Brytyjski historyk i publicysta Timothy Garton Ash odebrał w czwartek w Akwizgranie Nagrodę Karola Wielkiego za zasługi dla integracji europejskiej. Laureat wezwał Niemcy i Francję do objęcia przewodnictwa w działaniach na rzecz wzmocnienia Unii Europejskiej.
Wybór proeuropejskiego Emmanuela Macrona na prezydenta Francji stwarza po temu nową okazję - powiedział Ash, dziękując za wyróżnienie na uroczystości w akwizgrańskim ratuszu.
Mądre przewodnictwo w UE wymaga jednak uwzględnienia także perspektywy innych Europejczyków - zastrzegł brytyjski historyk. "Potrzebne są wyczucie, spokój, optymizm i odwaga" - zaznaczył.
Ash powiedział, że po zjednoczeniu w 1990 roku Niemcy "wykorzystały swoją drugą szansę", stając się krajem pokojowym, przewodzącym w sojuszu z innymi krajami w Europie. "Jestem niezmiernie poruszony tym, że uchodźcy z całego świata tęsknią za Niemcami, jakby to była ziemia obiecana" - zauważył. Ash określił Niemcy mianem "wyspy stabilności i liberalizmu w oceanie nacjonalistycznego populizmu".
Prezydent Niemiec Frank-Walter Steinmeier powiedział w laudacji, że ma nadzieję, iż liczne więzy pomiędzy UE i Wielką Brytanią pozostaną zachowane mimo Brexitu. "Idea Europy polegająca na panowaniu prawa nad samowolą i wolności nad totalitarną ideologią pozostaje aktualna i pozostanie także celem brytyjskim" - podkreślił Steinmeier.
Ash zajmuje się historią Europy. Pisał o polskiej Solidarności i o Niemczech, m.in. o wschodnioniemieckiej policji politycznej Stasi. Obecnie pracuje na Uniwersytecie Oksfordzkim. Wiele jego książek zostało przetłumaczonych na język polski.
Międzynarodowa Nagroda Karola Wielkiego przyznawana jest corocznie od 1950 roku ludziom bądź instytucjom za zasługi na rzecz jedności europejskiej; jest to najbardziej znana i prestiżowa nagroda polityczna w Niemczech. W zeszłym roku otrzymał ją papież Franciszek.
Wśród innych laureatów nagrody są m.in.: Angela Merkel, Winston Churchill, Konrad Adenauer, Komisja Europejska, Helmut Kohl, Vaclav Havel, Bill Clinton i Donald Tusk. W 2004 roku jej nadzwyczajną edycję przyznano papieżowi Janowi Pawłowi II.
Karol Wielki - od 768 roku król Franków, a od 800 roku cesarz rzymski - uważany jest za jednego z prekursorów zjednoczonej Europy. Jego celem była odbudowa Cesarstwa Zachodniego.
Z Berlina Jacek Lepiarz (PAP)
lep/ akl/ kar/