Pomnik rodziny Ulmów podczas obchodzonego po raz pierwszy Narodowego Dnia Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. Fot. PAP/D. Delmanowicz
Treść listu prezydenta Andrzeja Dudy do organizatorów i uczestników obchodów Narodowego Dnia Pamięci Polaków ratujących Żydów w Markowej.
Szanowni Państwo!
Serdecznie pozdrawiam wszystkich zgromadzonych na obchodach Narodowego Dnia Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. Bardzo się cieszę, że przedstawiciele władz i mieszkańcy województwa podkarpackiego spotykają się dzisiaj właśnie tu, w Markowej, aby złożyć hołd naszym bohaterskim rodakom. Łączę się z Państwem w oddawaniu czci tym wszystkim, którzy – jak głosi podpisana przeze mnie cztery dni temu ustawa – „w akcie heroicznej odwagi, niebywałego męstwa, współczucia i solidarności międzyludzkiej, wierni najwyższym wartościom etycznym, nakazom chrześcijańskiego miłosierdzia oraz etosowi suwerennej Rzeczypospolitej Polskiej, ratowali swoich żydowskich bliźnich od Zagłady zaplanowanej i realizowanej przez niemieckich okupantów”.
Markowa – wieś rodzinna Józefa i Wiktorii Ulmów oraz ich dzieci, a zarazem miejsce wspólnej kaźni ich oraz ukrywanych przez nich ośmiorga Żydów: Gołdy Grünfeld, Lei Didner z córeczką oraz Saula Goldmana i jego czterech synów – to miejsce o wyjątkowej symbolice i znaczeniu dla historii najnowszej naszej Ojczyzny. Markowa to również ważne centrum upowszechniania wiedzy o dziejach Polski za sprawą działającego tutaj Muzeum Polaków Ratujących Żydów. Dzięki tej instytucji, w której otwarciu przed dwoma laty miałem zaszczyt uczestniczyć, ten do niedawna niemal zapomniany rozdział wspólnych dziejów Polaków i Żydów jest dziś odkrywany na nowo.
Godne upamiętnienie ofiar niemieckich zbrodni oraz ukazywanie światu prawdy o tragedii i heroizmie, zagładzie i solidarności obywateli państwa polskiego w latach II wojny światowej – to nasz, współczesnych Polaków, obywatelski i moralny obowiązek i powinność dziejowa względem minionych pokoleń. Jestem głęboko przekonany, że tym celom służyć odtąd będzie także nowe święto państwowe, które w tym szczególnym dniu obchodzimy po raz pierwszy. Dlatego w październiku 2017 roku, podczas uroczystości z okazji 75-lecia utworzenia Rady Pomocy Żydom „Żegota” przy Delegaturze Rządu na Kraj, wystąpiłem z inicjatywą ustanowienia Narodowego Dnia Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. Cieszę się, że spotkała się ona ze zrozumieniem i poparciem Sejmu i Senatu.
Zależy mi na tym, aby dzisiejsze święto stało się inspiracją dla społeczności lokalnych w całej Polsce do upamiętniania rodaków, którzy przeciwstawili się terrorowi hitlerowskiej III Rzeszy i – ryzykując życie własne i swoich rodzin – nieśli pomoc eksterminowanym Żydom. W tej najciemniejszej godzinie naszych dziejów sprostali oni nadludzkiej próbie charakteru, prawości, odwagi, humanitaryzmu. I dlatego Polacy ratujący Żydów są naszymi bohaterami narodowymi czasów II wojny światowej na równi z żołnierzami Armii Krajowej.
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
Andrzej Duda
(PAP)
emi/ amac/
