Przemysław Dakowicz, poeta, eseista i krytyk literacki, został pierwszym laureatem Nagrody Skrzydła Dedala, ustanowionej w tym roku przez Bibliotekę Narodową. Uroczystość wręczenia nagrody odbyła się w czwartek w Warszawie.
Skrzydło Dedala to nowa nagroda, przyznawana przez BN autorom książek, które cechują "walory poznawcze, niekonwencjonalność sądów, opinii, odwaga i precyzja myśli oraz piękno słowa". Skrzydło Dedala nawiązuje do idei Nagrody im. Andrzeja Kijowskiego, przyznawanej w latach 1985-1989 przez Komitet Kultury Niezależnej, a następnie w latach 1995-2008 przez Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu i w latach 2010-2012 przez Bibliotekę Narodową.
„Nagrodę Skrzydła Dedala otrzymał Przemysław Dakowicz za odważną, oryginalną poznawczo i artystycznie refleksję nad destrukcją polskiej świadomości historycznej, opisaną w książce +Afazja polska+ (Wydawnictwo Sic!, 2015) oraz w innych tomach eseistycznych i poetyckich opublikowanych w ciągu ostatnich lat” - napisano w werdykcie jury pod przewodnictwem prof. Włodzimierza Boleckiego, w którym zasiadają Tomasz Burek, Dariusz Gawin i Antoni Libera.
Pierwszy laureat Skrzydła Dedala, Przemysław Dakowicz (ur. w 1977 r.) jest poetą, eseistą, krytykiem literackim i historykiem literatury, współpracuje z dwumiesięcznikiem literackim „Topos”. Wydał sześć tomów poetyckich, m.in. "Place zabaw ostatecznych" (2011), "Teorię wiersza polskiego" (2013), "Łączkę" (2013) i "Boże klauny" (2014). Jest też autorem książek historycznoliterackich, takich jak "Helikon i okolice. Notatki o poezji współczesnej" (2008), „Lecz ty spomnisz, wnuku. Recepcja Norwida w latach 1939–1956. Rzecz o ludziach, książkach i historii" (2011), "Obcowanie. Manifesty i eseje"(2014), "Poeta (bez)religijny. O twórczości Tadeusza Różewicza" (2015), a także "Przeklęte continuum. Notatnik smoleński" (2014).
Najnowsza książka Dakowicza to "Afazja polska (Wydawnictwo „Sic!”, 2015). Słowo „afazja”, w terminologii medycznej oznaczające utratę zdolności mowy, Dakowicz natomiast określa tym słowem nieumiejętność opisu rzeczywistości, nabyty stan braku zdolności wyrażania uczuć. We wstępie autor wyjaśnia: "Próbuję opowiedzieć dzieje polskiej afazji – poczynając od roku 1939. Reflektorem punktowym staram się oświetlać czyny i motywacje, wskazuję sceny, które uważam za symboliczne, rekonstruuję fakty mające wpływ na nasze postrzeganie historii i rozumienie kultury. Zależy mi na tym, by zbliżyć się do odpowiedzi na pytanie, jacy dziś jesteśmy, i co sprawiło, że właśnie tacy się staliśmy" - pisze Dakowicz.
"Podjęta przez obu okupantów – niemieckiego i sowieckiego – próba dekonstrukcji polskości w jej dotychczasowym kształcie była operacją wieloetapową i wielowymiarową. (…) W książce tej przedstawione zostały wybrane aspekty wstępnego stadium społeczno-kulturowej inżynierii, której poddano polską wspólnotę. (…) Kim i jacy bylibyśmy, gdyby pozwolono nam żyć długo i szczęśliwie? Czym różnimy się od tamtych potencjalnych nas – rzuceni w inne miejsca, wzrastający w innym krajobrazie… Kim jesteśmy? My - uciekinierzy, wygnańcy, przesiedleńcy. Jak brzmi morał naszej ciemnej baśni?” - dodaje Dakowicz, który w "Afazji polskiej" opisuje m.in. historię zburzonych miast - Warszawy i Lublina, wyrwę w polskiej świadomości, jaką spowodowało odłączenie Lwowa i Wilna, pisze o okolicznościach śmierci Stanisława Ignacego Witkiewicza, Józefa Czechowicza i Stefana Starzyńskiego.
Skrzydło Dedala przyznawane będzie corocznie pisarzom za książkę lub całokształt twórczości w dziedzinie literatury pięknej, ze szczególnym uwzględnieniem prozy, krytyki literackiej, artystycznej, historii oraz szeroko rozumianej problematyki społecznej.
W najbliższych dniach nakładem Wydawnictwa „Sic!” ukaże się zbiór poematów Dakowicza pt. "Ćwiczenia duchowne".(PAP)
aszw/ mhr/
