Pomnik poświęcony ofiarom katastrofy smoleńskiej, który zostanie w piątek odsłonięty w Budapeszcie, nawiązuje do dwóch nakładających się na siebie tragedii: katyńskiej i smoleńskiej – powiedział PAP w czwartek autor pomnika rzeźbiarz Sandor Gyula Makoldi.
Zadanie zaprojektowania pomnika "Memento za Smoleńsk", poświęconego ofiarom katastrofy lotniczej z 10 kwietnia 2010 r. i przyjaźni polsko-węgierskiej, powierzył artyście samorząd budapeszteńskiej dzielnicy Budafok-Teteny, gdzie pomnik stanie przy wybrzeżu Dunaju.
"Nakładają się tu na siebie dwie tragedie – katyńska i smoleńska. Próbowałem to oddać poprzez trzy motywy: duży pagórek wysokości 1,5 m o średnicy 12 m, wbijający się w niego krzyż z czarnego granitu wysokości 4 m i szerokości 3 m, a trzeci element to marmurowa brama" – powiedział Makoldi.
Jak wyjaśnił, pagórek ma nawiązywać do kurhanu, a jednocześnie wynieść do góry na płaskim terenie główny motyw, czyli krzyż powstały z połączenia dwóch rozciągniętych graniastosłupów.
"To symbolizuje nałożenie się na siebie dwóch tragedii. Te graniastosłupy nawiązują też trochę do gwoździ - gwoździ trumiennych czy gwoździ przebijających dłonie Chrystusa. Mogą też przywodzić swoją formą na myśl samolot" - powiedział.
Na pagórku ułożony będzie płasko z kawałków czarnego granitu motyw drzewa. "To drzewo, które z jednej strony jest żywe, a z drugiej nie ma liści" – powiedział artysta.
Wzdłuż konaru, a później skrajnej gałęzi drzewa, będzie się ciągnął biały chodnik z płyt kamiennych. Od miejsca, gdzie krzyż wbija się w motyw drzewa, zacznie się obok także czerwona linia, nawiązująca do polskiej flagi.
"W pewnym momencie skrajna gałąź przybiera zielony kolor życia, przez co powstaje nawiązanie do czerwono-biało-zielonej flagi węgierskiej. Ten pas biegnie dalej do trzeciego elementu - bramy z dwóch kolumn, które się u góry łączą, jakby sięgając ku sobie nawzajem. Z jednej strony nawiązuje to do przyjaźni polsko-węgierskiej, a z drugiej nadaje bramie trochę postać trochę człowieczą, trochę anielską" – opowiada Makoldi.
Ta brama – jak podkreśla - jest skierowana w stronę domów osiedla. "Oznacza to przyjęcie tych, którzy przeżyli tę tragedię, i chęć ofiarowania Polakom ukojenia" – wyjaśnił.
W uroczystości odsłonięcia pomnika weźmie w piątek udział prezes PiS Jarosław Kaczyński. Z nieoficjalnych informacji PAP zbliżonych do KPRM wynika, że w uroczystości udział ma wziąć również premier Mateusz Morawiecki.
Z Budapesztu Małgorzata Wyrzykowska (PAP)
mw/ kar/ karo/
