Michał Książek, Barbara Klicka, Maciej Płaza i tłumaczka Anna Wasilewska zostali laureatami tegorocznej edycji Nagrody Literackiej Gdynia. Laureatów ogłoszono w sobotę wieczorem podczas uroczystej gali w Teatrze Miejskim im. Witolda Gombrowicza w Gdyni.
Zwycięzcy, poza okazjonalną statuetką, Kostką Literacką, otrzymali po 50 tys. zł.
Do tegorocznej Nagrody Literackiej Gdynia nominowano 20 książek w czterech kategoriach - eseistycznej, prozatorskiej, poetyckiej oraz translatorskiej. Nominacje ogłoszono w maju tego roku na Warszawskich Targach Książki.
Decyzją Kapituły Nagrodę Literacką Gdynia 2016 w kategorii eseistyka otrzymał Michał Książek za esej „Droga 816” (Fundacja Sąsiedzi, Białystok).
"Nagrodziliście państwo książkę, która bierze się ze schodzenia, patrzenia, z pewnego niedowierzania, z pewnego niezadowolenia teologią, fizyką, chemią, geografią, z pewnej wrażliwości, która tak naprawdę jest obciążeniem i rzadko bywa nagradzana, dlatego bardzo uprzejmie państwu dziękuję" - powiedział Michał Książek po odebraniu nagrody.
Tytułowa droga nr 816, zwana również „Nadbużanką”, biegnie z północy na południe, wzdłuż granicy polsko-białoruskiej i polsko-ukraińskiej. Jak podaje wydawnictwo, "Droga – jest Granicą, Przedmurzem, Płotem oddzielającym Unię Europejską od nie-Unii, katolicyzm od prawosławia +nasze+ od +ich+, +tam+ od +tu+, barbarzyństwo od cywilizacji".
W kategorii poezja uhonorowano Barbarę Klicką za tom poetycki „Nice” (Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu). Po odebraniu statuetki autorka dziękując przyznała, że "jest to dla niej bardzo ważna nagroda, ta gdyńska".
Jak podaje wydawnictwo, „Nice” Barbary Klickiej to intrygujący, choć niewielki objętościowo tom. "Słowa pozbawiane są tu oswojonych znaczeń, +ty+, do którego zwraca się podmiot, pozostaje migotliwe i niedookreślone, a obrazy, które próbuje się naświetlić „świętym fleszem”, wymykają się światłu i powracają w mrok" - podaje wydawnictwo.
W kategorii proza Nagrodę wręczono Maciejowi Płazie za zbiór „Skoruń” (Wydawnictwo W.A.B., Warszawa). Po odebraniu nagrody autor powiedział: "książka zrodziła się z różnych, bardzo sprzecznych uczuć, z miłości, niełatwej do tego kim byłem kiedyś i do ziemi, która mnie wychowała i ukształtowała, zrodziła się z ciemności, która jest we mnie i we świecie i którą uczę się oswajać".
Jak podaje wydawnictwo, "Skoruń" to siedem opowieści o ziemi, rzece i robocie, o tęsknocie za nieznanym, o radosnym i lękliwym żegnaniu się z dzieciństwem i o olśnieniach, jakie przynosi inicjacja. Ma niewiele lat i opinię lenia, łobuza, nicponia. Jak to mówią w jego wiosce: skorunia. Mieszka na uboczu, gdzieś na Sandomierszczyźnie, nad Wisłą, z ojcem sadownikiem, buntownikiem nie wiadomo przeciw komu, i matką, żywą świętą. Są lata osiemdziesiąte XX wieku.
W kategorii przekład na język polski Nagroda przypadła Annie Wasilewskiej za nowe tłumaczenie „Rękopisu znalezionego w Saragossie” Jana Potockiego (Wydawnictwo Literackie, Kraków). Wasilewska przyznała, że bardzo cieszy się z otrzymanej Nagrody, "przede wszystkim ze względu na hrabiego, z którym już jest bardzo zaprzyjaźniona od 12 lat". Jednocześnie uprzedziła, że "to nie jest koniec przygód z +Rękopisem...+, ponieważ ta wersja, którą mamy na półce z 1810 r. tylko zapowiada wersję wcześniejszą, która jest już gotowa i ukaże się za miesiąc".
Kapitule Nagrody Literackiej Gdynia przewodniczyła w tym roku prof. Agata Bielik-Robson, która przed ogłoszeniem tegorocznych laureatów powiedziała, że wielu czytelników lubi tę Nagrodę, "bo jest literacko wysmakowana i ma ambicje kreacyjne, nie chce tylko odnotowywać już zaistniałego sukcesu, chce tworzyć także nowe wydarzenia".
Przyznała, że Kapituła próbowała wskazać książki, które "mają ogromny walor literacki, zarazem bronią się przed prostym użyciem doraźnym, co często też znaczy, jednorazowym, szybko przemijającym". Zwróciła uwagę, że Kapituła "nie przepada za tzw. literaturą interwencyjną, która chętnie daje się wykorzystywać w bieżących, społeczno-politycznych sporach".
Zdobywcy Kostek Literackich spotkają się z czytelnikami w niedzielę w Muzeum Miasta Gdyni w godzinach od 14 do 17.
Do tegorocznego konkursu zgłoszono 402 tytuły wpisujące się w poszczególne kategorie: eseistyka - 90, poezja - 145, proza - 108, przekład - 59.
Nagroda Literacka Gdynia została ustanowiona w 2006 roku przez prezydenta Gdyni Wojciecha Szczurka w celu uhonorowania wyjątkowych osiągnięć żyjących, polskich twórców. Jest przyznawana corocznie autorom najlepszych książek wydanych w poprzednim roku.(PAP)
bls/ par/
