Aż o 10 proc. wzrósł od 2013 r. odsetek nastoletnich dziewcząt, które czytają książki w czasie wolnym - wynika z badania przeprowadzonego przez Bibliotekę Narodową. Badacze wiążą to zjawisko z popularnością najnowszych powieści obyczajowych dla młodzieży.
Przeprowadzone przez Bibliotekę Narodową (BN) w końcu 2017 r. ogólnopolskie badanie czytelnictwa młodzieży wykazało pewne zmiany względem poprzedniej edycji badania - w 2013 r. Odnotowano nieznaczny wzrost czytelnictwa nastolatków w czasie wolnym - z 62 do 65 proc. Jest to zasługą wyraźnego skoku zainteresowania książką wśród dziewcząt - odsetek dziewcząt czytających w czasie wolnym wzrósł z 72 proc. do 82 proc. Co ciekawe, najczęstszym i zdecydowanie rosnącym źródłem dziewczęcych lektur są własne zakupy (wzrost z 24 do 37 proc.). Badacze wiążą to zjawisko z popularnością najnowszych powieści obyczajowych oraz fantastycznych dla młodzieży, które szybko stają się tematami głośnych ekranizacji, artykułów prasowych oraz ożywionych dyskusji w mediach społecznościowych - dominacja internetu nad innymi źródłami informacji o książce stała się faktem.
Badania prowadzone przez BN od 14 lat zawsze wykazywały, że dorastające dziewczęta czytają więcej od chłopców, ale tendencje wzrostów lub spadków były dotychczas podobne dla obu płci. Szczególnie widoczny był i pozostawał stabilny odsetek uczniów, zwłaszcza chłopców (tu ok. 20 proc.), którzy omijają czytanie książek – tak lektur szkolnych jak i pozycji wybieranych spontanicznie, poza obowiązkiem. "Tymczasem w ostatnim badanym okresie różnice się pogłębiły - u dziewcząt możemy mówić o wyraźnym wzroście czytelnictwa, szczególnie w czasie wolnym, przy stałym spadku chłopięcego zainteresowania czytaniem dla przyjemności" - podkreślają badacze.
Chociaż biblioteki, zwłaszcza szkolne, nadal dominują, jako źródło lektur obowiązkowych, to, jeśli chodzi o książki czytane dla przyjemności, przewagę mają zakupy własne. Co ciekawe, z bibliotek publicznych młodzież najczęściej wypożycza książki przeznaczone dla dorosłych, a w drugiej kolejności dla dzieci. Najchętniej czytanych pozycji: młodzieżowej fantastyki i literatury obyczajowej obcych autorów, wypożyczano stosunkowo mało, preferując zakupy.
Badanie potwierdziło upowszechnienie się smartofonów: już 93 proc. badanych nastolatków posiada je i wykorzystuje do wyszukiwania informacji, komunikacji ze znajomymi, słuchania muzyki oraz do gier cyfrowych. Smartofony umożliwiają także lekturę tekstu cyfrowego w każdej sytuacji. W efekcie aż 37 proc. respondentów znajduje informacje o książkach i recenzje właśnie w internecie, gdy do analogicznych materiałów publikowanych na papierze sięga zaledwie 2 proc. gimnazjalistów.
W IV kwartale 2017 roku zrealizowano czwartą edycję ogólnopolskiego badania czytelnictwa nastolatków na losowej, ogólnopolskiej, reprezentatywnej próbie uczniów III klasy gimnazjum. Podstawowym celem badania jest śledzenie postaw i praktyk czytelniczych związanych z długimi, złożonymi tekstami, jakimi są książki. Pod uwagę brane są ich dowolne postaci: tradycyjne, drukowane na papierze, e-booki i inne formy elektroniczne. Analizowane jest czytanie zarówno w obrębie obowiązku szkolnego jak i w czasie wolnym ucznia. Dzięki cykliczności od 2003 roku badanie pozwala na obserwację ciągłości i zmian w postawach czytelniczych.
Ankiety wypełniło 1794 uczniów III klasy gimnazjum, 1785 rodziców, 104 dyrektorów i 104 polonistów uczących w wylosowanych klasach ze 104 gimnazjów.
Autorem badania i jego opracowań jest dr Zofia Zasacka z Instytutu Książki i Czytelnictwa Biblioteki Narodowej przy współpracy metodologicznej i statystycznej Instytutu Badań Edukacyjnych. Realizację badania w terenie przeprowadziła Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej. Badanie sfinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. (PAP)
aszw/ pat/
