowano w okresie od lutego do listopada 2012 r. na Warmii, Dolnym Śląsku, w Nowym Sączu i Warszawie. W filmie zagrali m.in. Jowita Budnik i Antoni Pawlicki. Muzykę skomponował Jan Kanty Pawluśkiewicz. Autorami zdjęć są Krzysztof Ptak i Wojciech Staroń.
Krzysztof Krauze od lat zaangażowany jest w działania na rzecz polskiego środowiska filmowego, m.in. jako członek Stowarzyszenia Filmowców Polskich. W latach 2008-2011 był przewodniczącym Rady Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej.(PAP)
jp/ mlu/
