Muzeum II Wojny Światowej wydało album z około 300 zdjęciami prezentującymi życie codzienne żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie w latach 1939-1947. Fotografie w większości nie były wcześniej publikowane.
W albumie znalazło się 216 zdjęć pochodzących z zasobów Imperial War Museum w Londynie oraz około 80 fotografii ze zbiorów gdańskiego Muzeum II Wojny Światowej. Selekcją zdjęć oraz opracowaniem publikacji zajęli się Mariusz Gąsior, który od około 10 lat opiekuje się zbiorami polskimi w zasobach londyńskiej placówki oraz dr Jan Szkudliński i Artur Wodzyński z gdańskiego muzeum.
Jak powiedział PAP Gąsior, który był pomysłodawcą wydania albumu, użyte w publikacji zdjęcia z zasobów brytyjskiej placówki to przede wszystkim oficjalna fotografia wykonywana przez fotografów pracujących w czasie wojny dla brytyjskich oraz polskich sił zbrojnych a także fotografia prasowa. „Około 80 procent tych zdjęć raczej nie było wcześniej nigdzie publikowanych” – powiedział Gąsior.
Dodał, że "ubocznym efektem" jego pracy przy selekcji zdjęć było zamieszczenie fotografii zeskanowanych na potrzeby albumu (a także wielu innych, które nie zmieściły się w publikacji) w katalogu internetowym muzeum, gdzie każdy ma do nich dostęp.
Jak powiedział PAP Gąsior, przy okazji przeglądania zdjęć w zasobach muzeum, natrafił na kilka ciekawostek dotyczących polskich żołnierzy biorących udział w walkach w czasie II wojny światowej. Jedną z nich było kilka zdjęć dokumentujących mało znany epizod - polskich oficerów delegowanych do dowodzenia oddziałami w Azji, w kampanii toczonej w Birmie.
W przeciwieństwie do – wykonanych przez profesjonalnych fotografów – zdjęć z zasobów Imperial War Museum, umieszczone w albumie fotografie ze zbiorów Muzeum II Wojny Światowej, to zdjęcia pozyskane przez placówkę głównie z prywatnych zbiorów. „Te fotografie wykonywali sami żołnierze. Są to więc zdjęcia amatorskie, czasem niezbyt dobrej jakości, ale pokazują one tą nieoficjalną stronę żołnierskiego życia, w tym zabawy, zwykłą obozową codzienność czy np. żołnierzy pozujących na tle egipskich piramid lub innych tego typu atrakcji, którym także dziś robimy zdjęcia w czasie podróży” – powiedział PAP Szkudliński.
Na album składa się ponad 20 rozdziałów, z których każdy opowiada o innym aspekcie żołnierskiego życia. W publikacji znaleźć można rozdziały prezentujące drogę, jaką przeszli przyszli żołnierze, by dostać się do polskiego wojska, warunki na kwaterach, codzienne ćwiczenia. W osobnych rozdziałach pokazano też żołnierzy w boju, wspólne obchodzenie świąt, pobyty w szpitalach.
Zaprezentowano także różne sposoby spędzania czasu wolnego, w tym uprawianie różnych sportów, spotkania towarzyskie m.in. z żołnierzami sojuszniczych armii, występy teatralne czy zabawy ze zwierzętami.
W albumie są też rozdziały poświęcone kobietom z różnego rodzaju formacji wspomagających Polskie Siły Zbrojne, w tym Pomocniczej Służby Kobiet, Pomocniczej Lotniczej Służby Kobiet czy Pomocniczej Morskiej Służby Kobiet. Pokazano również życie dzieci i młodzieży, których kilkutysięczna grupa znalazła się pod opieką wojsk gen. Władysława Andersa.
W ostatnim rozdziale zatytułowanym „W rozterce” przedstawiono sytuację polskich żołnierzy po zakończeniu II wojny światowej, w tym losy tych, którzy zdecydowali się wrócić do kraju a także tych, którzy pozostali na obczyźnie.
Każdy rozdział poprzedza krótki wstęp zawierający ogólne informacje prezentujące dany aspekt żołnierskiego życia. Zdjęciom towarzyszy ponad sto korespondujących z nimi fragmentów relacji żołnierzy zaczerpniętych z pamiętników i innych dokumentów lub wspomnieniowych nagrań dokonanych przez pracowników obu muzeów. „Staraliśmy się dobrać je w taki sposób, aby były jak najlepszym opisem zdjęć” – powiedział Gąsior.
Album pt. „Życie codzienne żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie 1939-1947” jest trzecią publikacją wydaną przez Muzeum II Wojny Światowej zawierającą archiwalne zdjęcia z czasów tego konfliktu. Wcześniej ukazały się: „Na Obcych ziemiach. Polacy na wychodźstwie w czasie II wojny światowej” oraz „Codzienności w cieniu terroru. Okupacja niemiecka w Polsce 1939-1945”. (PAP)
aks/ jra/
