Koncert i wystawę przedmiotów znalezionych przez archeologów na terenie Westerplatte przygotowało Muzeum II Wojny Światowej w ramach obchodów 78. rocznicy wybuchu tego światowego konfliktu. Miasto zaprasza z kolei m.in. na rekonstrukcje historyczne i wystawę militariów.
Gdańskie obchody 78. rocznicy wybuchu II wojny światowej rozpoczną się tradycyjnie 1 września dźwiękiem syren, które zabrzmią na gdańskim Westerplatte o godz. 4:45. W trakcie uroczystości, w których wezmą udział przedstawiciele władz państwowych i samorządowych, odegrany zostanie hymn i odmówiona modlitwa za poległych, zaplanowano też Apel Pamięci i złożenie wieńców pod Pomnikiem Obrońców Wybrzeża. Z myślą o gdańszczanach chcących wziąć udział w porannych obchodach, przygotowano specjalne autobusy. Po zakończeniu oficjalnej części na chętnych czeka poczęstunek w formie tradycyjnej grochówki serwowanej z oryginalnej przedwojennej kuchni polowej.
W ciągu dnia na terenie Westerplatte będzie też można m.in. skorzystać z przejazdów drezynami, zwiedzania półwyspu z przewodnikiem. Podobne atrakcje będą miały miejsce na terenie półwyspu w weekend - wówczas zaplanowano dodatkowo rekonstrukcje historyczne z wykorzystaniem pirotechniki oraz prezentujące uzbrojenia z czasów II wojny światowej.
1 września rano Towarzystwo Przyjaciół Gdańska zaplanowało krótkie spotkanie - modlitwę i złożenie wieńców, pod tablicą upamiętniającą Polaków męczonych i torturowanych we wrześniu 1939 r. w obiekcie dawnej szkoły dla dziewcząt – Victoriaschule (ul. Kładki 24). W budynku tym w pierwszych dniach wojny mieścił się przejściowy areszt dla mieszkającej w Gdańsku polonii. Szacuje się, że Niemcy przetrzymywali w obiekcie nawet 3 tys. osób. Część z nich została później przetransportowana m.in. do niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego w Sztutowie.W południe pod Pomnikiem Obrońców Poczty Polskiej zaplanowano z kolei uroczystą Mszę św. w intencji Poległych Pocztowców oraz złożenie wieńców u stóp Pomnika.1 września Muzeum II Wojny Światowej zostanie otwarte już o godz. 6. Trzy godziny później w placówce zostanie otwarta wystawa czasowa pt. „Westerplatte w 7 odsłonach” prezentująca zabytki znalezione na terenie dawnej polskiej składnicy wojskowej w czasie przeprowadzanych na jej terenie od ubiegłego roku badań archeologicznych. Ekspozycję będzie można oglądać do połowy marca przyszłego roku.
Jak poinformowało MIIWŚ, przewodnim motywem wystawy stanie się orzeł czapkowy pogięty prawdopodobnie w eksplozji bomby, która miała miejsce 2 września 1939 r. w okolicach dawnej Wartowni nr 5. Mottem wystawy będzie cytat z Biblii: „Zbierzcie pozostałe ułomki, aby nic nie zginęło” (Św. Jan 6,12), nawiązujący – jak zaznacza placówka, do „istoty misji archeologicznej na Westerplatte oraz symbolicznie odnoszący się do pracy archeologów i specyfiki samych prac wykopaliskowych”.
Na ekspozycję złoży się w sumie około 200 znalezionych przez archeologów eksponatów prezentowanych w siedmiu grupach tematycznych, w tym związanych z konkretnymi obiektami: willą oficerską, Wartownią nr 5 i infrastrukturą kolejową. Wystawa pokaże też militaria, przedmioty osobiste westerplatczyków i te związane z polskimi więźniami z obozu Stutthof, którzy w czasie wojny brali udział w porządkowaniu półwyspu.
Tuż po otwarciu wystawy zaplanowano też podpisanie umowy o współpracy pomiędzy Muzeum II Wojny Światowej a warszawskim Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL. Wieczorem na terenie Westerplatte zaplanowano też Koncert Niepodległości mający być hołdem dla młodych ludzi, którzy walczyli o niepodległość Polski. W programie m.in. przygotowane w specjalnych nowoczesnych aranżacjach pieśni z okresu średniowiecza, utwory śpiewane w trakcie powstań, obu wojen światowych czy harcerskie.
Polska składnica wojskowa powstała na Westerplatte decyzją Rady Ligi Narodów - organu, który kontrolował porządek prawny w Wolnym Mieście Gdańsk. Składnica zaczęła funkcjonować w 1926 r., ale moment ten poprzedziły kilkuletnie przygotowania, w tym budowa magazynów oraz linii kolejowej. W latach 30. system obronny na Westerplatte został rozbudowany. Powstało wówczas m.in. pięć wartowni oraz nowoczesny budynek koszar.
1 września 1939 r. o godzinie 4.47 Westerplatte zostało zaatakowane wystrzałami z niemieckiego pancernika "Schleswig-Holstein". Oddziały polskie pod dowództwem majora Henryka Sucharskiego do 7 września 1939 r. broniły placówki przed atakami wroga z morza, lądu i powietrza. Według rożnych źródeł, gdy wybuchły walki, w polskiej składnicy przebywało 210-240 Polaków. W walkach poległo 15 polskich żołnierzy, około 30 zostało rannych. Liczbę zabitych po stronie niemieckiej szacuje się na 50 żołnierzy, rannych - na około 120. (PAP)
aks/ agz/
