We wtorek w Gorzowie Wlkp. odbędą się obchody „Dnia Pamięci i Pojednania”. W ten sposób przypominana jest historia miasta i losów jego mieszkańców. 30 stycznia 1945 roku ówczesny Landsberg opuścili Niemcy, to także początek polskiego osadnictwa.
"Dzień Pamięci i Pojednania" to wspólna inicjatywa władz samorządowych Gorzowa i mieszkańców dawnego Landsbergu nad Wartą, obchodzona od 1995 roku. Ideą przedsięwzięcia jest przypominanie o podwójnej historii miasta – niemieckiej i polskiej" – poinformowała dyr. Wydziału Promocji i Informacji Urzędu Miasta Gorzowa Wlkp. Marta Liberkowska.
„Jutro, w samo południe na placu Grunwaldzkim rozpoczną się oficjalne obchody, na które zaproszeni są wszyscy mieszkańcy Gorzowa. Jak co roku, po oficjalnych wystąpieniach, nastąpi uderzenie w +Dzwon Pokoju+ oraz pamiątkowe zdjęcie. Dzwon to symbol nieustającego życzenia pokoju i przyjaźni dawnych i obecnych mieszkańców naszego miasta” – powiedziała Liberkowska.
Dodała, że rano władze Gorzowa wraz z landsberczykami złożą wiązanki na grobach obywateli zasłużonych dla Landsberga i Gorzowa, a później w willi Hansa Lehmanna, będącej siedzibą biblioteki wojewódzkiej, zostanie otwarty Gabinet Christy Wolf. W uroczystości weźmie udział m.in. córka pochodzącej z Landsbergu pisarki.
Natomiast we wtorkowy wieczór w Miejskim Centrum Kultury przy ul. Drzymały odbędzie się wydarzenie audiowizualne w reżyserii i oprawie muzycznej gorzowskiego kompozytora i muzyka Błażeja Króla. Przy wykorzystaniu obrazu i dźwięku jego autorzy zaprezentują historię miasta i jego mieszkańców.
Polska historia Landsbergu nazwanego przez jego nowych mieszkańców Gorzowem Wielkopolskim ma początek 30 stycznia 1945 r. Tego dnia miasto opuścili Niemcy, a wkroczyli do niego żołnierze Armii Czerwonej. Mimo że miasto nie było areną bitwy, zostało częściowo zniszczone. Wycofujący się garnizon niemiecki wysadził oba mosty przez Wartę, a czerwonoarmiści spalili Stare Miasto.
W czasach PRL-u data 30 stycznia 1945 r. była uznawana ze dzień wyzwolenia Gorzowa, co było oczywistą manipulacją, gdyż ówczesny Landsberg od swoich początków był niemiecki. Tym samym miasto mogło zostać jedynie zdobyte bądź zajęte przez Rosjan.
Niemcy opuszczali Landsberg z nadzieją powrotu do niego po zakończeniu wojny, jednak mocarstwa zadecydowały inaczej, ustalając po II wojnie światowej nowe granice w Europie.
Pierwsze obchody "Dnia Pamięci i Pojednania" miały miejsce 30 stycznia 1995 r. Odbyło się wówczas wspólne nabożeństwo ekumeniczne z udziałem polskich i niemieckich mieszkańców miasta nad Wartą.
Od tego czasu w Gorzowie pojawiło się wiele symboli ich współpracy i wzajemnego szacunku, m.in. powstało ossarium na cmentarzu komunalnym, w którym spoczęły szczątki 2,7 tys. landsberczyków i lapidarium w parku Kopernika, który był niegdyś niemiecką nekropolią. Mieszkańcy przedwojennego Landsbergu ufundowali także z okazji 750-lecia lokacji miasta "Dzwon Pokoju", wiszący teraz na placu Grunwaldzkim. (PAP)
autor: Marcin Rynkiewicz
mmd/ itm/
