2011-05-26 (PAP) - Jerzy Pomianowski - prozaik, eseista, tłumacz - otrzymał w czwartek we Wrocławiu nagrodę miesięcznika "Odra". Uroczystość zbiegła się z jubileuszem 50-lecia związanego ze stolica Dolnego Śląska pisma.
Nagroda "Odry", zwyczajowo przyznawana za książkę wydaną w danym roku, tym razem – ze względu na przypadający jubileusz miesięcznika - odnosi się do całokształtu pracy twórczej laureata. „Jerzy Pomianowski został wyróżniony w uznaniu zasług dla kultury polskiej, kształtowania jej w duchu wolności, troski o sprawy publiczne, tolerancji i dialogu z narodami sąsiednimi” - powiedział podczas czwartkowych uroczystości redaktor naczelny „Odry” Mieczysław Orski.
Gratulacje tegorocznemu laureatowi złożył minister kultury i dziedzictwa narodowego Bogdan Zdrojewski. „Gratuluję Jerzemu Pomianowskiemu, wybitnemu pisarzowi i tłumaczowi, redaktorowi naczelnemu +Nowaja Polsza+. (...) Niezwykły język jego publicystyki i ogromna praca redakcyjna przyczyniły się do kształtowania trudnych i skomplikowanych relacji między Polską a Rosją w duchu tolerancji i dialogu” - napisał w przesłanym liście minister.
Zdrojewski złożył również wyrazy uznania redaktorom „Odry”. „+Odrze+ udało się to, co w kulturze najważniejsze i najtrudniejsze – zachowanie ciągłości. Swą wyjątkową rangę zawdzięcza zarówno różnorodności i bogactwu zamieszczanych w niej tekstów najwybitniejszych ludzi pióra, jak i konstelacji autorów tworzących pismo. Indywidualne drogi każdego z nich tworzą żywe i pełne inwencji miejsce na mapie polskiej literatury. Ale nie tylko o samą literaturę chodzi, jest bowiem w +Odrze+ świadomość sytuacji duchowej dzisiejszej Europy, (...) czego dowodem są publikacje z historii i polityki XX w. Oprócz prezentacji i promocji twórczości literackiej polskich i zagranicznych pisarzy, jest także +Odra+ przewodnikiem po świecie filozofii, sztuki i filmu” - napisał Zdrojewski.
Jerzy Pomianowski (ur. w 1921 roku) pochodzi z Łodzi, w 1938 r. rozpoczął studia filozoficzne na Uniwersytecie Warszawskim. Wojnę przeżył na terenie ZSRS, gdzie zdobył dyplom lekarza. Medycynę porzucił jednak dla literatury. W latach 50. napisał powieść "Koniec i początek" sfilmowaną przez Jana Rybkowskiego jako "Godziny nadziei". Był kierownikiem literackim Teatru Narodowego w latach 1958-1961, a następnie - do 1968 r. - kierownikiem literackim Zespołu Filmowego "Syrena". Napisał też kilka sztuk teatralnych, wśród nich "Sodomę i Odessę". Od 1956 r. był członkiem Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyki Filmowej z siedzibą w Paryżu. Po wydarzeniach marca 1968, pozbawiony możliwości pracy, wyjechał do Włoch, gdzie wykładał na uniwersytetach w Bari i Pizie. Tłumaczył też na język włoski utwory Aleksandra Fredry i Karola Wojtyły.
Zanim jednak stanął do pierwszego konkursu na stanowisko uniwersyteckiego docenta, przyjął - za pośrednictwem mieszkającego w Neapolu Gustawa Herlinga-Grudzińskiego - propozycję od Jerzego Giedroycia przetłumaczenia "Kręgu pierwszego", a następnie "Archipelagu Gułag" Aleksandra Sołżenicyna. Swoje przekłady podpisywał pseudonimem Michał Kaniowski. Na początku lat 90. Jerzy Pomianowski wrócił do Polski. W 1995 r. opublikował wybór szkiców "Biegun magnetyczny", dwa lata później "Ruski miesiąc z hakiem".
Miesięcznik "Odra" przyznaje swoją nagrodę od 1961 r. Jej laureatami są wybitni pisarze, uczeni i artyści, m.in. Ewa Lipska, Czesław Miłosz, Olga Tokarczuk, Ryszard Kapuściński, a także niemiecki wydawca literatury polskiej Karl Dedecius.
„Odra” jest pismem społeczno-kulturalnym, na jej łamach publikowali m.in. Jerzy Grotowski, Czesław Miłosz, Zbigniew Herbert, Tadeusz Różewicz, Wisława Szymborska, Stanisław Lem i Ryszard Kapuściński. (PAP)
pdo/ hes/
