IX Festiwal Filmowy NNW: „Złoty Opornik” dla „Braciszka Karela” Krystyny Krauze

Główną nagrodę IX Festiwalu Filmowego NNW "Złoty opornik" przyznano Krystynie Krauze za obraz filmowy "Braciszek Karel". Reżyserka odebrała nagrodę z rąk wicepremiera, ministra kultury i dziedzictwa narodowego Piotra Glińskiego podczas gali zamknięcia.

Nagrodzony obraz to filmowa opowieść o losach czeskiego barda Karela Kryla. Jednym z wątków filmu jest historia powstania piosenki "Organy w Oliwie", która została napisana pod wpływem wydarzeń Grudnia ' 70 na Wybrzeżu.

Uroczystość z udziałem m.in. filmowców, których dokumenty znalazły się konkursie głównym, a także kombatantów i świadków historii oraz przedstawicieli najwyższych władz państwowych, odbyła się w sobotę gdyńskim Teatrze Muzycznym.

Festiwal objął swym honorowym patronatem prezydent RP Andrzej Duda. "Przypominając i dokumentując dzieje wolnościowych zmagań Polaków, twórcy filmowi składają hołd należny bohaterom suwerennej Rzeczypospolitej i kształtują naszą zbiorową pamięć o przeszłości. Ale nade wszystko budują w nas, współczesnych, narodową dumę, ducha patriotycznego i wolę umacniania niepodległej ojczyzny" – napisał prezydent w liście, odczytanym podczas uroczystości przez ministra Wojciecha Kolarskiego.

Pozostałe wyróżnione obrazy to "Jak Oskar komunę obalał" w reżyserii Piotra Kucińskiego i Mirosława Basaja, "Polski nie zniszczy nic na świecie. Historia chorążego Antoniego Dołęgi" autorstwa Bogny Bender-Motyki, "Mój przyjaciel Laluś" Dariusza Walusiaka oraz "Podwójnie wyklęty" w reżyserii Ewy Szakalickiej.

Za najlepszy dokument radiowy uznano audycję "Wilno, krew i łzy" Jolanty Rudnik (Polskie Radio). Wyróżnienia w tej kategorii przyznano zaś Alicji Grembowicz, Ireny Piłatowskiej (Studio Reportażu i Dokumentu Polskiego Radia Warszawa) za "Kordiana i Helenę", Mariuszowi Kamińskiemu (Polskie Radio Lublin) za "Napiętnowanych", Cezaremu Galkowi (Radio Zachód) za "Świadectwo" oraz Małgorzacie Furdze i Annie Kolmer (Polskie Radio Szczecin) za "Bohaterów drugiego szeregu".

Podczas uroczystości została wyróżniona także Lidia Lwow-Eberle, legendarna sanitariuszka oddziału majora "Łupaszki", bohaterka ponad 30. filmów dokumentalnych. Przyznano jej nagrodę "Źródło", dedykowaną "pasjonatom historii, którzy swoją pracą, wiedzą oraz doświadczeniem inspirują twórców filmowych do podejmowania tematyki historycznej".

Nagrodę im. bł. Władysława Bukowińskiego "za umiejętne opowiadanie historii w literaturze" – wręczaną w tym roku po raz drugi – przyznano Janowi Polkowskiemu.

Dwiema równorzędnymi nagrodami im. Janusza Krupskiego wyróżniono także filmy: "Podwójnie wyklęty" Ewy Szakalickiej oraz "Polski nie zniszczy nikt na świecie. Historia chorążego Antoniego Dołęgi" Bogny Bender-Motyki.

Nagrodę dyrektora festiwalu "za artystyczne przekładanie historii na język filmu" z rąk Arkadiusza Gołębiewskiego odebrała Ewa Szakalicka, reżyserka filmu "Podwójnie wyklęty".

Nagrodę specjalną przyznał również prezes TVP Jacek Kurski, a otrzymała ją reżyserka filmu "Kazimierz Leski" – Małgorzata Brama.

Podczas gali uhonorowano także weteranów walk o wolność: płk. Jerzego Stawskiego "Lubicza" – jednego z ostatnich żyjących żołnierzy "Warszyca" oraz ppor. Wacława Szaconia – podkomendnego "Uskoka", czterokrotnie skazany na karę śmierci. Wyróżniono ich "Sygnetami Niepodległości", przyznawanymi "świadkom historii bohatersko walczącym o wolność oraz niepodległość kraju".

Przyznano również "Drzwi do Wolności" – wyróżnienie "za odwagę oraz poświęcenie" dla bohaterów drugiego planu, wspierających działaczy podziemia niepodległościowego oraz solidarnościowego. Otrzymali je: kpt. Maria Mirecka-Loryś, Barbara Barszcz, Małgorzata i Jerzy Mrozowie, Hanna Łukowska, mieszkańcy wsi z okolic Łukowa i Trzebieszowa, ks. Stanisław Małkowski, Jan Petykiewicz, Olga Johann (pośmiertnie), Maria Wittner, Josef Mašin oraz Burke Shelley.

O oprawę muzyczną uroczystości zadbał Marcin Wyrostek z zespołem, a na scenie podczas koncertu Puls Wolności zaprezentowali się m.in. Marek Piekarczyk, Natalia Sikora i Stan Borys, który wykonał legendarną "Jaskółkę uwięzioną".

