Drewniane żydowskie bożnice w polskich miasteczkach są tematem obrazów słynnego nowojorskiego artysty Franka Stelli, które wraz z przedwojenną dokumentacją architektoniczną Politechniki Warszawskiej znajdą się na wystawie w Muzeum POLIN.
Na początku przyszłego roku, od 19 lutego do 20 czerwca w Muzeum POLIN zagości wystawa dzieł Franka Stelli, zaliczanego do czołówki artystów XX wieku – poinformowali PAP organizatorzy wydarzenia z Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.
Oprócz niezwykłych prac nowojorskiego twórcy, określanych przez kuratora wystawy Artura Tanikowskiego jako reliefy, przedstawiona będzie również historia ich powstania; jak to się stało, że nieistniejące już, zniszczone przez niemieckich nazistów obiekty żydowskiej architektury sakralnej zainspirowały amerykańskiego klasyka współczesnego malarstwa.
Bezpośrednią inspiracją – jak wyjaśnił w rozmowie z PAP Artur Tanikowski – „stała się książka polskich architektów Kazimierza i Marii Piechotków poświęcona drewnianym synagogom, która wpadła w ręce Franka Stelli”. „Zafascynowany pięknem żydowskich bożnic Stella rozpoczął na początku lat 70. XX wieku pracę nad cyklem +Polskich miasteczek+ (Polish Village series). Każde ze swych dzieł autor zatytułował nazwą miasteczka, w którym znajdowała się drewniana synagoga” – powiedział kurator.
Na wystawie zaprezentowane będą nie tylko wybrane reliefy ze wspomnianego cyklu, ale także przedwojenne zdjęcia i rysunki pomiarowe synagog, powstałe w ramach inwentaryzacji przeprowadzanej przez Zakład Architektury Polskiej Politechniki Warszawskiej, z którym Piechotkowie ściśle współpracowali.
Autorem wielu fotografii jest Szymon Zajczyk – żydowski inwentaryzator i historyk sztuki, który zginął w getcie warszawskim.
Pokazane będą kolejne etapy pracy Franka Stelli nad „Polskimi miasteczkami”: rysunki przygotowawcze i wymiarowe, drewniane monochromatyczne modele reliefów, malowane makiety z tektury, wreszcie wieńczące proces – malowane reliefy wielkoformatowe.
Wystawa „Frank Stella i synagogi dawnej Polski” to - według Tanikowskiego - unikatowa okazja spotkania z osobowością, uznawaną powszechnie za jednego z najważniejszych amerykańskich artystów XX wieku.
„Jego prace znajdują się w największych muzeach sztuki współczesnej na całym świecie, a wystawiane na aukcjach – osiągają zawrotne ceny kilkunastu milionów dolarów. Frank Stella stał się legendą za życia – wciąż tworzy, a jego obrazy zachwycają kolejne pokolenia miłośników sztuki” – podkreślił kurator.
Wystawa „Frank Stella i synagogi dawnej Polski”, której współorganizatorami są Politechnika Warszawska, Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, będzie prezentowana w Muzeum POLIN w Warszawie od 19 lutego do 20 czerwca 2016 roku. (PAP)
abe/ rda/
