W „Czarnej Księdze Kresów” Joanna Wieliczka-Szarkowa przybliża dzieje Kresów oraz omawia ich obecność w polskiej pamięci po dziś dzień. Przypomina, że z wschodnich rubieży Rzeczypospolitej wywodziło się wielu znamienitych rodaków, m.in. Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Tadeusz Kościuszko i Józef Piłsudski, a także wyjaśnia, czemu los polskiej ludności na tych ziemiach był wyjątkowo ciężki.