Dziesięć Centrów Doskonałości Naukowej „Dioscuri” powstanie przy polskich instytucjach naukowych. Umowę w tej sprawie podpisały we wtorek w Krakowie: Narodowe Centrum Nauki i niemieckie Towarzystwo Maxa Plancka.
„Dioscuri” to inicjatywa Towarzystwa Maxa Plancka (MPG), niezależnej niemieckiej instytucji naukowo-badawczej, mająca na celu utworzenie Centrów Doskonałości Naukowej w Europie Środkowej i Wschodniej. Umożliwią one wybitnym uczonym prowadzenie badań na najwyższym światowym poziomie w jednostkach naukowych zlokalizowanych w tej części Europy.
„Jestem przekonany, że program przyczyni się do sukcesu i polskich, i niemieckich uczonych. Mam nadzieję, że naukowcy z całego świata będą się nim interesować” – powiedział we wtorek prezydent Towarzystwa Maxa Plancka prof. Martin Stratmann.
W inaugurującej program uroczystości, która odbyła się na zamku na Wawelu, obecni byli m.in. wicepremier, minister nauki i szkolnictwa wyższego Jarosław Gowin oraz dyrektor generalny niemieckiego Ministerstwa Edukacji i Badań Naukowych Volker Rieke.
„Do wymiaru prestiżu Instytutu Maxa Plancka nikogo nie trzeba przekonywać, fakt że ten instytut obejmie swój naukowy patronat nad 10 Centrami Doskonałości na polskich uczelniach to najlepszy dowód na to, że dokonuje się jakościowy przełom, jeżeli chodzi o jakość, poziom badań naukowych w Polsce” – powiedział minister Gowin.
Zaznaczył, że rozmowy nt. powołania Centrów toczyły się szybko i postawa rządów polskiego oraz niemieckiego świadczy o determinacji, by powołać te centra. Pierwsze rozmowy MNiSW z Johanną Wanką, niemiecką minister edukacji i badań naukowych, odbyły się rok temu.
„Uważamy Niemców za strategicznego partnera Polski. Wydaje się mi, że dzisiejsza uroczystość, przyszła współpraca polskich naukowców z naukowcami niemieckimi i z całego świata, którzy będą przyjeżdżać, by prowadzić badania w Centrach Doskonałości, to najlepszy dowód na to, że stosunki polsko-niemieckie mają się znakomicie” – powiedział wicepremier, który także krótko przybliżył uczestnikom uroczystości zmiany przeprowadzane obecnie w polskim szkolnictwie wyższym.
Wicepremier zwrócił uwagę, że jednym z celów reform jest większe umiędzynarodowienie polskiej nauki. Dodał także, że jest zbieżność pomiędzy kierunkiem reform polskiej nauki, uczelni, a rozwiązaniami, które od wielu lat funkcjonują w Niemczech. „Mam nadzieję, że dzięki tym inspiracjom (niemieckimi rozwiązaniami - PAP) polska nauka przyspieszy swój rozwój” – powiedział Gowin.
Jak zaznaczył Volker Rieke, Polska jest najważniejszym wschodnim partnerem Niemiec. Według niego dwustronne stosunki będą się rozwijać i chodzi nie tylko o pole naukowe, ale i o inne dziedziny – gospodarkę, społeczeństwo, kulturę.
Odnosząc się do nauki i edukacji podkreślił: „Kontakty miedzy niemieckimi i polskimi naukowcami są intensywne i różnorodne. Dane pokazują, że istnieje ponad tysiąc różnych kooperacji miedzy niemieckimi i polskimi szkołami wyższymi i jednostkami naukowymi” – mówił i dodał, że tylko w semestrze zimowym na studiach w Niemczech immatrykulowanych było ponad 9 tys. polskich studentów.
Jak zaznaczył na Twitterze minister Jarosław Gowin, Polska jest drugim po Izraelu państwem świata, w którym powstaną Centra Doskonałości Naukowej Maxa Plancka.
Każde nowo powołane Centrum „Dioscuri” będzie współpracować z niemiecką jednostką mentorską, a jego finansowanie zapewni Narodowe Centrum Nauki ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego RP oraz Ministerstwa Edukacji i Badań Naukowych Republiki Federalnej Niemiec.
Centra zostaną utworzone przez wyróżniających się uczonych, wyłonionych w serii międzynarodowych konkursów. Badacze i współpracujące z nimi instytucje naukowe po raz pierwszy rozpoczną starania o utworzenie ośrodków w październiku 2017 r. Konkurs zostanie rozstrzygnięty w 2018 r. W pilotażowej edycji nagrodzone zostaną maksymalnie trzy projekty, a co za tym idzie – powstanie do trzech Centrów.
„Program +Dioscuri+ jest świetną okazją dla polskich jednostek naukowych na stworzenie nowych grup badawczych naprawdę światowej klasy. Mam nadzieję, że nasze uniwersytety i instytuty badawcze z tej szansy skorzystają i zrobią wszystko, by zapewnić takim pewnie w dużej mierze międzynarodowym zespołom jak najlepsze warunki do badań naukowych. NCN na pewno będzie to na bieżąco monitorowało już w trakcie realizacji programu” - powiedział dyrektor NCN prof. Zbigniew Błocki.
W przypadku wygrania konkursu „Dioscuri”, instytucja naukowa, w której będzie planowane utworzenie Centrum, otrzyma równowartość 300 tys. euro rocznie do wykorzystania wyłącznie na jego działalność. Zadbano o to, by wynagrodzenie dla osoby prowadzącej ośrodek było konkurencyjne międzynarodowo. Lider projektu za swoją pracę otrzyma 100 tys. euro rocznie.
Finansowanie jest zaplanowane na okres pięciu lat z możliwością jednokrotnego przedłużenia na kolejne pięć lat. (PAP)
bko/ ekr/
