Generalny Konserwator Zabytków Magdalena Gawin utrzymała w mocy decyzję wojewódzkiego konserwatora zabytków nakładającą na Forum Gdańsk karę pieniężną w wysokości 500 tys. zł za prowadzenie prac budowlanych na odcinku Kanału Raduni w Gdańsku bez pozwolenia - poinformowało w czwartek MKiDN.
Sprawa dotyczy prac przy Kanale Raduni wykonywanych podczas budowy w centrum miasta kompleksu handlowo-usługowego Forum Gdańsk. Inwestor postanowił przebudować Kanał Raduni tak, że jego koryto miało zostać przykryte taflą, pod którą przepływać miały naturalne wody kanału. Dla gości Forum widoczny miał być tylko sztucznie stworzony strumień podczyszczonej wody płynącej po tafli.
"20 września br. Generalny Konserwator Zabytków prof. IH PAN Magdalena Gawin wydała decyzję utrzymującą w mocy decyzję Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z 21 czerwca 2018 r. nakładającą na Forum Gdańsk Sp. z o. o. karę pieniężną w wysokości 500 tys. zł za prowadzenie prac budowlanych polegających na wykonaniu tzw. koryta edukacyjnego Kanału Raduni, bez wymaganego art. 36 ust. 1 pkt 1 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami pozwolenia Miejskiego Konserwatora Zabytków w Gdańsku, jako organu właściwego do udzielenia pozwolenia" - napisano na stronie resortu kultury.
Przypomniano, że w sierpniu minister kultury i dziedzictwa narodowego stwierdził nieważność dwóch decyzji Miejskiego Konserwatora Zabytków w Gdańsku pozwalających na budowę tzw. "koryta edukacyjnego" na Kanale Raduni w Gdańsku, wpisanym do rejestru zabytków. "Obie decyzje – pierwsza z października 2016 r. i druga z lutego 2018 r. – zostały wydane z rażącym naruszeniem prawa" - podkreśla MKiDN.
Wskazano, że "Kanał Raduni został wpisany do rejestru zabytków decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Gdańsku w 1981 r. Ochroną konserwatorską objęty został kanał na całej długości (ok. 14 km) wraz z groblami, towarzyszącą zabudową i zielenią".
Ministerstwo kultury przypomniało, że "ochronę konserwatorską Kanału Raduni zapewniał miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego z czerwca 2005 r., który nakazywał zachowanie otwartego przebiegu Kanału Raduni, za wyjątkiem rejonu dawnego założenia tzw. Kunsztu Wodnego oraz Młyna Rakowego". "Należy podkreślić, ze w wyniku przeprowadzonych prac doszło do przykrycia odcinka kanału Raduni, wbrew ustaleniom miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego" - zwraca uwagę resort.
Przebudowa Kanału Raduni i przykrycie jego koryta taflą wzbudziło w ubiegłym roku protesty lokalnych stowarzyszeń zajmujących się ochroną zabytków. Pomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków (PWKZ) przeprowadził wówczas kontrolę, po której stwierdził, że "decyzja pozwalająca na realizację +koryta edukacyjnego+ jest niezgodna z zapisami planu zagospodarowania przestrzennego dla tego miejsca". PWKZ skierował sprawę do rozstrzygnięcia przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Równocześnie sprawą zajęła się też Prokuratura Okręgowa w Gdańsku. Wszczęła ona śledztwo, w ramach którego prokuratorzy sprawdzają, czy urzędnicy wydający decyzje dotyczące Kanału Raduni przekroczyli swoje uprawnień lub nie dopełnili obowiązków.
Na początku lipca rzecznik prasowy PWKZ poinformował media o zakończeniu postępowania administracyjnego i nałożeniu kary w wysokości 500 tys. zł - maksymalnej, jaką dysponują służby konserwatorskie – na inwestora Forum Gdańsk za prowadzenie bez pozwolenia prac przy zabytkowym Kanale Raduni. W przekazanej mediom opinii zaznaczono, że "inwestor dwukrotnie prowadził prace przy Kanale bez wymaganego pozwolenia", a prace prowadzone były po wygaśnięciu ważnego do końca 2017 r. pozwolenia wydanego przez miejskiego konserwatora oraz po tym, jak - w marcu br. - Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego stwierdziło nieważność wszystkich pozwoleń konserwatorskich.
Kanał Raduni to sztucznie przekopany (poprowadzony nowym korytem) fragment pomorskiej rzeki Radunia. Kanał przepływa przez Gdańsk, w tym historyczne centrum miasta i uchodzi do Motławy. Zbudowali go w XIV wieku Krzyżacy, wytyczając jego przebieg tak, by ułatwić ówczesnym mieszkańcom Gdańska dostęp do wody, ale też by zasoby kanału służyły jak najlepiej celom gospodarczym. Woda płynąca kanałem zasilała młyny, służyła garbarniom itp. W 1981 r. Kanał został wpisany do rejestru zabytków.
Forum Gdańsk to kompleks handlowo-usługowy powstały kosztem ok. 900 mln zł na około sześciu hektarach zlokalizowanych w samym centrum Gdańska - na terenie Targu Siennego i Targu Rakowego, przez które przebiega Kanał Raduni. Forum otwarto w końcu maja br. Inwestycja prowadzona była w formule partnerstwa publiczno-prywatnego przez miasto Gdańsk i międzynarodowy koncern Multi Development BV. Poza sklepami, restauracjami i kinami, w ramach inwestycji powstał nowy układ drogowy, w tym węzeł przesiadkowy Gdańsk-Śródmieście. (PAP)
autor: Katarzyna Krzykowska
ksi/ agz/
