Zarządzenia zastępcze zmieniające nazwy sześciu ulic w Olsztynie i jednej w Dywitach ze względu na tzw. ustawę dekomunizacyjną wydał w środę wojewoda warmińsko-mazurski. Zmiany dotyczą gmin, które nie zrobiły tego w ustawowym terminie, czyli do 2 września tego roku.
Zarządzenia wyznaczają nowych patronów sześciu ulic w Olsztynie: ul. Mariana Gotowca zmienia się na ul. ks. Tadeusza Borkowskiego, ul. Juliusza Malewskiego - na ul. Zbigniewa Herberta, ul. Wincentego Pstrowskiego - na ul. Żołnierzy 5. Wileńskiej Brygady Armii Krajowej, ul. Dąbrowszczaków - na Erwina Kruka, ul. Piotra Diernowa - na ul. św. Franciszka z Asyżu, a ul. prof. Stefana Poznańskiego - na prof. Antoniego Jutrzenki-Trzebiatowskiego. Natomiast ul. Juliusza Malewskiego w gminie Dywity otrzymuje imię ks. Wojciecha (Adalberta) Zinka.
Podczas środowej konferencji prasowej wojewoda Artur Chojecki zwrócił uwagę, że wydanie zarządzeń zastępczych nastąpiło w 36. rocznicę stanu wojennego, który - jak mówił - był kwintesencją zła epoki komunizmu w Polsce.
"Myślę, ze to dobry dzień na to, żeby w pewien symboliczny sposób także w naszym regionie zakończyć epokę komunizmu, jeśli chodzi o nazewnictwo ulic, o te pozostałości po latach zniewolenia komunistycznego, które wprowadziły wojska sowieckie w 1945 r." - ocenił.
Zdaniem Chojeckiego, patroni, którzy zastąpią dotychczasowych, to postacie wybitne i w większości związane z regionem, a jednocześnie są to osoby, które dotychczas nie były upamiętnione. Jego zdaniem, na wybór tych patronów miały wpływ opinie i propozycje stowarzyszeń, nadsyłane do urzędu wojewódzkiego.
Chojecki przypomniał, że samorządy miały rok na samodzielne dokonanie zmian nazw propagujących ustroje totalitarne, w tym komunizm. W sytuacji, gdy - wbrew opinii Instytutu Pamięci Narodowej - samorząd tego nie zrobił, taki obowiązek przeszedł na wojewodów, którzy wydają tzw. zarządzenia zastępcze o zmianie nazw ulic.
Zdaniem wojewody, zdecydowana większość samorządów w woj. warmińsko-mazurskim wywiązała się bardzo dobrze z tego ustawowego obowiązku. Z danych Urzędu Wojewódzkiego w Olsztynie wynika, że w chwili wejścia w życie tzw. ustawy dekomunizacyjnej było w regionie 114 nazw ulic i placów zakwalifikowanych przez IPN do zmian.
Samorządy samodzielnie zmieniły 106 nazw. Według służb wojewody, po środowych zarządzeniach zastępczych pozostanie już tylko jedna nazwa, która budzi wątpliwości i może podlegać ustawie. Chodzi o ul. 1. Dywizji w Olsztynie, w przypadku której wojewoda czeka jeszcze na opinię IPN.
Nowe nazwy ulic wchodzą w życie po dwóch tygodniach od publikacji w Dzienniku Urzędowym Województwa Warmińsko-Mazurskiego. Na zarządzenie samorządom przysługuje skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie.
Ustawa o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych gminy, budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz pomniki weszła w życie 2 września 2016 r.
Zgodnie z przepisami nazwy nadawane przez jednostki samorządu terytorialnego nie mogą upamiętniać osób, organizacji, wydarzeń lub dat symbolizujących komunizm lub inny ustrój totalitarny, ani w inny sposób takiego ustroju propagować. Za propagujące komunizm ustawa uważa także nazwy odwołujące się do osób, organizacji, wydarzeń lub dat symbolizujących represyjny, autorytarny i niesuwerenny system władzy w Polsce w latach 1944-1989.(PAP)
autor: Marcin Boguszewski
mbo/ itm/
