Dzieła współczesnych artystów i artystek z Europy Środkowo-Wschodniej są prezentowane na wystawie Półprawda | Half-Truth w warszawskiej Królikarni. Wszystkie prace w pewien sposób odnoszą się do tematu pamięci historycznej i jej względności. Wernisaż wystawy 10 września.
Ponad czterdzieści prac trzydziestu współczesnych twórców z Europy Środkowo-Wschodniej oraz Turcji jest prezentowanych na wystawie w Królikarni. Dzieła pochodzą z tworzonej od siedmiu lat kolekcji sztuki firmy Deutsche Telekom.
„Twórczość artystów z Albanii, Bośni, Bułgarii, Czech, Gruzji, Macedonii, Polski, Rumunii, Słowacji, Ukrainy oraz Węgier łączy przede wszystkim trudna historia ich krajów rządów komunistycznych i praca nad odzyskiwaniem bądź kształtowaniem tożsamości narodowej” – powiedziała PAP Ewa Kozik, kuratorka wystawy.
Wszystkie prace: malarstwo, rzeźba, instalacje wideo-w-art, fotografie w pewien sposób odnoszą się do tematu pamięci historycznej i jej względności czy też relatywizmu, co w sposób symboliczny zostało ujęte w tytule wystawy – „Półprawda”.
Został on zaczerpnięty z dzieła bułgarskiego twórcy Pravdoliuba Ivanova. „Półprawda” – słowo napisane na wielkiej płachcie w języku bułgarskim – była niesiona w formie transparentu przez Sofię. Napis, ucięty horyzontalnie, ukazywał jedynie połowę liter, przez co wyglądał jak hasło polityczne w obcym języku. Druga część napisu była eksponowana wewnątrz pomieszczenia wystawowego. W ten sposób jedno dzieło istniało równocześnie w dwóch sferach: w świecie sztuki oraz przestrzeni publicznej – opisuje charakter pracy kuratorka.
„Twórczość artystów z Albanii, Bośni, Bułgarii, Czech, Gruzji, Macedonii, Polski, Rumunii, Słowacji, Ukrainy oraz Węgier łączy przede wszystkim trudna historia ich krajów rządów komunistycznych i praca nad odzyskiwaniem bądź kształtowaniem tożsamości narodowej” – powiedziała PAP Ewa Kozik, kuratorka wystawy.
„Chodzi tu o przeświadczenie, że prawd jest tyle, ile jej kontekstów” – dodaje i zaznacza, że praca Ivanova, która była już eksponowana w kilku krajach, zawsze gdy pojawia się na wystawie, napisana jest w języku danego kraju, co uwypukla jej lokalne odniesienia. Na wystawie w Królikarni napisana jest po polsku.
W swoich dziełach artyści próbują odnieść się do takich tematów, jak m.in. degradacja tradycyjnej architektury lokalnej, zdominowanej i niszczonej w drugiej połowie XX wieku przez estetykę budownictwa socjalistycznego, co widoczne jest np. w cyklu prac „Rozeta” rumuńskiej artystki Ioany Nemes.
Z kolei praca „Urna wyborcza” bośniackiej artystki Šejli Kamerić to pytanie o to, czy obywatele biorący udział w głosowaniu w wyborach powszechnych mają jakikolwiek realny wpływ na politykę i realizację przedwyborczych obietnic przez wybrane przez nich władze.
Praca PraySway euroazjatyckiego kolektywu Slavs and Tatars wyraża sprzeciw wobec władzy, która do swoich celów wykorzystuje poglądy religijne wyborców.
Roman Ondák, w dziele „Zabłąkany sputnik” – przedstawiającym zatopiony w kamieniu sputnik, taki jak w 1957 r. został wystrzelony przez ZSRR, bierze w nawias ambitne plany podboju kosmosu.
Kolekcja Art Collection Telekom zainicjowana w 2010 r. przez Deutsche Telekom zyskała międzynarodową renomę. W 2014 roku w me Collectors Room w Stiftung Olbricht w Berlinie zaprezentowano wystawę „Fragile Sense of Hope” (Kruche poczucie nadziei). W 2016 roku miała miejsce prezentacja „Shape of Time – Future of Nostalgia” (Kształt czasu – przyszłość nostalgii) w Muzeum Narodowym Sztuki Współczesnej w Bukareszcie. Od stycznia do marca 2018 roku prace z kolekcji będą prezentowane w Muzeum Sztuki Współczesnej w Zagrzebiu.
W obecnie prezentowanej wystawie w Warszawie biorą udział artyści: Nevin Aladag, Anatoly Belov, Geta Bratescu, Braco Dimitrijevic, Stanisław Dróżdż, Petra Feriancova, Vladimír Houdek, Hristina Ivanoska, Pravdoliub Ivanov, Mi Kafchin, Sejla Kameric, Genti Korini, Eva Koťatkova, Katarzyna Krakowiak, Zofia Kulik, Nino Kvrivishvili, Piotr Łakomy, Vlad Nanca, Paul Neagu, Ioana Nemes, Paulina Ołowska, Roman Ondak.
Kuratorami wystawy są: Nathalie Hoyos, Rainald Schumacher, Ewa Kozik. Ekspozycja będzie czynna od 10 września do 22 października br. w Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w Królikarni Oddział Muzeum Narodowego w Warszawie.
Anna Bernat(PAP)
abe/ akw/
