2011-04-14 (PAP) - Sejm zajmie się uczczeniem pamięci Stanisława Brzozowskiego - myśliciela, pisarza, autora "Legendy Młodej Polski". W czwartek posłowie sejmowej komisji kultury zdecydowali, że wystąpią w tej sprawie z inicjatywą uchwałodawczą do marszałka Sejmu. 30 kwietnia mija 100. rocznica śmierci Stanisława Brzozowskiego, myśliciela i pisarza, ostro krytykującego konserwatyzm myślowy i cywilizacyjny polskiej kultury początku XX w. Brzozowski znany jest głównie jako autor "Legendy Młodej Polski".
"W setną rocznicę śmierci Stanisława Brzozowskiego - filozofa, pisarza i krytyka - Sejm Rzeczypospolitej Polskiej czci Jego pamięć. Wielki myśliciel, zwolennik filozofii pracy w epoce rozwijającego się kapitalizmu dążył do przemiany tożsamości polskiej i umiejscowienia jej w nowoczesnym europejskim kontekście. Przysługuje mu za to ważne miejsce w świadomości dzisiejszych Polaków" - brzmi treść uchwały, którą po krótkiej dyskusji ustalili posłowie.
Komisja zajęła się uczczeniem Brzozowskiego na wniosek Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. "Brzozowski to postać wielowymiarowa i dlatego jego twórczość może we współczesnej Polsce stanowić punkt wyjścia do poważnej dyskusji o cywilizacyjnych celach naszego społeczeństwa" - zaznaczył minister kultury Bogdan Zdrojewski w piśmie do przewodniczącej sejmowej komisji kultury Iwony Śledzińskiej-Katarasińskiej.
W rozmowie z PAP historyk literatury i znawca twórczości Stanisława Brzozowskiego prof. Andrzej Mencwel powiedział, że "Stanisław Brzozowski był wybitnym myślicielem, pisarzem i krytykiem, który wywarł znaczny wpływ na kształt kultury polskiej na początku XX wieku". "Jego oddziaływanie trwało przez cały wiek dwudziesty. Wywarł ogromny wpływ na bardzo ważne, sztandarowe postaci naszego życia umysłowego i kulturalnego jak np. Marian Zdziechowski, Florian Znaniecki, Karol Irzykowski, Kazimierz Wyka, Jerzy Giedroyc, Czesław Miłosz czy Leszek Kołakowski" - mówił prof. Mencwel, który w resorcie kultury przedstawił inicjatywę uczczenia Brzozowskiego.
Stanisław Brzozowski ps. Adam Czapiel (1878-1911) był myślicielem, pisarzem, krytykiem literackim i teatralnym okresu Młodej Polski. W "Legendzie Młodej Polski" - jego najbardziej znanej pozycji - zwalczał estetyzujące i dekadenckie tendencje Młodej Polski; ponadto krytykował tradycje szlacheckie w ideologii i literaturze, prowadził m.in. kampanię przeciwko Henrykowi Sienkiewiczowi. Był także autorem głośnych powieści o problematyce społeczno-moralnej jak "Wiry", "Płomienie", "Sam wśród ludzi".
Był twórcą oryginalnej koncepcji "filozofii czynu", przekształconej pod wpływem marksizmu w "filozofię pracy". "Przyroda (pojmuję ją jako środowisko niezależne od woli człowieka) ignoruje wszelkie jego chęci i ich wzniosłość, szlachetność itd., zna właściwie tylko jedną moc – siłę mięśni bezpośrednią lub też uzbrojoną we wszelkie instrumenty, maszyny, jakie człowiek wytworzyć może. (...) Stąd nieuchronny wniosek – siła fizyczna przeciwstawiona przez ludzkość przyrodzie jest podstawą wszelkich ideałów" - pisał Brzozowski w jednym z listów do Salomei Perlmutter.(PAP)
nno/ hes/
