Z okazji obchodzonej w tym roku 80. rocznicy powstania Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu przygotowało wystawę „Nasze zbiory, nasza chluba”. Od soboty wystawę można oglądać w gmachu głównym muzeum; będzie ona prezentowana do 17 lutego 2019 roku.
Na jubileuszowej wystawie można zobaczyć część bogatych zbiorów, jakie przez 80 lat swojej działalności zgromadziło nowosądeckie muzeum. Składa się na nie m.in. ponad 21 tys. muzealiów, prawie 17 tys. fotografii, a oprócz tego pocztówki, afisze, plakaty, płyty gramofonowe, negatywy i fotografie.
Są to m.in. ikony karpackie, rysunki i akwarele Nikifora, malarstwo i obiekty sztuki sakralnej, numizmaty i medale, elementy kultury Lachów, górali sądeckich i pienińskich, Łemków, Pogórzan, Cyganów, a także budownictwo ludowe i architektura małomiasteczkowa Sądecczyzny.
Początek muzealnictwa w Nowym Sączu datuje się od przełomu lat 80. i 90. XIX wieku, kiedy mieszkańcy zaczęli gromadzić pamiątki z przeszłości, aby zachować je dla kolejnych pokoleń. Pierwszą siedzibą muzeum i biblioteki miał być dom przy ul. Jagiellońskiej 35 przekazany przez Józefa Wieniawę-Zubrzyckiego, zbiory nigdy tam jednak nie trafiły. Pokazywano je okazjonalnie w ratuszu nowosądeckim czy w tamtejszym zamku. Po raz pierwszy udostępniono je tam 12 sierpnia 1938 roku. Wtedy placówka została powołana do życia i utworzono oficjalnie muzeum na sądeckim zamku.
Obecnie Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu to instytucja Województwa Małopolskiego, posiadająca kilka oddziałów, w tym: Sądecki Park Etnograficzny i Miasteczko Galicyjskie, Galerię Marii Ritter (Ritterówkę), Muzeum Lachów Sądeckich im. Zofii i Stanisława Chrząstowskich w Podegrodziu, Muzeum Pienińskie im. Józefa Szalaya w Szczawnicy, Muzeum Nikifora w Krynicy-Zdroju (Romanówkę) oraz bibliotekę specjalistyczną z bogatymi zbiorami sandecjanów.
"Fakt, że to właśnie Małopolskę postrzegamy jako skarbnicę dziedzictwa kulturowego, zawdzięczamy ogromnej pracy, jaką wykonują instytucje kultury Województwa Małopolskiego. Na Sądecczyźnie jedną z najprężniej działających jest właśnie Muzeum Okręgowe. Dziękuję za każdy dzień tej działalności, za poświęcenie i pasję. Cieszę się, że właśnie w roku tego doniosłego jubileuszu Muzeum otrzymało najwspanialszy prezent – godną siebie siedzibę przy ul. Jagiellońskiej w Nowym Sączu" – podkreślił z okazji jubileuszu Leszek Zegzda z zarządu województwa małopolskiego.
Od kwietnia główna siedziba Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu mieści się w zabytkowym budynku przy ul. Jagiellońskiej 56, zbudowanym w 1912 roku wg planu krakowskiego architekta Teodora Hoffmanna dla Banku Austro-Węgierskiego. Dzięki nowej siedzibie muzeum udostępniło zwiedzającym nowe ekspozycje stałe poświęcone historii, kulturze i sztuce Sądecczyzny. Znalezienie nowej siedziby dla muzeum było konieczne, bowiem w 2015 r. placówka opuściła użytkowaną dotychczas synagogę, która wróciła do gminy żydowskiej.
Nowy budynek zainspirował muzealników do stworzenia ekspozycji nawiązujących do okresu, w którym został wzniesiony. Dziejom Nowego Sącza w okresie od autonomii galicyjskiej do zakończenia II wojny światowej poświęcona jest jedna z nowych wystaw stałych. Prezentowane są m.in.: druki ulotne i okolicznościowe, w tym afisze z 1918 r. oraz z okresu międzywojennego i II wojny światowej, mundury oficerów 1. Pułku Strzelców Podhalańskich, odznaki i odznaczenia legionowe oraz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, a także pamiątki po sądeczaninie gen. Bronisławie Pierackim.
Część ekspozycji opowiada o sądeckiej architekturze i jej twórcach. W oddzielnym salonie urządzono galerię obrazów i pracownię wybitnego sądeckiego malarza, portrecisty Bolesława Barbackiego. W piwnicach znajdują się magazyny dzieł sztuki i rzemiosła; w skarbcu, gdzie bankowcy trzymali pieniądze i wartościowe depozyty, są przechowywane dokumenty i inne cenne muzealia. Parter budynku przeznaczono na biura, a piętro przygotowano do funkcji wystawienniczej. W największej sali z eleganckimi kolumnami zastosowano przesuwne ekspozytory i specjalne systemy do mocowania obrazów, co umożliwia swobodną aranżację wystaw. W tej sali zorganizowano wystawę jubileuszową.
Gruntowna modernizacja budynku i przystosowanie go do potrzeb muzeum była możliwa dzięki środkom pochodzącym z budżetu województwa oraz z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020. Wartość całego projektu wyniosła ponad 4 mln zł, w tym blisko 1 mln zł stanowiło dofinansowanie z funduszy europejskich.(PAP)
autor: Anna Pasek
hp/ pś/
