Jeden z wzorników. Źródło: PAN Biblioteka Gdańska
Wystawę ponad 50 różnego typu wydawnictw, zawierających wzorniki graficzne dla różnych dziedzin artystycznych i rzemiosła, otwarto w czwartek w PAN Bibliotece Gdańskiej. Dzieła, powstałe od XVI do początku XIX wieku, pochodzą ze zbiorów placówki.
"Artyści i rzemieślnicy tworząc swoje dzieła mogli się podpierać własną inwencją i pomysłowością, ale cechą epok dawnych - renesansu i baroku i kolejnych - było kopiowanie dostępnych wzorów. Autorami takich wzorników i gotowych projektów byli często wybitni twórcy, którzy w ten sposób kształtowali gust artystyczny danego okresu" - powiedziała PAP kurator wystawy dr Anna Frąckowska.
Zaprojektowany przez danego autora wzór był następnie powielany w formie graficznej i wydawany.
"To często nie były wydania jednorazowe - wzorniki, które pojawiały się u znanych artystów np. w Paryżu, Niderlandach, czy we Włoszech były bowiem w niedługim czasie powielane przez pomniejszych wydawców i rytowników w innych częściach Europy" - wyjaśniła kurator.
Na wystawie w PAN Bibliotece Gdańskiej zgromadzono ponad 50 różnego typu wydawnictw, zawierających w sumie ponad 120 rycin. To większość z posiadanych przed gdańską placówkę wzorników graficznych.
Są wśród nich wzory ornamentalne ukazujące różne rodzaje zdobień i przykłady ich praktycznego wykorzystania w architekturze, plastyce i rzemiośle.
Wśród eksponatów zobaczyć można wzorniki graficzne dla rzemieślników tworzących rozmaite przedmioty użytkowe - złotników i jubilerów, zegarmistrzów, hafciarzy i tkaczy, konwisarzy (wykonujący odlewy z cyny i spiżu), miedziowników, płatnerzy i ebenistów (wykonawcy mebli).
Osobną grupę stanowią wzorniki architektoniczne. Są tu zarówno traktaty prezentujące porządki architektoniczne, detal architektoniczny, dekoracje architektury, aranżację ogrodów, ale też i przykłady dla małej architektury i wyposażenia wnętrz takich jak stiuki, sztukaterie, stolarka, wyposażenie kościołów, nagrobki i epitafia. Wzory takie był pomocne w pracy snycerzy, kamieniarzy i sztukatorów.
Najstarszy eksponat na wystawie to tzw. Dzban ze smokiem (ok. 1520-1525), projekt naczynia srebrnego, którego autorem był niemiecki malarz Albrecht Altdorfer.
Większość prezentowanych na ekspozycji wzorników to wydawnictwa niemieckie i niderlandzkie, ale są też włoskie, francuskie i angielskie.
Wystawa wzorników graficznych w PAN Bibliotece Gdańskiej potrwa do 15 kwietnia. (PAP)
rop/ par/
