Korowód zespołów biorących udział w imprezie inauguruje 47. Sabałowe Bajania w Bukowinie Tatrzańskiej. Fot. PAP/G. Momot
Nieprzerwanie od 50 lat w Bukowinie Tatrzańskiej organizowane są Sabałowe Bajania – festiwal gawędziarzy, instrumentalistów i śpiewaków ludowych. Tegoroczne święto polskiego folkloru rozpocznie się 10 sierpnia.
Dyrektor Domu Ludowego w Bukowinie Tatrzańskiej Bartłomiej Koszarek przekonuje, że już w okresie międzywojennym W Bukowinie Tatrzańskiej zapoczątkowano „świadome kreowanie i kształtowanie kultury podhalańskiej jako wielkiej wartości i części narodowego dziedzictwa kulturowego”.
Patronem odbywających się od 1967 r. Sabałowych Bajań jest wybitny gawędziarz nazywany „Homerem Tatr” Jan Krzeptowski Sabała.
„Sabałowe Bajania to już pół wieku historii. Chociaż Sabała to postać związana z Zakopanem, była to osoba zupełnie ponadczasowa i uniwersalna w swoich przesiąkniętych pradawną legendą Tatr gawędach i muzykowaniu. To był doskonały gawędziarz i muzykant, dlatego on właśnie patronuje naszej imprezie od 50 lat. Sabała to wielki skarb naszego podhalańskiego dziedzictwa” – powiedział Koszarek.
Trzonem Sabałowych Bajań jest konkurs instrumentalistów, gawędziarzy i śpiewaków ludowych. „To jest siła i trwanie tej imprezy. Przyjeżdżają tu ludowi artyści z całej Polski z różnych regionów etnograficznych, aby stanąć w szranki o tytuł najlepszego gawędziarza, śpiewaka i instrumentalisty” – wyjaśnił Koszarek.
Nagrodami w konkursie są złote srebrne i brązowe spinki góralskie, a wybitnym folklorystom festiwalowe jury przyzna Grand Prix czyli statuetkę „Bukowińskiego Buka”.
W ramach imprezy co roku odbywa się Sabałowa Noc i pasowanie na zbójnika i orlice zasłużonych osób. Zaplanowano także wycieczkę na Rusinową Polanę „w stylu retro”, to znaczy w strojach, w jakich chodziło się w Tatry na przełomie XIX i XX wieku.
Z okazji jubileuszu odtworzono historyczny bukowiański serdak czyli góralską bogato zdobioną kamizelkę, według wzoru zachowanego w muzeum etnograficznym w Warszawie pochodzącą z 1888 r.
W Domu Ludowym będzie można podziwiać wystawę o Sabale przygotowaną przez Muzeum Tatrzańskie. Przez pół wieku Sabałowe Bajania zmieniały się. Najpierw był to konkurs dla gawędziarzy z rejonów górskich – Podhala, Spisza, Orawy i Pienin. Później do konkursu dołączono także instrumentalistów, a przełom dokonał się w 1972 r. kiedy to imprezę zaczęto organizować także poza sceną Domu Ludowego, organizując ją na scenach plenerowych w Bukowinie Tatrzańskiej.
„Formuła tego festiwalu wypracowana w 1972 roku jest aktualna do dzisiaj. Festiwal był organizowany także w najcięższych czasach komuny i stanu wojennego, ale bez względu na politykę Sabałowe Bajania trwają, a duch Sabały ciągle jest tu obecny” – przekonywał dyrektor Domu Ludowego.
Przekazy podają, że Sabała oprócz gawędziarstwa, muzykowania i prowadzenia pierwszych turystów w Tatry, parał się także zbójnictwem i kłusownictwem.
Sabałowe Bajanie w Bukowinie Tatrzańskiej potrwają od 10 do 14 sierpnia. PAP sprawuje patronat medialny nad wydarzeniem.
Szymon Bafia (PAP)
pz/
