Płonący Zamek Królewski w Warszawie, zbombardowany przez Niemców we wrześniu 1939 r. Fot. PAP/CAF
54 proc. Polaków popiera, a 36 proc. jest przeciwnych ubieganiu się o reparacje od Niemiec za straty poniesione w czasie II wojny światowej - wynika z sondażu CBOS. Jednocześnie wśród badanych przeważa opinia, że na podnoszeniu tej kwestii, Polska może więcej stracić niż zyskać.
Ze stwierdzeniem, że Polska powinna ubiegać się o reparacje wojenne od Niemiec zdecydowanie zgodziło się 31 proc. ankietowanych, a raczej poparło je 23 proc. Taki sam odsetek respondentów - 23 proc. - był raczej przeciwny wysunięciu roszczeń reparacyjnych, zaś zdecydowanie krytycznie ustosunkowało się do tej idei 13 proc. badanych. 10 proc. wybrało odpowiedź "trudno powiedzieć".
Jednocześnie 45 proc. ankietowanych uznało, że Polska może wskutek domagania się reparacji od Niemiec więcej stracić niż zyskać. Przeciwnego zdania było 31 proc. respondentów, a 24 proc. nie umiało się opowiedzieć po żadnej ze stron.
Jak zauważa CBOS, z przeprowadzonego badania wynika ponadto, że większość Polaków uważa, że wypłacenie naszemu krajowi reparacji jest z moralnego punktu widzenia słuszne (opinię tę podzieliło 70 proc. ankietowanych przy 18 proc. odpowiedzi przeciwnych), a ponadto sądzi, że Niemcom należy przypominać o ich odpowiedzialności za II wojnę światową i wynikających z tego zobowiązaniach (69 wobec 22 proc.).
Z drugiej strony wśród respondentów przeważał pogląd, że faktyczne otrzymanie przez Polskę odszkodowań wojennych od Niemiec jest mało prawdopodobne - tego zdania były trzy czwarte ogółu badanych, a przeciwnych mu było 16 proc. 71 proc. ankietowanych przyznało ponadto, że domaganie się reparacji negatywnie odbije się na stosunkach polsko-niemieckich, a 60 proc. wyraziło obawy, iż może ono wywołać roszczenia Niemców wobec Ziem Zachodnich (przeciwne opinie wyraziło odpowiednio 19 i 25 proc. badanych). Jak podał CBOS, respondenci przeciętnie szacowali prawdopodobieństwo otrzymania przez Polskę reparacji na 28 proc.
56 proc. ankietowanych uważa, że na ubieganie się o niemieckie reparacje jest "za późno", z czym nie zgadza się 37 proc. 48 proc. badanych zgodziło się natomiast ze stwierdzeniem, że "Niemcy wypełniają swoje ewentualne zobowiązania wobec Polski m.in. poprzez to, że są największym płatnikiem do budżetu Unii Europejskiej, z którego korzysta Polska"; przeciwnego zdania było 30 proc.
Poparcie dla ubiegania się o reparacje jest wyższe m.in. wśród osób starszych - pogląd taki wyraziło 66 proc. ankietowanych w wieku od 55 do 64 lat i 62 proc. mających powyżej 65 lat. Pozytywne odpowiedzi na pytanie o reparacje są też skorelowane z poglądami politycznymi - częściej wybierali je respondenci deklarujący poglądy prawicowe (76 proc.). Poparcie dla reparacji jest ponadto wyższe wśród wyborców PiS (80 proc.) i Kukiz'15 (71 proc.) niż Platformy Obywatelskiej (19 proc.) i Nowoczesnej (20 proc.).
"W ocenie społecznej za ubieganiem się o reparacje przemawiają racje moralne, przeciw – kalkulacja polityczna" - skomentował wyniki badania CBOS.
Badanie przeprowadzono metodą wywiadów bezpośrednich wspomaganych komputerowo w dniach 5–12 października 2017 roku na liczącej 948 osób reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców Polski.(PAP)
autor: Marceli Sommer
msom/ mrr/
