W Muzeum Żydów Mazowieckich w Płocku otwarto w czwartek wystawę rysunków Feliksa Tuszyńskiego, urodzonego w tym mieście, obecnie 93-letniego artysty, mieszkającego od kilkudziesięciu lat w Australii. Prezentowanych jest tam 20 prac z lat 1992-93 i 2001-05.
Rysunki, a także obrazy Feliksa Tuszyńskiego, związane z nurtem ekspresjonizmu i symbolizmu, porównywane są często przez krytyków do twórczości Edvarda Muncha i Pabla Picassa.
Na wystawie w płockim Muzeum Żydów Mazowieckich zatytułowanej „Sztuka z tezą. Rysunek Feliksa Tuszyńskiego” obejrzeć można prace wykonane na kartonie piórkiem i czarnym tuszem, linearne, bogate w szczegóły, przedstawiające przenikające się postacie ludzi i zwierząt. Często powtarzającym się motywem jest autoportret.
„To jest twórczość intuicyjna. Mówi się, że kiedy Tuszyński siadał przy stole, to wpadał w trans, w twórcze natchnienie. To było rysowanie, +jak pismo automatyczne+” - powiedział podczas otwarcia wystawy jej autor, kustosz Muzeum Mazowieckiego w Płocku, Zbigniew Chlewiński. Przypomniał, że Feliks Tuszyński zajął się rysunkiem po ciężkiej chorobie w latach 90. XX wieku – tworzył do 2008 r. Wcześniej, od lat. 50 XX wieku, malował obrazy olejne.
„Idea tej wystawy wywodzi się od Feliksa, bo to on, kilka razy komentując swoją twórczość, wygłosił takie oświadczenie, nazwijmy to światopoglądowe: +Wszystkie formy życia należą do siebie nawzajem, a cykl życia zależy od harmonii wzajemności. W jednej formie mieszczą się inne formy życia. Nie ma początku i końca, wszyscy jesteśmy częścią całości+” – podkreślił Chlewiński, cytując artystę.
„Rysunki Feliksa różnią się od jego malarstwa tylko techniką, natomiast treść jest taka sama. Są to postacie ludzkie, zwierzęce, mitologiczne, fantastyczne, wymyślone, wyśnione, najróżniejsze z możliwych. To teza, która dotyczy całej jego twórczości” – ocenił Chlewiński. Sam Feliks Tuszyński mawiał: „Nie mogę dużo powiedzieć o mojej sztuce. Moja sztuka mówi o mnie – niech przemawia”.
Na wystawie „Sztuka z tezą. Rysunek Feliksa Tuszyńskiego” w Muzeum Żydów Mazowieckich, która czynna będzie do 24 kwietnia, prezentowanych jest 20 rysunków ze zbiorów płockiego Muzeum Mazowieckiego. Są one częścią większej kolekcji prac przekazanych wcześniej przez artystę tej placówce.
Feliks Tuszyński urodził się 19 lipca 1922 r. w Płocku w rodzinie żydowskiej. W czasie okupacji hitlerowskiej wraz z rodzeństwem trafił do getta w Łodzi, a po jego likwidacji do obozu koncentracyjnego w Auschwitz. Następnie przebywał w obozach pracy w Niemczech.
Po zakończeniu II wojny światowej ciężko chory na gruźlicę został przewieziony do Szwajcarii, skąd wyemigrował do Australii. Tam też rozpoczął edukację artystyczną w studio Donalda Campbella. Został członkiem kilku grup i stowarzyszeń twórczych, m.in. Cosmopolitan Art Group, Victorian Artists Society i Bezalel Fellowship of Art.
Prace Feliksa Tuszyńskiego znajdują się w zbiorach muzeów i w galeriach prywatnych w Australii, Argentynie, Francji, Izraelu, Niemczech i USA. Jego twórczość prezentowana była na kilkuset wystawach zbiorowych i ponad 35 indywidualnych na całym świecie. Za działalność twórczą w roku 1990 artysta uhonorowany został nagrodami Victorian Artists Society i Contemperary Artists Society.
W 2009 r. Feliks Tuszyński ofiarował Muzeum Mazowieckiemu w Płocku kolekcję 202 swych prac, w tym obrazy i rysunki. Część tej kolekcji została pokazana na wystawie „Felix Tuszyński” otwartej w 2011 r. W 2013 r. artysta ofiarował z kolei płockiemu Muzeum Diecezjalnemu kolekcję 50 obrazów olejnych poświęconych przeżyciom z okresu II wojny światowej. Były one wtedy prezentowane na wystawie „Holocaust Feliksa Tuszyńskiego”, zorganizowanej w ramach płockich Dni Kultury Chrześcijańskiej.
Feliks Tuszyński odwiedził Płock w 1994 r. Jego żoną jest Danuta Michalska-Tuszyńska, absolwentka warszawskiej ASP. Jego brat mieszkający przez lata we Francji David Tuszyński (1915-2002), także był uznanym w świecie rysownikiem, autorem m.in. 120 ilustracji do Księgi Psalmów Dawidowych, któremu pisarz Andre Maurois nadał tytuł „Księcia miniaturzystów”.(PAP)
mb/ mhr/