Polska Agencja Prasowa objęła patronatem IX Festiwal Filmowy NNW.

Z Gdyni Nadia Senkowska (PAP)

nak/ mars/

Lista nagród IX Festiwalu Filmowego Niepokorni Niezłomni Wyklęci

Nagroda główna Festiwalu NNW Złoty Opornik

„Braciszek Karel” w reżyserii Krystyny Krauze - za osobisty i wzruszający portret Karela Kryla, barda czechosłowackiej opozycji, zrealizowany z lekkością, humorem a jednocześnie wiernością historycznej prawdzie i wyczuciem filmowego rzemiosła.

Wyróżnienia otrzymały filmy:

- „Jak Oskar komunę obalał” – reż. Piotr Kuciński, Mirosław Basaj - za ciekawy poznawczo i oryginalny formalnie dokument o wybitnych naukowcach z Solidarności Walczącej , którzy potrafili zaprząc satelitę do walki z komuną.

- „Polski nie zniszczy nic na świecie. Historia chorążego Antoniego Dołęgi” – reż. Bogna Bender-Motyka - za spójną dramaturgicznie, przejmującą opowieść o chorążym Antonim Dołędze, niezłomnym żołnierzu, który poszukiwany przez bezpiekę, nie ujawnił się aż do swojej śmierci w 1982 roku i został w tajemnicy pochowany przez przyjaciół.

- „Mój przyjaciel Laluś” – reż. Dariusz Walusiak - za obraz koszmaru komunistycznych represji wobec żołnierzy wyklętych oraz ich bliskich żyjących z piętnem dzieci bandytów.

- „Podwójnie wyklęty” – reż. Ewa Szakalicka - za odwagę podjęcia trudnego tematu losu kapitana Romualda Rajsa „Burego” i rzetelne wykorzystanie źródeł.

Nagroda główna za dokument radiowy

„Wilno, krew i łzy” – Jolanty Rudnik (Polskie Radio)

Wyróżnienia dla audycji:

„Kordian i Helena” – Alicji Grembowicz, Ireny Piłatowskiej (Studio Reportażu i Dokumentu Polskiego Radia Warszawa)

„Napiętnowani” – Mariusza Kamińskiego (Polskie Radio Lublin)

„Świadectwo” – Cezarego Galka (Radio Zachód)

„Bohaterowie drugiego szeregu” – Małgorzaty Furgi, Anny Kolmer (Polskie Radio Szczecin)

Nagrodę Źródło dla pasjonatów historii, którzy swoją pracą, wiedzą oraz doświadczeniem inspirują twórców filmowych do podejmowania tematyki historycznej otrzymała Lidia Lwow-Eberle, legendarna sanitariuszka oddziału Łupaszki, bohaterka ponad 30 filmów dokumentalnych.

Nagroda im. Bł. ks. Władysława Bukowińskiego – za umiejętne opowiadanie historii w literaturze przyznana została Janowi Polkowskiemu.

Nagrodę Prezesa Telewizji Polskiej otrzymał film Małgorzaty Bramy – „Kazimierz Leski”

Nagrodę Dyrektora Festiwalu NNW otrzymał film Ewy Szakalickiej – „Podwójnie wyklęty”

Nagrody im. Janusza Krupskiego - dwie równorzędne – za odwagę i trud w poszukiwaniu tematów oraz postaci niepokornych, niezłomnych, wyklętych – dla filmów:

„Podwójnie wyklęty” Ewy Szakalickiej

„Polski nie zniszczy nikt na świecie. Historia chorążego Antoniego Dołęgi” Bogny Bender-Motyki

Sygnety Niepodległości:

płk Jerzy Stawski „Lubicz” – jeden z ostatnich żyjących żołnierzy „Warszyca”

ppor. Wacław Szacoń – podkomendny „Uskoka”, czterokrotnie skazany na karę śmierci

Drzwi do wolności:

kpt. Maria Mirecka-Loryś – żołnierz Armii Krajowej, działaczka na rzecz Polonii w USA

Barbara Barszcz – za pomoc i udzielenie schronienia małżeństwu Kuklińskim tuż przed ich ucieczką do Stanów Zjednoczonych

Małgorzata i Jerzy Mrozowie – za zaangażowanie i pomoc młodzieży z Grup Oporu

Hanna Łukowska – współorganizatorka Solidarności Walczącej, ukrywała Kornela Morawieckiego

Mieszkańcy wsi z okolic Łukowa i Trzebieszowa – ukrywali i pomagali Antoniemu Dołędze „Zniczowi” ostatniemu Żołnierzowi Wyklętemu

Ks. Stanisław Małkowski – legendarny działacz opozycji, kapelan Solidarności, przyjaciel ks. Jerzego Popiełuszki

Jan Petykiewicz – wybitny polski fizyk, w czasie stanu wojennego pomagał studentom Politechniki, ukrywał Janusza Krupskiego

Olga Johann (pośmiertnie) – bohaterka drugiego planu, wspierała działaczy Solidarności

Maria Wittner – walczyła w powstaniu węgierskim, skazana na karę śmierci jako 18-letnia dziewczyna

Josef Mašin – żołnierz czeskiego podziemia antykomunistycznego

Burke Shelley – wokalista walijskiego zespołu Budgie, w czasie stanu wojennego zagrał dla Polaków w Trójmieście

Źródło: Festiwal Filmowy Niepokorni Niezłomni Wyklęci