Wykonany z dębowego drzewa obelisk, upamiętniający powstanie węgierskie w 1956 r., stanie wkrótce w śródmieściu Opola. Inicjatywa ma wpisać się w obchody Roku Solidarności Polsko-Węgierskiej i być ukłonem samorządu Opola dla partnerskiego węgierskiego miasta Szekesfehervar.
Około 100-tysięczne Szekesfehervar to pierwsza, historyczna stolica Węgier i nekropolia królów węgierskich. Kontakty Opola z tym węgierskim ośrodkiem trwają od końca lat 50. ubiegłego wieku, a formalna współpraca - od 1978 r. Kilka lat temu w centrum Szekesfehervar stanął krzyż katyński, przed którym co roku odbywają się uroczystości upamiętniające zamordowanych polskich oficerów.
Opolscy samorządowcy uznali, że przypadająca w tym roku 60. rocznica krwawo stłumionego przez radziecką interwencję powstania, będącego próbą uwolnienia Węgier spod sowieckiej dominacji, to dobra okazja do symbolicznego gestu wobec narodu węgierskiego. Obelisk ma być odsłonięty w październiku – miesiącu rocznicy wybuchu powstania.
Drewniany monument, który stanie na skwerze przy ulicy Żwirki i Wigury, zaprojektowali dwaj węgierscy twórcy. Oprócz daty 1956 znajdą się tam ważne dla Węgrów symbole: tulipan, krzyż, królewskie jabłko i węgierska flaga.
„W kulturze węgierskiej tulipan symbolizuje bohaterstwo. Poniżej jest krzyż symbolizujący walkę, a jeszcze niżej jabłko królewskie, ponieważ Szekesfehervar jest miastem królewskim, gdzie zostali koronowani wszyscy królowie węgierscy. Poniżej umieszczona jest data i węgierska flaga, ze środka której wycięto komunistyczny herb – taka flaga z dziurą stała się symbolem węgierskiej rewolucji” – tłumaczył we wtorek naczelnik biura spraw zagranicznych opolskiego magistratu Janusz Karpiński.
Prezydent Opola Arkadiusz Wiśniewski podkreślił, że rozmaite inicjatywy podejmowane w ramach współpracy z węgierskim Szekesfehervar są ulotne i z czasem zacierają się pamięci; obelisk ma być widocznym, trwałym elementem, podkreślającym polsko-węgierskie kontakty i wzajemny szacunek do historii.
„Obelisk ma być formą trwałego upamiętnienia i bardzo jasnym sygnałem dla mieszkańców oraz odwiedzających miasto gości, że Opole szczyci się partnerstwem z Szekesfehervar i szczyci się wrażliwością na tę część historii Węgier, która jest dla Węgrów trudna, związana z podobnym doświadczeniem podległości wobec Związku Radzieckiego; ale też w świadomości Węgrów bardzo żywa jest pamięć o pomocy, która przyszła wówczas z Polski” – mówił prezydent Opola.
Opolscy samorządowcy wskazują, że węgierskie Szekesfehervar jest jednym z 12 miast partnerskich Opola; wśród pozostałych partnerów są m.in. trzy miasta niemieckie i jedno francuskie. Z udziałem ich przedstawicieli, a także dyplomatów z Polski, Francji i Niemiec, we wtorek w Opolu rozpoczęła się międzynarodowa konferencja związana z 25-leciem Trójkąta Weimarskiego, w ramach którego Polska współpracuje z Francją i Niemcami. Podczas spotkania samorządowcy i politycy mają podsumować dotychczasową współpracę i rozmawiać o perspektywach jej rozszerzenia. (PAP)
mab/ agz/
